Skip to main content
ΚΡΗΤΗ

Ηράκλειο: Από τα τείχη της πόλης στην Πόλη των Τειχών - Ο σχεδιασμός του δήμου για το μνημείο

Image
Το μνημείο θα προστατευτεί ώστε τα έργα να ...παραμείνουν στη θέση τους για να τα απολαμβάνουν οι πολίτες.
 clock 08:16 | 01/07/2020
writer icon newsroom ekriti.gr

Ρεπορτάζ: Κατερίνα Πολυχρονάκη

Με σύνθημα “Απο τα τείχη της της πόλης στην Πόλη των Τειχών”, ο Δήμος Ηρακλείου επιχειρεί την απόδοση των ενετικών τειχών στους Ηρακλειώτες αλλά και στους επισκέπτες ως χώρο αναψυχής και περιπάτου, με στόχο την ανάδειξη της ιστορικότητας του μνημείου, της προστασίας του και παράλληλα της σύνδεσής του με τους πολίτες.

Η χθεσινή επίσκεψη του δημάρχου Ηρακλείου, μελών της δημοτικής αρχής και εκπροσώπων της αρχαιολογικής υπηρεσίας στο τμήμα των τειχών από τον Προμαχώνα Ιησού έως τον Προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα, μετά τις εργασίες συντήρησης που πραγματοποιήθηκαν, έδωσε την ευκαιρία στον κ. Βασίλη Λαμπρινό να παρουσιάσει τον στρατηγικό σχεδιασμό της Λότζια, για το εμβληματικό αυτό μνημείο. Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη οχύρωση της Μεσογείου θα πρέπει να έχει την εικόνα που της αρμόζει, όχι μόνο στην κατεύθυνση της διάσωσης και συντήρησής της, αλλά της αξιοποίησής της προς όφελος της πόλης και των ανθρώπων της.

Όπως δήλωσε ο Δήμαρχος Ηρακλείου κο. Βασίλης Λαμπρινός: “Το να περπατήσει κανείς ένα τόσο σημαντικό μνημείο της πόλης του Ηρακλείου είναι σημαντικό. Επιδίωξη μας είναι να μπορούν να έρχονται οι δημότες με τα παιδιά τους, το μνημείο να είναι οικείο προς αυτούς επισκέψιμο σε καθημερινή βάση και το περιβάλλον που θα δημιουργηθεί να είναι ευχάριστο. Επιδιώκουμε να αποτελέσει μέρος της καθημερινότητας των δημοτών και επιπλέον να προσελκύσουμε τουρίστες”.

Ζητούμενο η ασφάλεια και η διατήρηση των έργων

Από τις χθεσινές τοποθετήσεις, τόσο του δημάρχου όσο και της Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Βασιλικής Συθιακάκη, φάνηκε πως στις προτεραιότητες των αρμοδίων φορέων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, δεν είναι μόνο η αποκατάσταση του μνημείου, η ολοκλήρωση των έργων και η απόδοσή τους στους δημότες. Είναι και η προστασία όλων αυτών των παρεμβάσεων από τους βανδαλισμούς. Όπως επεσήμανε και ο δήμαρχος Ηρακλείου κος Λαμπρινός η μεγάλη πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι όχι μόνον η μακροπρόθεσμη διατήρηση των έργων ανάπλασης, αλλά και στο άμεσο μέλλον η αποφυγή βανδαλισμών στην πρώτη φάση του εγχειρήματος, προκειμένου να μπορέσουν να περάσουν με ομαλό τρόπο και στη δεύτερη φάση του σχεδίου.

Για να μην επαναληφθούν φαινόμενα του παρελθόντος – μην ξεχνάμε ότι όλα αυτά τα έργα γίνονται με χρήματα των πολιτών – ο δήμος Ηρακλείου έχει σχεδιάσει να απλώσει ένα δίχτυ προστασίας γύρω από το μνημείο. Θερμικές κάμερες, κιγκλιδώματα, προειδοποιητικές πινακίδες ακόμα και απαγόρευση της κυκλοφορίας από αργά το βράδυ μέχρι το ξημέρωμα της επόμενης μέρας, βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων, σε συνεργασία πάντα με την εφορεία αρχαιοτήτων.

