Καψόνια με... μπερέ, του Μανώλη Σπανάκη

​Σπανίως σε αντροπαρέα να μη γίνει αναφορά στο στρατό. Όλοι έχουμε κάτι να θυμόμαστε, από τιςδυσκολίες που βιώσαμε.

Υπηρετώντας τη θητεία μου, βρέθηκα (πού αλλού;) σε τάγμα ανεπιθυμήτων στην Κοζάνη. «Σουρδία» την λένε περιπαικτικά. Ένα στρατιωτικό λεωφορείο, μας μετέφερε απ’ το Χαϊδάρι στη Λάρισα κι από κει, με το λεωφορείο της γραμμής, πήραμε τις ανηφόρες του Σαραντάπορου. Μούγκριζε το 32άρι, στις κακοτράχαλες βουνοκορφές της Πίνδου, αλλά η Κοζάνη άφαντη…

Εν τέλει, μετά από τρεισήμισι ώρες, εγώ κι άλλοι δυο δύσμοιροι φαντάροι, ίδια σειρά, ίδια ειδικότητα, καταφθάσαμε, νύχτα πια, στον προορισμό μας. Ήταν παραμονή δεκαπενταύγουστου. Ο ένας απ’ τους δυο, ο Μίλτος, πήγε σ’ ένα σουβλατζίδικο και αγόρασε ένα διπλό γύρο κι όρμησε με βουλιμία να τον καταβροχθίζει. Εγώ κι ο άλλος, άφραγκοι γαρ, κοιτούσαμε αποσβολωμένοι…

Περπατώντας, φθάσαμε στο στρατόπεδο του Α’ Σώματος. Ένα στρατόπεδο χάος! Εντός ολίγου, ήμασταν στο υπασπιστήριο. Εγώ στο Λόχο Διοικήσεως κι οι άλλοι στον 1ο και στον 3ο. Ούτε κρεβάτι δεν είχα προλάβει να βρω, όταν ο Κουρτίδης, ένας παλιός φαντάρος, ήρθε να με… ανακρίνει. «Τι είσαι εσύ ρε», με ρώτησε με ύφος αξιωματούχου. Απάντησα ότι «είμαι στρατιώτης». Τι άλλο να έλεγα;

Στην απάντησή μου, είδα το μάτι του να μαυρίζει! «Τι είπες ρε νέους; Αναφέρσου γρήγορα ρε στραβάδι»! ήμουν σε κακό χάλι, αλλά, βρήκα τη δύναμη να του απαντήσω με ηρεμία: «άκου φίλε: έρχομαι από δυο χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Είμαι άφραγκος, άκαπνος και νηστικός. Καψόνι δεν κάνω μακάρι να σκάσεις. Άσε με λοιπόν ήσυχο». Σκύλιασε ο Κουρτίδης! Μου όρμησε σαν λυσσασμένο θηρίο. Του αστράφτω μια «αξανάκολη», είδε τον ουρανό σφοντύλι! Κατάλαβε, ότι δεν τον… έπαιρνε και υποχώρησε άτακτα…

Το «νέο» κυκλοφόρησε αστραπιαία στο τάγμα: «Ήρθε ένας Κρητικός και τις έβρεξε του Κουρτίδη»! Εντός ολίγου δέχτηκα τα πρώτα συγχαρητήρια από το δεκανέα του λόχου μου, το Μεγαρίτη Γιώργο Θεοδοσίου! «Μπράβο ρε, καλά του έκαμες του… π…στη», μου είπε, επιβραβεύοντας την αντίδρασή μου. Οι ατυχείς, δύο άλλοι φαντάροι που ήρθαμε παρέα, πέρασαν φριχτή νύχτα, ξυρίζοντας μια τον Κολοκοτρώνη, μια τον Μαυρομιχάλη και «εν δυο κάτω» και δώστου κάμψεις!

Την επομένη και τη μεθεπομένη, άγνωστοί μου στρατιώτες, μου έσφιγγαν εγκάρδια το χέρι. Φαίνεται ότι, ο Κουρτίδης, το «καψονόμουτρο», είχε πολλές αντιπάθειες στη μονάδα.

Αργότερα, πολίτης πια, διάβασα σε κάποιο βιβλίο την συμπεριφορά μιας αγέλης αλόγων και διαπίστωσα πόσο ίδιοι είμαστε! Όταν, λοιπόν, εισέρχεται ένα νέο άλογο στην αγέλη, τα υπόλοιπα το πλακώνουν στις κλωτσιές. Κατά κανόνα, το νεοεισελθόν μέλος, υποτάσσεται στη μοίρα του αποδεχόμενο τους όρους και τους κανόνες συμβίωσης. Συμβαίνει όμως κάποιες φορές, το νέο μέλος να έχει ισχυρή προσωπικότητα, και στις κλωτσιές απαντά με κλωτσιές! Τότε, η αγέλη αποφασίζει να του αναθέσει την ηγεσία! Τόσο ίδιοι είμαστε με τα άλογα!

Εγώ πάντως, μπορώ να καυχηθώ ότι εκ τούτου του γεγονότος και για δυο ολόκληρα χρόνια, όσο δηλαδή έμεινα σ’ αυτή τη μονάδα, το καψόνι στο τάγμα μου καταργήθηκε. Όχι από τους αξιωματικούς, αλλά, από εμάς τους ίδιους, τους φαντάρους. Μήνες μετά, ξύπνησα ένα απόγευμα, από τις φωνές ενός «μούτρου», από άλλο λόχο, που ήρθε μέσα στο θάλαμο για να καψωνάρει ένα νεοεισελθέντα φαντάρο. Ήταν ένα Γορτύνιο θεριό με τετράγωνες πλάτες και ποντίκια μπολντιμπιντερά, που όμως, υπάκουε αγόγγυστα στις διαστροφικές και παρανοϊκές διαταγές ενός Φαρσαλιώτικου κελεπουριού. Τον άρπαξα απ’ το σβέρκο και τον απόδιωξα κακήν κακώς. «Αυτά κάνετε και ξεψαρώνουν οι νέοι και μας κάνουν τους μάγκες», ψέλλισε καθώς το ανθρωπάριο έφευγε ηττημένο. Το βράδυ, πήρα τον Γορτύνιο και συμφάγαμε σε κάποιο ταβερνάκι…

Ένοιωσε άνθρωπος. Αισθάνθηκα υπέροχα, που τον προφύλαξα από τον εξανδραποδισμό, όπως υπέροχα ένοιωσα, που έδωσα άλλη μια κλωτσιά, στις αρρωστημένες λογικές των καψονιών. Το «γαμώτο» είναι ότι σ’ αυτή την κοινωνία της ζούγκλας, θύτες και θύματα ανταλλάσσουν ρόλους, με τα θύματα να μετεξελίσσονται σε θύτες και δώστου ξανά και ξανά.

Υ.Γ. Αφιερώνεται στη μνήμη του αδικοχαμένου Βαγγέλη Γιακουμάκη, θύμα κάποιων ψευτονταήδων «Κουρτίδηδων».

* Ο Μανώλης Σπανάκης είναι δημοσιογράφος, διευθυντής της εφημερίδας «Ηχώ της Βιάννου»