Ο εκλογικός νόμος και η αυτοδυναμία

«Είναι εφικτή η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος;» Πρόκειται για ένα ερώτημα ιδιαίτερα κρίσιμο για τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις, καθώς με βάση την επίτευξη ή όχι της αυτοδυναμίας το πολιτικό σκηνικό μπορεί να εξελιχθεί τελείως διαφορετικά.

Για να προσεγγίσει κάποιος την απάντηση, πρέπει πρώτα να εξεταστεί πώς ακριβώς προκύπτει η αυτοδυναμία. Η λύση του γρίφου δεν είναι απλή, καθώς είναι συνδυασμός σειράς εκλογικών αποτελεσμάτων που βασίζονται στην «ιδιορρυθμία» του ισχύοντος εκλογικού νόμου (του Πρ. Παυλόπουλου του 2008), ο οποίος αύξησε το μπόνους του πρώτου κόμματος από 40 σε 50 έδρες, αφήνοντας τον αναλογικό καταμερισμό για τις εναπομείνασες 250 έδρες των κομμάτων που θα περάσουν το όριο του 3%.

Η ιδιορρυθμία έγκειται στο γεγονός πως η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος είναι συνάρτηση των σχηματισμών που θα μείνουν εκτός... Βουλής. Συγκεκριμένα, ο νόμος προβλέπει πως για κάθε 1% που θα λάβουν τα κόμματα που δεν θα μπουν στη Βουλή, μειώνεται κατά 0,4% το ποσοστό που είναι αναγκαίο για την αυτοδυναμία.
 

ayt2.jpg, by mpeka

Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως το ποσοστό αυτοδυναμίας που ξεκινά από το θεωρητικό «ταβάνι» του 40,4% αρχίζει σταδιακά να πέφτει αναλογικά με τα συγκεντρωτικά ποσοστά των εκτός Βουλής κομμάτων.

Για παράδειγμα, στην περίπτωση που το συνολικό ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων φτάσει το 8%, τότε το ποσοστό αυτοδυναμίας «πέφτει» στο 37,2%, καθώς 8 επί 0,4% μας κάνει 3,2%, το οποίο ακολούθως το αφαιρούμε από το 40,4%.

Με βάση τα όσα «διαβάζουν» σήμερα έμπειροι αναλυτές δεν αποκλείεται τα εκτός Βουλής κόμματα να πλησιάσουν το 15%, που σημαίνει πως πιθανόν η αυτοδυναμία να κριθεί περίπου στο 35%. Τούτων δοθέντων η Νέα Δημοκρατία, η οποία με βάση όλες τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις είναι πρώτη και κυνηγά την αυτοδυναμία, για να την καταστήσει πιο «βατή» πρέπει να στοχεύει να συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής ή, αντίστροφα, η επόμενη Βουλή να έχει όσο το δυνατόν πιο λίγα κόμματα.

Το ακριβώς αντίθετο –περισσότερα κόμματα εντός Βουλής ή μικρό ποσοστό στα εκτός– ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ. Το δεδομένο αυτό δημιουργεί ένα κομβικό στρατηγικό αδιέξοδο στο Μαξίμου, καθώς ενώ η πόλωση είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση που «κυνηγά» τις δημοσκοπήσεις, ταυτόχρονα συμπιέζει τους μικρότερους σχηματισμούς, αυξάνοντας τελικά τις πιθανότητες να πετύχει η... Νέα Δημοκρατία τον στόχο της. Στην κυβέρνηση πάντως είναι βέβαιο πως ως μίνιμουμ στόχο έχουν να «μπλοκάρουν» πιθανή αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας, ποντάροντας σε δεύτερες εκλογές με απλή αναλογική και «σαλαμοποίηση» του πολιτικού σκηνικού.

Έντυπη Έκδοση Καθημερινής