Η Κρήτη αποχαιρετά τον Ψαρομανώλη, ήρωα της Αλβανίας και της Αντίστασης

Το Αμαριανό Πεδιάδος Ηρακλείου και όλη η Κρήτη αποχαιρετά  τον Μανώλη Ψαράκη (Ψαρομανώλη) ένα από τους τελευταίους ήρωες του Αλβανικού μετώπου όπου και τραυματίστηκε και της Εθνικής Αντίστασης, που άφησε την Τετάρτη την τελευταία του πνοή σε ηλικία 99 ετών( γεννήθηκε το Μάρτιο του 1919).

Ο Ψαρομανώλης που πολέμησε και στη Μάχη της Κρήτης με τον πατέρα του Κυριάκο της αντιστασιακής ομάδας του Καπετάν Μανόλη Μπαντουβά έζησε όλα τα μεγάλα γεγονότα της προπολεμικής και μεταπολεμικής Ελλάδας πάντα μαχόμενος για την ελευθερία και τις αξίες της πατρίδας μας.

Πήρε μέρος στο δεύτερο σαμποτάζ του αεροδρομίου Καστελίου μαζί με τη αδελφή του Ελευθερία τα ξημερώματα της 4ης Απριλίου του 1943 λίγο πριν την απόβαση των Συμμάχων στη Σικελία.Μετά το σαμποτάζ η μάντρα του πατέρα του  στον Αφέντη γίνεται στόχος των πυροβόλων του πολεμικού αεροδρομίου Καστελλίου, ευτυχώς χωρίς θύματα.

Τον Αύγουστο του 1943, οι γερμανοί συλλαμβάνουν τη θεία του Αικατερίνη. Χήρα, με οχτώ παιδιά. 
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε στο ekriti.gr  ο ιστορικός και δάσκαλος κ.Γιώργος Καλογεράκης ο Ψαρομανόλης διηγείται  την ιστορία:

«…η θεια μου ήτανε μαμογιάτρουσα. Εθεράπευε όλες τις αρρώστιες. Καλοκαίρι ήτανε του 1943 όταν εκατεβήκανε από το λημέρι δυο Εγγλέζοι και τη βρήκανε. Είχανε βγάλει σπυριά κάτι σαν τη ψώρα που λέμε και εθέλανε να τσι κάνει καλά. Εδώ στο χωριό κάποιος τσ'είδε και ειδοποίησε τσι γερμανούς και ήρθανε. Εν τω μεταξύ οι Εγγλέζοι είχανε φύγει. Η θεια μου τους έκανε κάτι αλοιφές, τσι πήρανε και φύγανε. Τους είπε πως θα τσι βάζουνε πάνω στα σπυριά.

Όμως εξεχάσανε ή κανένα χαρτί, ή κάποιο πανί Εγγλέζικο και το βρήκανε οι γερμανοί. Πειστήκανε ότι πράγματι ήτανε στο σπίτι της Εγγλέζοι. Την πιάσανε και δεμένη την πήγανε στο Καστέλλι στη Γκεστάπο. Στην αρχή τσι τάσανε διάφορα, με καλό τρόπο, να τους πει για τους Εγγλέζους και τους αντάρτες. Που είναι το λημέρι, που είναι οι αντάρτες, που είναι ο αδερφός της ο Ψαροκυριάκος, που είναι ο ασύρματος. Αυτή έλεγε ότι δεν είμαι στην οργάνωση, δεν ξέρω τίποτα. Μετά αγριέψανε οι γερμανοί και αρχίσανε τα βασανιστήρια. Την τυραννήσανε πολύ. Τσι βγάλανε όλα τα νύχια και των χεριών και των ποδιών. Τσι κάψανε με καυτό λάδι το φάλι. Τσι βάλανε μάγγανα στη κεφαλή και τρέχανε αίμα τα μάθια τσι. Στο Καστέλλι ήτανε μια διερμηνέας των γερμανών που τη λέγανε Μόνικα.

Επήγανε από δω από το χωριό, εσύρνανε και τα κοπέλια τσι και τηνε παρακαλέσανε αν μπορεί να τη βοηθήσει. Οι Γερμανοί τηνε κρατήξανε μερικές μέρες και μετά την αφήκανε. Από κει και ύστερα δεν εξανάδε την υγειά τσι. Όσοι την είδανε στο χωριό μας ελέγανε πως εγύρισε αγνώριστη από τα βασανιστήρια. Εγύρισε στο χωριό και έπεψέ μας μήνυμα ότι δεν εμαρτύρησε. Σε λίγες μέρες μετά που την αφήκανε οι Γερμανοί τη πήγαμε στο Πανάνειο και εκεί επέθανε...».
Τον επόμενο χρόνο, του Αύγουστο του 1944, οι γερμανοί εκτέλεσαν και την κόρη της Μαρία που ήταν παντρεμένη στα Σκούρβουλα.

Το Αμαριανό και όλη η Πεδιάδα αποχαιρετά τον τελευταίο αντάρτη της περιοχής την Πέμπτη στις 2 το μεσήμερι οπότε  και θα ψαλεί η εξόδιος ακολουθία στον Ιερό ναό του Αγίου Ευσταθίου στο Αμαριανό.
 

1.jpg, by lefterv

  Ο Ψαρομανόλης (δεξιά) με τον πατέρα του Κυριάκο (αριστερά).Αρχείο Γεωργίου Καλογεράκη

Την Πέμπτη το πρωί στο Ράδιο Κρήτη και στην εκπομπή του Λευτέρη Βαρδάκη θα μιλήσουν για τη ζωή και τη δράση του Ψαρομανώλη ο ιστορικός και δάσκαλος κ.Γιώργος Καλογεράκης και ο εφημέριος του Αμαριανού  Κωνσταντίνος Ψυλλάκης.

Η πρώτη φωτογραφία είναι από την ανάρτηση της Ελένης Σμυρνάκη