Αθώοι οι υπάλληλοι της Πολεοδομίας που ... γλίτωσαν το Ηρώο του Ηρακλείου από την κατεδάφιση

Ομόφωνα αθώους έκρινε  χθες το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ηρακλείου, τους  δύο υπαλλήλους της Πολεοδομίας Ηρακλείου για την κατηγορία  της παράβασης καθήκοντος επειδή δεν εξέδωσαν άδεια κατεδάφισης του Ηρώου Ηρακλείου, ύστερα απο μήνυση ιδιώτη. 

Το Δικαστήριο έκρινε όμως ότι  δε στοιχειοθετείται η κατηγορία και υιοθέτησε την εισαγγελική πρόταση για αθώωση ελλείψει δόλου. Οι ίδιοι  υποστήριξαν ότι είχαν προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να απαντήσουν στο αίτημα του ιδιώτη , ωστόσο , με δεδομένο ότι ο χώρος έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός, δεν μπορούσαν να προχωρήσουν στην έκδοση απόφασης χωρίς  έγκριση από την 13η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Η οικογένεια του ιδιώτη έκανε νέα μήνυση στους υπαλλήλους επειδή δεν προχωρούν στην κατεδάφιση του μνημείου, το οποίο χτίστηκε με απόφαση του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1930, κατηγορώντας τους  για παράβαση καθήκοντος και απείθεια σε προϊστάμενη αρχή, δηλαδή τη Διεύθυνση Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, η οποία πάντως δεν έχει αποφασίσει να προτείνει καμιά κατεδάφιση, αλλά δεν έχει προτείνει ακόμα και να κηρυχτεί το μνημείο διατηρητέο. Έγγραφο της κεντρικής υπηρεσίας της Διεύθυνσης Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, στο οποίο στηρίχτηκε η μήνυση, σημειώνει ότι δεν συντρέχουν λόγοι να κηρυχτεί διατηρητέο το μνημείο, δεν αναφέρεται όμως σε κατεδάφιση.

Αντιθέτως, η τοπική Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων υποστηρίζει, και με πρόσφατες παρεμβάσεις της στο υπουργείο, την ανάγκη να κηρυχτεί διατηρητέο το Ηρώο.

Τον Απρίλιο του 2012 το Δημοτικό συμβούλιο και μετά την έντονη κινητοποίηση της Κίνησης Πολιτών για τη σωτηρία του Ηρώου αλλά και δεκάδων φορέων, αποφάσισε ομόφωνα να ζητήσει την κήρυξη του μνημείου ως διατηρητέου.

 Γύρω από το επαπειλούμενο σήμερα Ηρώο έχουν συνασπισθεί φορείς, σύλλογοι και κάτοικοι της πόλης διεκδικώντας το αυτονόητο: Την προστασία των πολιτιστικών μνημείων, την προάσπιση της ιστορικής μνήμης.

Στο δικαστικό μέγαρο του Ηρακλείου συμπαρίστανται στους δύο υπηρεσιακούς παράγοντες του Ηρακλείου τόσο τα μέλη της Κίνησης Πολιτών όσο και πολλοί εκπρόσωποι φορέων.

Η βουλευτής Ηρακλείου Μαρία Διακάκη με αφορμή την παραπομπή σε δίκη δύο υπαλλήλων του Δήμου Ηρακλείου για τη μη κατεδάφιση του Ηρώου Ηρακλείου έκανε την παρακάτω δήλωση:

«Με την ρήση: “τα μνημεία δεν έχουν φωνή εσύ έχεις”, δηλώνω την αμέριστη συμπαράσταση μου στους υπαλλήλους του Δήμου Ηρακλείου, που διώκονται δικαστικά, επειδή δεν έδωσαν την εντολή για την κατεδάφιση ενός μνημείου, που η ανέγερση του αποφασίστηκε από τον Ελ. Βενιζέλο το 1930 και το οποίο διεκδικεί ένας ιδιώτης!