«Υπάρχει ήδη μια εγκεκριμένη μελέτη την οποία υλοποιούμε. Αυτό που είδατε σήμερα (σ.σ. χθες) είναι το πρώτο στάδιο. Θα ακολουθήσει μια μεγαλύτερη παρέμβαση που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ. Οι παρεμβάσεις που προβλέπονται είναι ουσιαστικά πολύ ήπιες. Ο στόχος μας είναι να ευπρεπίσουμε το μνημείο και να μπει ένας αστικός εξοπλισμός ο οποίος θα προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα να το χρησιμοποιούν και να το θεωρήσουν δικό τους, να το αγκαλιάσουν και να το αγαπήσουν, γιατί πιστεύουμε ότι αυτός είναι και ο τρόπος να το προστατέψουν, να το σεβαστούν και να πάψουν να το βανδαλίζουν», ανέφερε χαρακτηριστικά η προϊσταμένη της εφορίας αρχαιοτήτων κα Βασιλική Συθιακάκη.

Το στρατηγικό σχέδιο

Σύμφωνα με τον δήμαρχο Ηρακλείου, τρεις είναι οι άξονες στους οποίους κινείται η δημοτική αρχή:

1.Αλλάζουμε άμεσα την εικόνα των τειχών από άποψη ασφάλειας και συντήρησης. Παρεμβαίνουμε με το Υπουργείο Πολιτισμού στα σημεία που χρήζουν στερέωσης (Δουκός Μποφόρ, Παραθαλάσσιο μέτωπο) με μια συνολική συντήρηση με ένα έργο π/υ άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ από το ταμείο του Δήμου.

2. Θέλουμε να αξιοποιηθούν οι υπαίθριοι χώροι των τειχών καθώς αποτελούν τον μεγαλύτερο αξιοποιήσιμο κοινόχρηστο χώρο της πόλης του Ηρακλείου. Καταλαμβάνουν μια έκταση περίπου 350 στρεμμάτων τη στιγμή που το εντυπωσιακό Πάρκο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με τις αστείρευτες δυνατότητες είναι 210 στρέμματα. Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι ακόμη και το Πάρκο Γεωργιάδη είναι τμήμα του μνημείου των ενετικών τειχών;

3. Θα δώσουμε ζωή στις πύλες οι οποίες αν και αναστηλώθηκαν στο παρελθόν είναι κατά βάση αναξιοποίητες. Αυτό πρόκειται να γίνει με χρήσεις συμβατές με την πολιτιστική αξία του μνημείου.

Πρόταση για το ισόπεδο τμήμα

Ο σχεδιασμός της δημοτικής αρχής έρχεται να πάρει σάρκα και οστά με την ένταξη ενός εμβληματικού έργου για την πόλη του Ηρακλείου, στο ΕΠ Κρήτη 2014-2020, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Ηρακλείου με τη συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), με τίτλο «ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΤΟΥ ΙΣΟΠΕΔΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΤΙΚΗΣ ΟΧΥΡΩΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ», π/υ 4.173.905,60 € και φορέα υλοποίησης το Δήμο Ηρακλείου και το ΥΠΠΟΑ - δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου.

Η διαδρομή των τειχών προτείνεται να λειτουργήσει σαν ένας γραμμικός συμβολικός κήπος “σπαρμένος” με γεγονότα, σύμβολα και αντικείμενα που ανακαλούν αισθήσεις και μνήμες από την ιστορία της πόλης  και την φύση του κρητικού τοπίου. Στην ουσία η επιχειρούμενη παρέμβαση στο ισόπεδο τμήμα των τειχών σε πρώτη φάση και μελλοντικά στο σύνολο των οχυρωματικών έργων του Ηρακλείου θα αποτελέσει ένα μοναδικό παράδειγμα «αστικού κήπου» που θα συμβάλει στην αποκατάσταση της σχέσης του σύγχρονου  κατοίκου της πόλης, με την φύση και τα μνημεία  σε μια κλίμακα μοναδική για ελληνική πόλη.

