Μνήμες της χρηματοπιστωτικής κρίσης επανέφερε στους επενδυτές τo βίαιο "sell-off" του μήνα-φόβου των διεθνών αγορών, όπως παραδοσιακά χαρακτηρίζεται ο Οκτώβριος, καθώς αποτελεί τον μήνα όπου σημειώθηκαν τα μεγάλα κραχ της ιστορίας των κεφαλαιαγορών παγκοσμίως. Η βίαιη πτώση των αγορών έβαλε απότομα φρένο στην bull market των ΗΠΑ και έστειλε σήμα στους επενδυτές ανά τον κόσμο να προετοιμαστούν για μια διαδρομή έντονης μεταβλητότητας το επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με στοιχεία των διεθνών ομίλων S&P και Dow Jones, οι μετοχές διεθνώς έχασαν πάνω από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αξία τον Οκτώβριο, με τις μετοχές στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία να σημειώνουν έναν από τους χειρότερους μήνες των τελευταίων ετών. Η παράλληλη πτώση των τιμών των ομολόγων, η οποία ώθησε τις αποδόσεις κοντά στα υψηλότερα επίπεδά τους εδώ και χρόνια, ήρθε να προστεθεί και αυτή στις ανησυχίες των αγορών.
Οι αιτίες της πτώσης
Ένας μακρύς κατάλογος ανησυχιών "γονάτισε" τις διεθνείς αγορές τον προηγούμενο μήνα, διαγράφοντας τα μεγάλα κέρδη των βασικών χρηματιστηριακών δεικτών που σημειώθηκαν το καλοκαίρι.
Οι ανησυχίες ότι η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται στα πρόθυρα της υπερθέρμανσης έστειλαν τις αποδόσεις των ομολόγων στα ύψη, προκαλώντας την πρώτη περίοδο έντονης αστάθειας της χρηματιστηριακής αγοράς μετά τον Φεβρουάριο, με τους επενδυτές να αναγκάζονται να επαναξιολογήσουν το γεγονός των ακριβών αποτιμήσεων που είχαν διαμορφώσει οι μετοχές σε πολλούς κλάδους.
Στη συνέχεια, τα σημάδια επιβράδυνσης της ανάπτυξης των εταιρειών, και ειδικά των εταιρειών "υψηλής ταχύτητας", όπως η Amazon και η Alphabet Inc. (Google), καθώς και οι συνεχιζόμενες εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, προκάλεσαν απώλειες σε μετοχές και ομόλογα σε όλο τον κόσμο. Στην Ευρώπη οι εξελίξεις γύρω από την Ιταλία και το άρωμα ρήξης μεταξύ Ρώμης-Βρυξελλών, καθώς και οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία με την επικείμενη αποχώρηση της Μέρκελ από την ηγεσία του CDU, κίνηση που αλλάζει τις ισορροπίες στην Ευρωζώνη, αποτέλεσαν πρόσθετους"πονοκεφάλους" για του επενδυτές.
Ο δείκτης-βαρόμετρο των διεθνών αγορών, ο S&P 500, σημείωσε πτώση άνω του 7% τον Οκτώβριο, στον χειρότερο μήνα του για διάστημα άνω των οκτώ ετών. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 υποχώρησε 6%, ενώ αρκετοί μεγάλοι δείκτες στην Ασία σημείωσαν πτώση άνω του 10%, με τον Nikkei της Ιαπωνίας να καταγράφει τις μεγαλύτερες μηνιαίες απώλειες από το 2010. Ο παγκόσμιος δείκτης MSCI, με απώλειες κοντά στο 7,5%, σημείωσε τον χειρότερο μήνα του από τον Μάιο του 2012, ενώ διαπραγματεύεται πλέον 15% χαμηλότερα από τα υψηλά έτους, που άγγιξε στα τέλη Ιανουαρίου. Είναι χαρακτηριστικό πως το 63% του παγκόσμιου δείκτη MSCI βρίσκεται πλέον σε έδαφος bear market (πτώση άνω του 20% από τα πρόσφατα υψηλά).