Προς νέα λιτότητα ειδικά στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου

Το κρίσιμο ερώτημα, «αν μπορούμε να ανοίξουμε έναν νέο γύρο δημοσιονομικής λιτότητας ειδικά στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, γνωρίζοντας ότι σε έναν αριθμό χωρών το έλλειμμα θα ξεπεράσει το 3%», έθεσε μεταξύ άλλων ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπέι σε κεντρική ομιλία του που εκφώνησε προσκεκλημένος διήμερου συνεδρίου του ΕΛΙΑΜΕΠ στο Ναύπλιο.

«Η Ιταλία δεν θα είναι ως το εξής μόνη στις αντιρρήσεις εναντίον του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», πρόσθεσε, αναρωτώμενος αν το Σύμφωνο μπορεί να παραμείνει βιώσιμο, υπό την παρούσα μορφή του, σε ένα υφεσιακό κλίμα, ειδικά για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.
Ενισχύοντας το ερώτημα, ο κ. Ρομπέι αναφέρθηκε σε δημοσίευμα των Financial Times, σύμφωνα με το οποίο «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να παράσχει στα κράτη-μέλη χαλαρότερους στόχους για τη μείωση του χρέους, ώστε να μην μπαίνουν οι οικονομίες τους σε καθοδική πορεία», ενώ επικαλέστηκε και την προτροπή της Κριστίν Λαγκάρντ προς τις χώρες της ευρωζώνης «να χρησιμοποιήσουν τη φορολογική τους πολιτική για να ενισχύσουν τις δαπάνες».

Παράλληλα, τόνισε ότι η ΕΚΤ θα διατηρήσει την επεκτατική νομισματική της πολιτική, εκφράζοντας ωστόσο αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά της στις χώρες της ευρωζώνης.
Αν και δέχθηκε ότι είναι δύσκολο να υπάρξει συμφωνία μεταξύ των κρατών-μελών για αλλαγή του Συμφώνου, τόνισε ότι ο λαϊκισμός καιροφυλακτεί να αντλήσει πολιτικά πλεονεκτήματα από την «τυφλή λιτότητα» για να δυσφημίσει την ευρωπαϊκή υπόθεση.
 
«Ο κόσμος σε καταιγίδα»
 
Στην ομιλία που εκφώνησε ο κ. Ρομπέι, στο κλειστό συνέδριο του ΕΛΙΑΜΕΠ - η οποία περιήλθε σε γνώση του ΑΠΕ-ΜΠΕ - στο πλαίσιο της 30ης επετείου των Δράσεων Ζαν Μονέ, μίλησε για έναν «Κόσμο σε καταιγίδα», παραφράζοντας τον τίτλο παλαιότερου βιβλίου του «Η Ευρώπη σε καταιγίδα» για να υπογραμμίζει τη γενική αναταραχή που επικρατεί στον πλανήτη, λόγω «των επαναστατικών εξελίξεων στην ψηφιακή τεχνολογία και στο κλίμα», λόγων των ανισοτήτων, της ανόδου του εθνικισμού και του λαϊκισμού. Αναφέρει μάλιστα το Brexit ως παράδειγμα που ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός έχουν οδηγήσει τη χώρα σε έναν «κοινωνικο-οικονομικό μαζοχισμό», έχουν διχάσει τον λαό και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι χωρίς πολιτική κατεύθυνση.
 
Το χάσμα μεταξύ εσωτερικών και διεθνών δεσμεύσεων
 
Ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογραμμίζει το χάσμα μεταξύ των υποσχέσεων που δίνουν οι ηγέτες στο εσωτερικό και των διεθνών υποχρεώσεων από τις οποίες δεν μπορούν να ξεφύγουν, με αποτέλεσμα «το πρόβλημα μιας μικρής χώρας όπως για παράδειγμα η Ελλάδα να εξελίσσεται σε παγκόσμιο».

Στις ΗΠΑ επίσης ο πολιτικός λαϊκισμός υπαγορεύει την έξοδο της χώρας από το διεθνές πλαίσιο αλλά οι διεθνείς διασυνδέσεις και διεξαρτήσεις είναι τόσο ισχυρές ώστε ο εμπορικός πόλεμος που έχουν κηρύξει οι ΗΠΑ πλήττουν την ίδια τη χώρα, φέρνοντάς τη στο χείλος της ύφεσης.
Το αποτέλεσμα αυτού του χάσματος υποσχέσεων και πολιτικών επιδόσεων είναι ο κατακερματισμός, η μεταβλητότητα των πολιτικών επιλογών των ψηφοφόρων και η έλλειψη πολιτικής κατεύθυνσης.
Στο εθνικό επίπεδο είναι επίσης δύσκολο να επιλυθούν τα μεγάλα θέματα της παράνομης μετανάστευσης, της κλιματικής αλλαγής, οι μεγάλες φορολογικές απάτες, η φοροαποφυγή και η τρομοκρατία.

Η επιφυλακτικότητα που υπάρχει όμως για «περισσότερη Ευρώπη» προκειμένου να αντιμετωπιστούν τέτοιες προκλήσεις εδράζεται στο γεγονός ότι «η εθνική δημοκρατική νομιμοποίηση είναι ισχυρότερη από την ευρωπαϊκή».
Ο ομιλητής σημειώνει πάντως ότι «αν και οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι δεν θέλουν να εγκαταλείψουν την ΕΕ και γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ευρώπη πρέπει να δουλέψει από κοινού για να αντιμετωπίσει τις αμερικανικές και κινεζικές οικονομικές απειλές, τη ρωσική στρατιωτική απειλή, τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή».