Νότης Μαριάς: Όχι στη βεβήλωση της Αγιά Σοφιάς

Καθώς οι Ευρωπαίοι έχουν μόλις αρχίσει να ανακαλύπτουν τί εστί καθεστώς Ερντογάν, η κυβέρνηση της Τουρκίας συνεχίζει ακάθεκτα την πορεία της προς τον ολοκληρωτισμό. Μετά τον αποκλεισμό ολόκληρων κουρδικών πόλεων και τις  επιθέσεις κατά των αντικαθεστωτικών, τις φυλακίσεις δημοσιογράφων και τις απολύσεις πανεπιστημιακών, τώρα ήρθαν και οι άρσεις ασυλίας και οι διώξεις κατά των 138 βουλευτών του φιλο-κουρδικού κόμματος HDP. Την επικείμενη κλιμάκωση της καταστολής στην Τουρκία είχα ήδη θέσει στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 20 Ιανουαρίου, αλλά τότε η Ευρώπη περί άλλων τύρβαζε.

Μάλιστα είχα αναγκαστεί να ανεβάσω τους τόνους απέναντι στους βουλευτές των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών που ζητούσαν ηπιότερη προσέγγιση του θέματος. Τότε, το ζητούμενο για τους Ευρωβουλευτές αλλά και για τις κυβερνήσεις των Βόρειων χωρών ήταν η Συμφωνία για το προσφυγικό. Μία Συμφωνία που έκανε δώρο στον Ερντογάν, εκτός από 6 δισ. ευρώ, τη δυνατότητα να εκβιάζει την Ε.Ε. και να ζητάει ως αντάλλαγμα του περιορισμού των προσφυγικών ροών, την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην Ένωση.

Έπρεπε να φτάσει Μάιος ώστε ο Γιούνκερ και οι λοιποί της Κομισιόν να αντιληφθούν πόσο προβληματική θα ήταν μία τέτοια εξέλιξη. Προσωπικά είχα θέσει το συγκεκριμένο ζήτημα επανειλημμένα από τις 18 Μαρτίου που υπεγράφη η Συμφωνία. Διότι σε μια φάση που η Τουρκία εντείνει την επιθετική της πολιτική κατά της Κύπρου και ιδίως της Ελλάδας με συνεχείς παραβιάσεις του Ελληνικού εναέριου χώρου και θαλάσσιου χώρου στο Αιγαίο, δεν είναι δυνατόν  Τούρκοι πολίτες να κυκλοφορούν επί τρίμηνο ελεύθερα και χωρίς κανένα περιορισμό στα νησιά μας και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό συνιστά κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια. Δεδομένης μάλιστα της στενής σχέσης που διατηρεί το βαθύ κράτος της Τουρκίας με τους τζιχαντιστές του Νταές, ποιος μπορεί να αποκλείσει αυτοί να προμηθεύονται τουρκικά διαβατήρια για να κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα στην Ευρώπη;

Η προσέγγιση Βρυξελλών-Άγκυρας ήταν όμως εξ’ αρχής προβληματική για την Ελλάδα (και όχι μόνο). Είναι χαρακτηριστικό της αδιαλλαξίας της τουρκικής κυβέρνησης το γεγονός ότι καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το προσφυγικό, η προώθηση των συμφερόντων της στο εξωτερικό έγινε πιο επιθετική από ποτέ και έφτασε στο σημείο να ασκήσει ποινική δίωξη κατά ενός πολίτη... στη Γερμανία! Οι δε παραβιάσεις της εθνικής κυριαρχίας μας, όχι απλώς δεν καταλαγιάσαν, αλλά απεναντίας, αυξήθηκαν και άγγιξαν αριθμούς ρεκόρ.

Σε σημείο που τον Απρίλιο αναγκάστηκε και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Φεντερίκα Μογκερίνι να καταδικάσει γραπτώς την Τουρκία μετά από σχετική Γραπτή Ερώτηση που της είχα υποβάλλει από τον Φεβρουάριο. Ουσιαστικά, η Τουρκία εκμεταλλεύεται το αδιέξοδο στο οποίο η Ε.Ε. έχει εισέλθει από μόνη της έτσι ώστε να επιβάλλει de facto καταστάσεις στο Αιγαίο και αλλού. Αυτές οι εξελίξεις προφανώς και θα πρέπει να μας ανησυχήσουν αλλά πριν απ’ όλους έπρεπε  να ανησυχήσουν την Ελληνική κυβέρνηση, της οποίας οι αντιδράσεις είναι στη καλύτερη περίπτωση χλιαρές, εγκλωβισμένες σε προκαταλήψεις και ιδεοληψίες.  

Στον απόηχο της γερμανικής αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων και ενόψει της έναρξης του Ραμαζανίου, η τουρκική κυβέρνηση προκάλεσε για μία ακόμη φορά, με την απόφαση να επιτραπεί η ανάγνωση του Κορανίου εντός της Αγιά Σοφιάς.  Αυτό δείχνει ότι η τουρκική πλευρά γνωρίζει πολύ καλά να διαχειρίζεται τη δύναμη των συμβόλων και στέλνει μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες.

Η απόφαση αυτή αναστέλλει τον μνημειακό χαρακτήρα που είχε αποδώσει στην Αγιά Σοφιά ο Μουσταφά Κεμάλ το 1935 και αποδεικνύει έτσι την αδιάκοπη πορεία προς την ισλαμοποίηση που επιχειρεί εντός της Τουρκίας το κυβερνών κόμμα. Ταυτόχρονα, στέλνει σαφές επιθετικό μήνυμα προς τους Έλληνες αλλά και προς τους Χριστιανούς ανά την υφήλιο, διότι η Αγιά Σοφιά, εκτός από μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι πρώτα απ΄ όλα ένα διαχρονικό σύμβολο του Χριστιανισμού σε Δύση και Ανατολή.. Τέλος  η Τουρκία προσπάθησε να αντιστρέψει την καταγγελία κατηγορώντας τώρα την Ελλάδα για δήθεν διακρίσεις απέναντι στη μουσουλμανική  μειονότητα της Θράκης.

Απέναντι στα νεο-οθωμανικά κελεύσματα, η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί τη σημερινή συγκυρία και τα ψήγματα συνειδητοποίησης των Ευρωπαίων σε ό,τι αφορά τις φιλοδοξίες   του Ερντογάν, ώστε να συγκροτήσει μία κοινή γραμμή αντιμετώπισής τους. Προς αυτή την κατεύθυνση, με σχετική κατεπείγουσα Επιστολή που απηύθυνα στις 8 Ιουνίου προς την κα. Μογκερίνι, ζήτησα η Ε.Ε. να καταδικάσει τόσο την καταναγκαστική ισλαμοποίηση της Αγιά Σοφιάς και άλλων βυζαντινών εκκλησιών στη Τουρκία, όσο και τις προσβολές που υπόκεινται οι Χριστιανοί από την παρούσα  τουρκική κυβέρνηση. Το ίδιο ζήτησα και από τον Επίτροπο αρμόδιο για τη διεύρυνση Γ.Χάαν την ίδια ημέρα κατά τη συζήτηση που διεξήχθη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργου για την κατάσταση στη Τουρκία.

Ήρθε η ώρα επιτέλους η Ευρωπαϊκή Ένωση να πάψει να υποκλίνεται στο Σουλτάνο. Και η Έλληνες έχουν χρέος να σηκώσουν πρώτοι το ανάστημά τους σε αυτήν τη μάχη.»