Διάστημα: Το «κυκλοφοριακό» και οι «χωματερές» προβληματίζουν

Έντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει στους επιστήμονες που ασχολούνται με το διάστημα,τόσο η «διαστημική συμφόρηση», όσο και η μεγάλη ποσότητα διαστημικών υπολειμμάτων  που φαίνεται πως υπάρχει. Μάλιστα ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Διαστημικό Πρόγραμμα (EUSPA) εκτιμά πως μόνο την επόμενη δεκαετία περισσότεροι από 20.000 δορυφόροι αναμένεται να εκτοξευτούν από την επιφάνεια της Γης.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ το τεράστιο αυτό νούμερο αφορά και τον διαστημικό χώρο γενικότερα αλλά και την χαμηλή γήινη τροχιά (LEO) ειδικότερα, χώρο που γίνεται ολοένα και πιο κορεσμένος. Αυτή η «πρωτοφανής διαστημική κυκλοφοριακή συμφόρηση κατά την EUSPA όχι μόνο δημιουργεί ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, αλλά αποτελεί και την αιτία ‘πτήσης’ σε τροχιά μιας μεγάλης ποσότητας διαστημικών υπολειμμάτων, διαστημικών σκουπιδιών δηλαδή που μάλιστα που αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό.

Πόσο μεγάλος είναι ο αριθμός; Εκτιμήσεις και ιχνηλάτηση των αντικειμένων αυτών κάνουν και οι ΗΠΑ, όπως και η Κίνα αλλά και η Ρωσία, σύμφωνα όμως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περισσότερα από 1 εκατομμύριο διαστημικά απόβλητα μεγέθους άνω του ενός εκατοστού βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε τροχιά γύρω από τη Γη. Αυτά μπορεί να είναι από ‘απλές’ βίδες μέχρι ολόκληροι ανενεργοί δορυφόροι ή εξαρτήματα διαστημικών πυραύλων από προηγούμενες δεκαετίες. Αυτή η «συμφόρηση» του διαστήματος όπως και τα διαστημικά «σκουπίδια» μπορούν να είναι η αιτία για ζημιές ή και ενδεχομένη καταστροφή λειτουργικών δορυφόρων. Για την ΕΕ σε ρίσκο τίθενται συστήματα όπως το Galileo, το Copernicus και το EGNOS ταυτόχρονα με τους ιδιωτικούς δορυφόρους. Η αντιμετώπιση του θέματος είναι για ολόκληρο τον πλανήτη πλέον μια κατεπείγουσα ανάγκη.

Το πρόβλημα της «διαστημικής κυκλοφοριακής συμφόρησης» και τα… ΑΤΜ που μπορεί να βγάζουν σφάλμα

Για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα αυτά των διαστημικών «χωματερών» και της συμφόρησης, η ΕΕ πρότεινε μια ολιστική προσέγγιση. «Το πρόβλημα του διαστημικού συνωστισμού δεν είναι ένα νέο φαινόμενο, αλλά την τελευταία δεκαετία έχει γίνει ακόμα πιο ανησυχητικό. Οι δορυφόροι αποτελούν σήμερα αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής μας ζωής, προσφέροντας τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και υπηρεσίες πλοήγησης και παρακολούθησης της Γης για μια ευρεία γκάμα εφαρμογών όπως η συνδεσιμότητα, η γεωργία, οι μεταφορές, η διαχείριση καταστροφών, η ναυτιλία, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες κλπ. Αυτό είναι πολύ θετικό για την ευρωπαϊκή ψηφιακή οικονομία και ανταγωνιστικότητα, ωστόσο, το διάστημα γύρω από τον πλανήτη γίνεται συνωστισμένο. Η μείωση του κόστους κατασκευής και εκτόξευσης δορυφόρων έχει ανοίξει το δρόμο σε νέες εταιρείες (startups/SMEs) ώστε να εισέλθουν στον διαστημικό ανταγωνισμό. Αυτή τη στιγμή καταγράφονται πάνω από 5.000 δορυφόροι σε διάφορες τροχιές γύρω από τη Γη και στην επόμενη δεκαετία αναμένεται να κατασκευαστούν περίπου 20.000 νέοι» σημείωσε στο ΑΠΕ ΜΠΕ η κ. Χριστίνα Γιαννόπαππα, Head of the Office of the Executive Director στον EUSPA.

Όπως εξήγησε, όταν ένας δορυφόρος εκτοξεύεται, αφήνει πίσω του απόβλητα από τους πυραύλους τα οποία επίσης εισέρχονται σε τροχιά και περιστρέφονται γύρω από τη Γη. Αυτά τα διαστημικά απόβλητα, τα οποία μπορεί να έχουν μέγεθος ακόμη και ένα εκατοστό, μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες ζημιές στους λειτουργικούς μας δορυφόρους όπως τους δορυφόρους του Galileo και Copernicus εφόσον συγκρουστούν με αυτούς προκαλώντας ακόμη και διακοπή υπηρεσιών. «Εκτός από τις υλικές και οικονομικές ζημιές, το κόστος για εμάς, τους τελικούς χρήστες στη Γη, θα μπορούσε να είναι τεράστιο αν οι δορυφόροι μας έπαυαν να λειτουργούν ως συνέπεια κάποιας σύγκρουσης. Για παράδειγμα, δεν θα μπορούσαμε να επικοινωνούμε, να πλοηγούμαστε ή ακόμα και να χρησιμοποιούμε μηχανήματα ATM, καθώς οι συναλλαγές χρονοσφραγίζονται από δορυφόρους. Επιπλέον δε θα μπορούσαμε να παρακολουθούμε ζωντανά αγώνες ποδοσφαίρου από την άλλη πλευρά του πλανήτη ενώ τα κράτη μέλη δεν θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε εικόνες υψηλής ανάλυσης και να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις, για παράδειγμα, στη διαχείριση καταστροφών όπως πυρκαγιές, σεισμοί κ.α. Για αυτό τον λόγο, η προστασία των ευρωπαϊκών περιουσιακών στοιχείων όπως του Galileo, μέσω της παρακολούθησης του διαστήματος γύρω από τη Γη με το EU Space Surveillance and Tracking, βρίσκεται στην πρώτη θέση της ημερήσιας διάταξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», εξηγεί το στέλεχος του EUSPA.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Το James Webb εντόπισε την αρχαιότερη ενεργή μαύρη τρύπα του Σύμπαντος

Τι "κρύβεται" κάτω από τον πάγο στον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο; (Βίντεο)

Το Σύμπαν έχει τη διπλάσια ηλικία, απ' ό,τι νομίζαμε