Κλίμα: από την κρίση στην ενεργή πρόληψη. Του Γιάννη Αναστασάκη

Οι σφοδρές και καταστροφικές πυρκαγιές που μαίνονται για ακόμη ένα καλοκαίρι δεν εκπλήσσουν κανένα. Οι συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας και ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών, όμως, σε όλη τη Μεσόγειο και μεγάλο κομμάτι του βόρειου ημισφαιρίου συνδέουν άρρηκτα τις καταστροφές αυτές με τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής και κρίσης.

Το να περιμένουμε ότι τα φαινόμενα αυτά θα υποχωρήσουν με κάποιο μαγικό τρόπο είναι ανορθολογικό. Απαιτείται, προφανώς, πολύ μεγαλύτερη και ταχύτερη αντίδραση από όλους μας. Από τη συμπεριφορά καθενός μας σε σχέση με το περιβάλλον, μέχρι τις μεγάλες, στρατηγικές αποφάσεις των ηγετών που χαράζουν τις εθνικές και παγκόσμιες πολιτικές.

Μεγάλη ειρωνεία ότι μόλις ο προηγούμενος μήνας, ο Ιούνιος του 2023 ήταν ο θερμότερος Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ στα επιστημονικά δεδομένα. Και πριν λίγα χρόνια ακόμα, κορυφαίοι πολιτικοί ηγέτες με πρώτο τον ίδιο τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αρνούνταν ότι υπάρχει καν κλιματική αλλαγή. Πλέον, φαίνεται ότι σε επίπεδο παγκόσμιας ηγεσίας δεν υπάρχουν αμφιβολίες και αμφισβητήσεις ως προς την ανάγκη να στραφεί ο κόσμος πιο ενεργά στην προστασία του περιβάλλοντος και την αναστροφή της κλιματικής κρίσης.

Ακόμα κι έτσι όμως, δεν μπορούμε να περιμένουμε την αναίρεση ή υποχώρηση των ακραίων καιρικών φαινομένων μέσα από όσα κάνουμε και θα κάνουμε για το κλίμα. Γιατί τότε θα περιμένουμε με σταυρωμένα χέρια και τις επόμενες καταστροφές. Χρειάζεται να δράσουμε άμεσα, προληπτικά και προβλεπτικά.

Μην περιμένουμε να φτάσει ο κίνδυνος σε εμάς. Να κινηθούμε προενεργητικά, κάνοντας άμεσα τις αναγκαίες επιστημονικές και τεχνικές μελέτες κινδύνου για τις κλιματικές καταστροφές. Και να μην περιορίσουμε το φάσμα ελέγχου απλώς στην πρόληψη της επόμενης μεγάλης πλημμύρας ή πυρκαγιάς. Η παρατεταμένη πχ ξηρασία και οι καύσωνες είναι από μόνα τους καταστροφικά φαινόμενα, όταν πλήττουν την αγροτική μας παραγωγή.

Η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί και οφείλει, εφόσον κινηθεί οργανωμένα και μαζικά, να πιέσει την κεντρική διοίκηση να προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Γνωρίζοντας τις πηγές των προβλημάτων (σφοδρές βροχοπτώσεις, παρατεταμένος καύσωνας, ξηρασία, κλπ) και έχοντας γνώση των αδυναμιών στους οικισμούς, τις υποδομές και την παραγωγή, πρέπει να πάμε εμείς να συναντήσουμε και να αντιμετωπίσουμε το μελλοντικό πρόβλημα, πριν αυτό εμφανιστεί.

Ακόμα και οικονομικά, είναι τεκμηριωμένο ότι η πρόληψη είναι πολύ πιο συμφέρουσα επιλογή από την θεραπεία. Τα χρήματα που θα δαπανηθούν σε μελέτη των κινδύνων και σε παρεμβάσεις για την αποφυγή των καταστροφικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, θα είναι πολύ λιγότερα από όσα θα χρειαστεί η πολιτεία και οι ιδιώτες στη συνέχεια, όταν με μαθηματική ακρίβεια θα μας συναντήσουν οι φυσικές καταστροφές.

Με αυτό τον δρόμο, μέσα σε λίγα χρόνια μπορεί να γίνουν μικρά θαύματα. Το μόνο που χρειάζεται είναι η έγκαιρη, άμεση γιατί ήδη έχουμε καθυστερήσει, ενεργοποίηση και ο συντονισμός των προσπαθειών όλων στην πρόληψη της καταστροφής. Ακόμα κι αν σήμερα τα αλλάξουμε όλα στον τρόπο που διαχειριζόμαστε το περιβάλλον, θα χρειαστούν δεκαετίες για να ισορροπήσει η κατάσταση. Στο διάστημα αυτό θα μετράμε πλημμύρες, ξηρασίες, πυρκαγιές και άλλα αντίστοιχα φαινόμενα. Μόνη ελπίδα περιορισμού της ήδη δρομολογημένης ζημιάς είναι η προληπτική μας αντίδραση.

Ο Γιάννης Αναστασάκης είναι Πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, MSc, MBA και Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων Δήμου Ηρακλείου 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Φράγμα Αποσελέμη: Πέφτει η στάθμη... μεγαλώνει η αγωνία

ΔΕΥΑΗ: Γενική διακοπή νερού στο νότιο Ηράκλειο ενόψει καύσωνα και έκκληση για συνετή χρήση

Ακρίβεια: Νέες αυξήσεις στα τρόφιμα από τον Αύγουστο - Σε ποια είδη θα "πέσουν" οι τιμές