Πρόκειται για την αποκατάσταση - διαμόρφωση και συμπλήρωση της υφιστάμενης περιπατητικής διαδρομής του ισόπεδου τμήματος των Ενετικών Τειχών της πόλης του Ηρακλείου, από τον προμαχώνα του Αγ. Ανδρέα έως τον προμαχώνα Βιτούρι. Το βασικό ζήτημα που αφορά στο ισόπεδο τμήμα είναι η ύπαρξη σκάλας που ενώνει τα δυο τμήματα. Στόχος είναι η εξομάλυνση της διαδρομής προκειμένου να ενοποιηθούν τα τμήματα και η πρόσβαση να γίνει ευκολότερη για ΑμΕΑ, μητέρες με καρότσια και ηλικιωμένους. Μέχρι στιγμής κατά μήκος του ισόπεδου τμήματος, έχει γίνει αντικατάσταση φωτιστικών με καινούριες λάμπες led.

Σκοπός είναι, διαδρομή αυτή θα λειτουργήσει σαν ένας γραμμικός συμβολικός κήπος “σπαρμένος” με γεγονότα, σύμβολα και αντικείμενα που ανακαλούν αισθήσεις και μνήμες από την ιστορία της πόλης και την φύση του κρητικού τοπίου.

Ο κήπος αυτός θα αρθρώνεται κατά μήκος της γραμμικής ανάπτυξης των τειχών, θα διασχίζεται από μια σαφώς οργανωμένη πεζοπορική και ποδηλατική διαδρομή, η οποία θα γίνεται το «μέσον» ανάγνωσης και κατανόησης του φυσικού και ιστορικού περιβάλλοντος της πόλης μέσα από την αίσθηση του εφήμερου που χαρακτηρίζει τον κύκλο  της βλάστησης.

Κατά μήκος της διαδρομής σε κομβικά σημεία του τείχους, ήπιες παρεμβάσεις και διαμορφώσεις θα συγκροτούν θεματικές στάσεις-πλατώματα στα οποία θα αναδεικνύεται κάθε φορά συμβολικά ένα ή περισσότερα  κυρίαρχα στοιχεία (υλικά η άυλα). Η κάθε ενότητα – στάση θα σχετίζεται χωρικά με τον κάθε ένα προμαχώνα των ενετικών τειχών.

Με τον τρόπο αυτό, μεταξύ άλλων, τα τείχη θα συγκροτούν ένα «ανοικτό σχολείο», ένα εκπαιδευτικό χώρο – εργαλείο, μόνιμα διασυνδεδεμένο και με τα σχολεία της πόλης στα πλαίσια ενός συνεχώς ανανεωνόμενου προγράμματος δράσεων μάθησης. Μια εντελώς καινοτόμα εμπειρία που θα προσφέρει η πόλη στους μελλοντικούς πολίτες της πάνω στην οποία θα στηρίζεται η οικοδόμηση μιας αμφίδρομης  δημιουργικής σχέσης του δημότη με τους διαρκώς εμπλουτιζόμενους  συμμετοχικούς θεσμούς της πόλης.

Το έργο συνοπτικά θα περιλαμβάνει την διαμόρφωση της διαδρομής και των πλατωμάτων, τα οποία θα επιστρωθούν στην τελική τους στρώση με το χυτό σταθεροποιημένο δάπεδο, ίδιου τύπου με αυτό που έχει εφαρμοστεί στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού στη διαδρομή από το ανάκτορο προς το "Καραβάν Σεραϊ", νέες φυτεύσεις, καθώς και τη συντήρηση των υφιστάμενων, στο σύνολο του ισόπεδου τμήματος των Ενετικών τειχών από τον προμαχώνα του Αγ. Ανδρέα έως τον προμαχώνα Βιτούρι και των πρανών από το Κομμένο Μπεντένι μέχρι τον προμαχώνα Βιτούρι συνολικής έκτασης περίπου 37,5 στρ.

Επίσης στον προμαχώνα Παντοκράτορα, θα επαναλειτουργήσει το υφιστάμενο αναψυκτήριο και στον προμαχώνα Ιησού θα κατασκευαστεί ένα νέο. Θα τοποθετηθούν πυροσβεστικοί κρουνοί και σύστημα βιντεοεπιτήρησης με χρήση θερμικών καμερών για την προστασία του μνημείου από βανδαλισμούς και την πρόληψη από τυχόν πυρκαγιές.

Σε όλη την περιοχή του ισόπεδου τμήματος προβλέπεται η ελεγχόμενη είσοδος τροχοφόρων οχημάτων μέσω ηλεκτρονικών βυθιζόμενων κολωνακίων.

