Πανελλήνιες 2015: Οι απαντήσεις στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας

Οι λύσεις των θεμάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας των Πανελλαδικών εξετάσεων από το Φροντιστηριακό Όμιλο "Ένα":

Οι λύσεις

Ο συγγραφέας αναφέρεται στα μνημεία του παρελθόντος. Αρχικά τα χαρακτηρίζει σημαντικά, γιατί αναδεικνύουν το δημοκρατικό και συλλογικό πνεύμα της αρχαιότητας, προσφέρουν ψυχαγωγία, προωθούν το σύγχρονο πολιτισμό και συνδέουν το παρόν με το παρελθόν. Τονίζει ότι οι αρχαιολόγοι στοχεύουν στην επαφή με τα μνημεία και στην ένταξή τους στη ζωή. Στη συνέχεια επισημαίνει ότι η δυσκολία σύνδεσης παρόντος παρελθόντος έγκειται στις ζημίες των μνημείων, αλλά θεωρεί ότι αυτό δεν πρέπει να εμποδίζει την επικοινωνία του κοινού με αυτά. Αντιθέτως, η μελέτη των σύγχρονων προβληματισμών μέσα από τη θέαση του παρελθόντος θα επιφέρει τη γνωριμία με αυτό. Προσθέτει ότι η αποτίμηση των μνημείων θα συνδράμει στην αξιοποίησή τους. Τέλος, επισημαίνει ότι η συνεργασία πνευματικών ανθρώπων και πολιτείας και η πραγματοποίηση εκδηλώσεων θα βοηθήσει στη διαφύλαξη και στη «δημιουργική βίωσή» τους. 

Β1. α. Σ

 β. Λ

 γ. Λ

 δ. Λ

 ε. Σ

α) Η παράγραφος αναπτύσσεται με αίτιο-αποτέλεσμα (αίτιο: «Η καταγραφή όλων των μνημείων αυτών», αποτέλεσμα: «θα προσφέρει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στη συστηματικότερη διαχείριση αυτού του πλούτου»), και διαίρεση («με όλα τα δεδομένα τους... αυτού του πλούτου»).
Ίσως, επίσης, θα μπορούσε κάποιος να εντοπίσει και παραδείγματα στο σημείο «δηλαδή την ιστορία τους. Τα χαρακτηριστικά τους...ή απλής ανάδειξής τους».

 β) Πρώτα απ’ όλα : Αρχικά

 παράλληλα : επιπροσθέτως

 εξάλλου : άλλωστε

Β3. α) εκτυλίσσεται : εξελίσσεται

 κατάλοιπα : κληροδοτήματα

 επιδίωξη : στόχος

 προσέγγισης : προσπέλασης

 ολοκληρωμένη : πλήρη

Κτίριο 1: Γραμβούσης 5 & Καγιαμπή, Κέντρο Ηρακλείου, τηλ./fax: 2810 285 726

Κτίριο 2: Λεωφόρος Κνωσού 187, Άγιος Ιωάννης, τηλ: 2810 212 333, www.1na.gr

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

 β) αναπτυσσόταν : παρήκμαζε

 δράση : αδράνεια

 ερευνημένων : ανεξερεύνητων

 γνωρίζουμε : αγνοούμε

 ανάδειξης : υποβάθμισης

α) Η διπλή παύλα χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι η ενσωματωμένη σε αυτήν πληροφορία είναι ένα δευτερεύον επεξηγηματικό σχόλιο. Έχει την ίδια λειτουργία με αυτή της παρένθεσης, με τη διαφορά ότι τα στοιχεία που υπάρχουν ανάμεσα στη διπλή παύλα δεν είναι τόσο επουσιώδη όσο τα στοιχεία που τοποθετούνται μέσα σε παρένθεση.

β) Το κυρίαρχο ρηματικό πρόσωπο στο κείμενο είναι το γ ́ (ενδεικτικά παραδείγματα: «δημιούργησε», «αποτελούν», «εκφράζουν», «χαρακτήρισε» κ.λπ.) και καθιστά το ύφος απρόσωπο και αντικειμενικό, όπως ταιριάζει στο επιστημονικό ήθος του συγγραφέα, ο οποίος με τον τρόπο αυτό προσδίδει, παράλληλα, κύρος και αξιοπιστία στα γραφόμενά του.

Γ1. Επικοινωνιακό πλαίσιο: ομιλία. 

Ρηματικά πρόσωπα: γ ́, α ́ και β ́. Οι μαθητές καλό είναι να απευθύνονται στο κοινό με φράσεις όπως «είμαι βέβαιος ότι συμφωνείτε μαζί μου/ότι γνωρίζετε» ή και να κάνει ερωτήσεις σε αυτό προκειμένου να δώσει ζωντάνια και αμεσότητα στο κείμενο.

Χαιρετισμός: «Κυρίες και Κύριοι/Αγαπητό κοινό»

Πρόλογος: Καλωσόρισμα του κοινού. Ενημέρωση για το θέμα της ημερίδας. Ορισμός της παράδοσης. Μικρή αναφορά στα αίτια απομάκρυνσης των σύγχρονων ανθρώπων από την παράδοση. Απλή αναφορά στην αξία της παράδοσης για την ομαλή μετάβαση στο πρώτο ζητούμενο του κύριου θέματος της έκθεσης.

Κύριο θέμα:

Α ́ ζητούμενο: λόγοι προσέγγισης και γνωριμίας με τους χώρους και τα μνημεία της 

πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

• Βοηθούν το άτομο να συνειδητοποιήσει την εθνική του ταυτότητα και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του λαού του, ιδιαίτερα σημαντικό στην εποχή της αλληλεξάρτησης των πολιτισμών που ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των λαών.