Το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου, τον Απρίλιο του 2012, με την κινητοποίηση της Κίνησης Πολιτών , αλλά και πολλών φορέων , αποφάσισε ομόφωνα, να ζητήσει την κήρυξη του μνημείου ως διατηρητέου, για να σωθεί το εν λόγω μνημείο.

Ο σεβασμός , των μνημείων της πολύπαθης πόλης μας, είναι υποχρέωση του κάθε πολίτη και δεν μπορεί να θυσιάζεται στο βωμό ιδιωτικών συμφερόντων! Η πολιτεία έχει χρέος να προστατεύσει μια πολιτιστική κληρονομιά σημαντική , τόσο για την πόλη , τους κατοίκους της, αλλά και για την πολιτιστική παρακαταθήκη της χώρας μας».

Η Ιστορία του Μνημείου

Το Ηρώον της πόλης του Ηρακλείου θεμελιώθηκε το 1930, σε οικόπεδο που παραχωρήθηκε γι’ αυτόν τον σκοπό από το Δήμο στη Νομαρχία Ηρακλείου. Αφορμή της θεμελίωσής του υπήρξε ο εορτασμός της Εκατονταετηρίδας από την Εθνική Παλιγγενεσία και την ίδρυση του ελληνικού κράτους, η οποία εορτάστηκε τον ίδιο χρόνο σε ολόκληρη τη χώρα. Οικοδομήθηκε σε σχέδια του σπουδαίου αρχιτέκτονα και Νομομηχανικού του Δήμου Ηρακλείου, Δημήτρη Κυριακού, που εγκρίθηκαν ομόφωνα από την Επιτροπή Εορτασμού Εκατονταετηρίδας, η οποία αποτελούνταν από εκπροσώπους φορέων και αρχών και προσωπικότητες του Ηρακλείου εκείνης της εποχής.

Το Ηρώο του Ηρακλείου σχεδιάστηκε σε γραμμές και αναλογίες της μινωικής αρχιτεκτονικής, όπως αυτή γινόταν τότε γνωστή από τις ανασκαφές και τις αναστηλώσεις του Έβανς στο ανάκτορο της Κνωσού, που ολοκληρώνονταν εκείνα ακριβώς τα χρόνια.Αρχιτεκτονικά ακολούθησε τον τύπο του Μινωικού Μεγάρου, με πρόστωο που σχηματίζεται από δύο κίονες, το οποίο οδηγούσε στην κυρίως αίθουσα και απέδιδε ανακτορικού χαρακτήρα τριμερές ιερό, με ιερά θρανία και θρόνο στο εσωτερικό.Συμβολικά επιχειρούσε να ενσωματώσει τις ιστορικές μνήμες της Κρήτης, απο τους μινωικούς χρόνους μέχρις τις κρητικές επαναστάσεις. Η ανέγερσή του Ηρώου χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από δημόσιους εράνους στους οποίους συμμετείχαν οι δήμοι και οι κοινότητες, σύλλογοι, σωματεία εργαζομένων και απλοί ιδιωτες. Αποτέλεσε για πολλά χρόνια το κύριο Ηρώον της πόλης, για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων σχετικών με τους εορτασμούς της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου του 1821.

Τα ίδια χρόνια λειτούργησε ως το πρώτο Ιστορικό-Εθνολογικό Μουσείο της Κρήτης, με ενθυμήματα των Κρητικών Επαναστάσεων, όπως όπλα, πολεμικές σημαίες, ιστορικά έγγραφα, αλλά και λείψανα των Κρητών αγωνιστών. Δυστυχώς, λεηλατήθηκε και εγκαταλείφθηκε οριστικά το Μάιο του 1941, κατά τη διάρκεια της αναρχίας που επικράτησε στην πόλη του Ηρακλείου, πριν από τους Γερμανικούς βομβαρδισμούς και την ρίψη των αλεξιπτωτιστών. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, από τα θραύσματα βόμβας που εξερράγη στον περιβάλλοντα χώρο του, το Ηρώον υπέστη επίσης σοβαρές ζημιές, οι οποίες διακρίνονται και σήμερα στον ανατολικό τοίχο του.