Η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος σήμανσης – προβολής του ισόπεδου τμήματος θα συμβάλει καθοριστικά στην ανάδειξη του μνημείου καθώς και στη σχέση του με τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της πόλης. Για το λόγο αυτό θα τοποθετηθούν πληροφοριακές πινακίδες στους προμαχώνες και κατά μήκος της διαδρομής και θα αναπτυχθούν καινοτόμες ψηφιακές εφαρμογές για την ανάδειξη των Ενετικών τειχών του Ηρακλείου. Επίσης για εκπαιδευτικούς σκοπούς προβλέπεται η χάραξη χάρτη στο ισόπεδο διαμορφωμένο τμήμα πάνω από την πύλη Ιησού, ο οποίος θα απεικονίζει την παλιά πόλη με το πολεοδομικό ιστό της ενετικής περιόδου.

Τέλος λόγω της σπουδαιότητας, του όγκου του μνημείου και τη διάρκεια των επεμβάσεων δημιουργήθηκε αρχαιολογικό υποέργο, το οποίο θα εποπτεύει η ΕΦΑΗ, και θα αφορά την παρακολούθηση των σημειακών αποχωματώσεων - εκσκαφών και λοιπών διαμορφώσεων καθώς και τη συγγραφή των πληροφοριακών κειμένων.

“Φέραμε στην τάφρο γονείς και παιδιά”

Στην τάφρο εκτός από τη γνωστή σε όλους περιβαλλοντική αναβάθμιση του πάρκου Γεωργιάδη που βρίσκεται σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί μέχρι το φθινόπωρο, έχουν κατασκευαστεί 4 νέοι χώροι μεγάλων και κατά γενική ομολογία ποιοτικών θεματικών παιδικών χαρών στο κομμένο μπεντένι, στην Όαση, στην οδό Τίτου Γεωργιάδη και στην Δουκός Μποφώρ τις οποίες απολαμβάνουν τα παιδιά. Παράλληλα, έχουν χαραχθεί δυο διαδρομές ενδιαφέροντος μία επί των τειχών και μία στην εσωτερική τους περίμετρο στις οποίες θα αναπτυχθεί πλήρης σήμανση η οποία στοχεύει στην ανάπτυξη του θεματικού πολιτιστικού τουρισμού αλλά και σε εκπαιδευτικούς λόγους, αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα και μοναδικά στοιχεία του μνημείου. Στο έργο περιλαμβάνεται η δημιουργία ενιαίου δικτύου σήμανσης αλλά και η δημιουργία πακέτου έντυπης και ηλεκτρονικής προβολής των διαδρομών.

Το σχέδιο για τις πύλες και τις στοές

Οι στοές των τειχών, θα ξανοίξουν τις πόρτες τους και τα κρυμμένα μονοπάτια τους θα αποκτήσουν και πάλι ζωή, παρέχοντας πλούσιες δυνατότητες για εγκατάσταση νέων χρήσεων που αφενός θα συνάδουν με το μνημείο, αφετέρου θα συνεισφέρουν στον πολιτισμό και στον τουρισμό της πόλης. Με αυτή τη λογική, σε συνεργασία πάντα με την αρμόδια εφορεία αρχαιοτήτων Ηρακλείου σχεδιάζονται:

Η Διαμόρφωση Έκθεσης Ενθυμημάτων Εθνικής Αντίστασης στη Στοά Μακάσι (η μελέτη μας ήδη εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) καθώς και η Δημιουργία μόνιμης έκθεσης για την ιστορία της πόλης του Ηρακλείου στην πύλη Παντοκράτορα και την χαμηλή πλατεία. Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται από το Υπουργείο η αποκατάσταση και το άνοιγμα της Στοάς Σαμπιονάρα.

Αυτά τα έργα θα έρθουν να συμπληρώσουν άλλα επιτυχημένα όπως αυτό της διαμόρφωσης της Πύλης Ιησού με την μόνιμη έκθεση για τον Νίκο Καζαντζάκη και θα δώσουν επιπλέον ώθηση στην χρήση των τειχών.

 

google news icon

Ακολουθήστε το ekriti.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για την Κρήτη και όχι μόνο.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ράδιο Κρήτη © | 2013 -2024 ekriti.gr Όροι Χρήσης | Ταυτότητα Designed by Cloudevo, developed by Pixelthis