• Μορφώνουν, καθώς διδάσκουν την ιστορία και μεταβιβάζουν γνώσεις και συμπυκνωμένη πείρα αιώνων σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.

• Η ιστορική μνήμη του παρελθόντος δίνει τη δυνατότητα σε κάθε λαό να οικοδομεί το μέλλον του και να κάνει ορθότερες επιλογές, αποφεύγοντας σφάλματα για το μέλλον. Παράλληλα, βοηθάει το άτομο να κατανοήσει τις αρετές του έθνους του, να συνειδητοποιήσει τη αξία της γλώσσας του και των ιδιαίτερων στοιχείων του έθνους του.

• Συνδέουν το παρελθόν με το παρόν, έτσι τα μέλη μίας κοινωνίας νιώθουν τη συνέχειά τους μέσα στο χρόνο.

• Προσφέρουν παραδείγματα και πρότυπα για μίμηση και εμπνέουν σεβασμό σε μεγάλα ιδανικά (αγάπη για την πατρίδα, για την ελευθερία, τη δημοκρατία κ.λπ.)

• Ενισχύεται το πνεύμα της συλλογικότητας, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, καλλιεργείται η κοινωνική συνείδηση, γιατί βιώνονται κοινά ήθη και έθιμα, σφυρηλατείται η κοινωνικότητα με άξονα τις ουσιαστικές κοινωνικές αρετές, αναβαθμίζονται οι κοινωνικοί θεσμοί, προωθείται ο σεβασμός στους νόμους και υπηρετείται η εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας. 

• Αναπτύσσονται τα αισθητικά κριτήρια του ατόμου.

• Συνιστούν γόνιμο τρόπο αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου, υγιή μορφή ψυχαγωγίας.

• Αποτελούν χώρο διακίνησης επισκεπτών, πόλο έλξης τουριστών, αναβαθμίζοντας την περιοχή στην οποία ανήκουν, τονώνοντας έτσι τον τουρισμό και ενισχύοντας την οικονομία του τόπου.

Μεταβατική παράγραφος: Από τα προαναφερθέντα προκύπτει η σπουδαιότητα επαναπροσέγγισης και γνωριμίας με τους μνημειακούς χώρους του παρελθόντος για όλους τους πολίτες και ειδικότερα για τους νέους. Γι’ αυτό και οφείλουμε μέσα από ποικίλες δραστηριότητες να φροντίσουμε να εξοικειωθούμε με τους χώρους αυτούς.

Β ́ ζητούμενο: τρόποι και δραστηριότητες εξοικείωσης με τα μνημεία του παρελθόντος.

• Το σχολείο έχει χρέος να αυξήσει τον αριθμό των εκπαιδευτικών εκδρομών σε μνημειακούς χώρους και μουσεία για να βοηθήσει στην προσέγγιση των μαθητών με το παρελθόν και τον αρχαίο πολιτισμό. Παράλληλα, θα μπορούσε να διοργανώσει ερασιτεχνικές μαθητικές θεατρικές παραστάσεις σε αρχαίους θεατρικούς χώρους.

• Οι γονείς καλό είναι να βοηθήσουν τα παιδιά τους να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της παράδοσης αποτελώντας οι ίδιοι παραδείγματα προς μίμηση και αξιοποιώντας τον ελεύθερο χρόνο και των ίδιων και των παιδιών τους με επισκέψεις σε χώρους πολιτισμού είτε στον τόπο τους είτε στα πλαίσια κάποιου ταξιδιού.

• Η πολιτεία οφείλει να συμβάλλει επίσης στην προσέγγιση των πολιτών με την πολιτιστική παράδοση προωθώντας πολιτικές ελεύθερης πρόσβασης σε μουσεία και μνημειακούς χώρους σε συγκεκριμένες περιόδους του έτους. Παράλληλα, ωφέλιμη κρίνεται και η αναδιάρθρωση των μουσείων, για να καταστούν διαδραστικά με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και την ψηφιοποίηση του υλικού τους προκειμένου να είναι προσβάσιμα και διαδικτυακά. Επιπροσθέτως, 
καλό θα ήταν η επαύξηση των πολιτιστικών δρωμένων στους μνημειακούς χώρους, προκειμένου το κοινό να συνειδητοποιήσει την αξία και τη διαχρονικότητά τους.

• Τα Μ.Μ.Ε. να προβάλλουν συχνότερα τους χώρους φιλοξενίας πολιτισμού μέσα από σχετικές αφιερωματικές εκπομπές. Συνάμα, να προωθήσουν την παρουσία πνευματικών ανθρώπων που μέσα από το λόγο και το έργο τους θα ευαισθητοποιήσουν και θα παρακινήσουν το ευρύ κοινό να ασχοληθεί με τη γεφύρωση του χάσματος με τον αρχαίο πολιτισμό.

• Τέλος, επαφίεται στο ίδιο το άτομο να συνειδητοποιήσει το βάρος της πολιτισμικής κληρονομιάς και το χρέος που έχει ως απόγονος να την προστατεύσει.

Επίλογος: Ανακεφαλαίωση. Εξαγωγή συμπεράσματος. Προτροπή του κοινού για στροφή στο παρελθόν, το οποίο αποτελεί θεμέλιο λίθο και ζωογόνο δύναμη για το παρόν και το μέλλον.

Αποφώνηση: Σας ευχαριστώ για το χρόνο και την προσοχή σας.

Οι λύσει