Βερολίνο: Διμερής και «περιττή» η διαμάχη Αθήνας – Βιέννης

Επισήμως διμερή και ανεπισήμως μάλλον «περιττή» θεωρεί το Βερολίνο την ένταση στις σχέσεις Αθήνας-Βιέννης και εκτιμά ότι επιβαρύνει την ήδη τεταμένη κατάσταση στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα η αυστριακή κυβέρνηση, εγκλωβίζεται στην εσωτερική πίεση από την ακροδεξιά, ενώ διεκδικεί με αδέξιο τρόπο τον «φυσικό» ηγετικό της ρόλο στα Βαλκάνια.

Το 2009 η ελληνική κυβέρνηση εξήγγειλε την «Ατζέντα 2014», σε μια προσπάθεια να αναβιώσει την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων και ταυτόχρονα να κατοχυρωθεί ως ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή. 

Η πρώτη χώρα που έσπευσε να δηλώσει «παρούσα» αναζητώντας ρόλο ήταν τότε η Αυστρία, χώρα με τεράστια οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα στην πρώην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία. Τα τελευταία χρόνια η παρουσία της Αθήνας στα Βαλκάνια σταδιακά ατόνησε, αφήνοντας χώρο στους επίδοξους «ηγεμόνες», οι οποίοι θεωρούσαν την περιοχή περίπου φυσικό τους χώρο. Πραγματοποιήθηκαν ελάχιστες επισκέψεις, δεν ανελήφθησαν πρωτοβουλίες, ενώ συρρικνώθηκε και η ελληνική οικονομική παρουσία. 

Σε αυτό το διάστημα πραγματοποιήθηκαν δεκάδες επίσημες και ανεπίσημες βαλκανικές συναντήσεις, υπό την «αιγίδα» κάποιου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάντα με τον ευγενή στόχο της διατήρησης της ευρωπαϊκής προοπτικής και τις περισσότερες φορές χωρίς την παρουσία της Ελλάδας. 

Η αρχή έγινε τον Νοέμβριο του 2012 με τους υπουργούς Εξωτερικών Γερμανίας και Ουγγαρίας να προσκαλούν στο Βερολίνο τους ομολόγους τους των Βαλκανίων και εκπροσώπους των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Η Ελλάδα έλειπε από τον κατάλογο των προσκεκλημένων, όπως συνέβη και στις αντίστοιχες συναντήσεις που ακολούθησαν. Είναι ενδεικτικό ότι τον περασμένο Αύγουστο στην συνάντηση της Βιέννης, εκτός από τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων και την Σλοβενία και την Κροατία, οι οποίες έχουν πλέον ενταχθεί στην ΕΕ, συμμετείχαν η Ιταλία και η Γαλλία, η οποία μάλιστα θα διοργανώσει την συνάντηση του 2016. 

Η προσφυγική κρίση ωστόσο φαίνεται ότι άλλαξε τα δεδομένα - και τις διαθέσεις. Οι εικόνες του Αλέξη Τσίπρα χέρι-χέρι με τον Βέρνερ Φάιμαν στην Λέσβο μοιάζουν πια πολύ μακρινές. Σχεδόν εξίσου μακρινές με τις επισκέψεις του αυστριακού Καγκελάριου στο Βερολίνο, όπου μαζί με την Άγκελα Μέρκελ διακηρυσσόταν η πολιτική των ανοιχτών συνόρων.