"Πολιτεύονται οι πάντες αφού το ζητούμενο είναι μόνο να σε ξέρουν"

Πάνε 15 χρόνια ακριβώς που ο Ευγένιος Αρανίτσης έγραψε εκείνο το περίφημο κείμενο για τους αναποφάσιστους των .. εκάστοτε εκλογών. Σε κάθε επικείμενη εκλογική αναμέτρηση το θυμάμαι. Για να τους δικαιολογήσω και να τους "αθωώσω". Στριφογυρνάει άλλωστε όλο και πιο συχνά στο μυαλό μου κι η ατάκα του Τσόρτσιλ: "Κανείς δεν ισχυρίσθηκε ότι η Δημοκρατία είναι τέλεια ή πάνσοφη". Αλλά την αποδιώχνω γιατί εναλλακτικές λύσεις δεν μου βρίσκονται. Πάντως, όπως και να το κάνουμε η αρχή των πολλών δεν μπορεί να είναι η αρχή της σοφίας. Ιδίως όταν η περιώνυμη "κοινή γνώμη" άγεται και φέρεται (κοινώς χειραγωγείται) όλο και πιο εύκολα. Η πρόσφατη επώδυνη .. Μπαλταδιά είναι απλώς η αφορμή για τους συνειρμούς ετούτους.

Το μνημειώδες κείμενο του Αρανίτση ακολουθεί:

"Ποιοί ακριβώς υπήρξαν οι αναποφάσιστοι; Οι πολιτικές αναλύσεις τείνουν να αποφύγουν τους υπαινιγμούς σχετικά με τον ψυχοδυναμικό χαρακτήρα της αμφιταλάντευσης και περιορίζονται να παρακολουθούν τις διακυμάνσεις του σώματος των αναποφάσιστων σαν να επρόκειτο για ένα στατιστικό μαγείρεμα, για ένα αριθμητικό ψευτο-μυστήριο: πόσοι, πότε, από πού και προς τα πού. Σε ό,τι αφορά την είσπραξη της πολιτικής ποιότητας του διλήμματος, ετοίμασαν γι' αυτούς δύο χονδροειδή πορτρέτα: πλανάται η εντύπωση πως οι αναποφάσιστοι υπήρξαν είτε θύματα μιας γενικής αμηχανίας είτε πρωταγωνιστές της συνολικής περιπέτειας του σκεπτικισμού ενός εκλογικού σώματος που κλήθηκε να διαμορφώσει ένα συμπέρασμα μέσα από μια κατάσταση αντικειμενικής σύγχυσης. Πανικόβλητοι ή φιλοσοφημένοι, οι αναποφάσιστοι παρουσιάστηκαν σαν προϊόν ενός εξαιρετικά αμφίρροπου πολιτικού σκηνικού. Kαι θα μπορούσε κανείς να προεκτείνει αυτή τη σκέψη μέχρι τη διαπίστωση ότι ο λόγος αναποφάσιστων πολιτικών αρχηγών (ο Χ δεν είχε αποφασίσει αν είναι συντηρητικός ή "αριστερός", ο Ψ δεν είχε αποφασίσει αν ήταν καλοσυνάτος σοσιαλιστής ή άκαμπτος τεχνοκράτης, ο Ω αν ήταν πολιτικός ή δάσκαλος ενάρετου ύφους, ο Α αν ήταν ηγέτης κόμματος ή μιας ομάδας διαμαρτυρίας για τα εθνικά θέματα) "παράγει" αναποφάσιστους ψηφοφόρους.

IΣΩΣ, όμως, το ζήτημα να έχει βαθύτερες ρίζες στην ιστορική συγκυρία. Nιώθει κανείς πως είμαστε όλοι αναποφάσιστοι σε όλα τα θέματα, πως η ζωή μας αιωρείται μονίμως μετέωρη ανάμεσα σε προτιμήσεις που μοιάζουν εξίσου ανθυγιεινές, εξίσου πλασματικές, εξίσου αδιέξοδες. Eίμαστε οι αναποφάσιστοι ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο, στην ελπίδα και στο δέλεαρ, στη θεραπεία και στην ευκολία, στην αργοπορημένη παιδική μας θλίψη και στην πρόωρη γεροντική μας κατάθλιψη. Aναποφάσιστοι μπροστά στην πρόκληση να πιστέψουμε ένα όνειρο ή να ονειρευτούμε μια πίστη, να ριψοκινδυνεύσουμε ή να συμβιβαστούμε, να φανταστούμε μια ζωή ή να δεχτούμε τη δική μας ζωή σαν να εκδραματίζεται στη φαντασία άλλων. Aναποφάσιστοι ανάμεσα στην επιθυμία να δούμε και στην επιθυμία να μας δουν, ανάμεσα στην πεποίθηση ότι κάτι αξίζει επειδή είναι όμορφο και στην πεποίθηση ότι κάτι δεν μπορεί παρά να είναι όμορφο αφού θεωρείται αξίας, τέλος ανάμεσα στην ανάγκη να κατέχουμε τον προσωπικό μας χρόνο και στην ανάγκη να τον πουλήσουμε. Ο αναποφάσιστος είναι ο κυρίαρχος τύπος του σύγχρονου ανθρώπου.

EINAI γνωστό πως η πολιτική δεν βρίσκεται πια μέσα στην πολιτική, αλλά είναι διάχυτη παντού σαν ένας τρόπος ζωής που θεμελιώνεται στον εικονικό ανταγωνισμό και τον θεμελιώνει: από την εποχή που ο Pέιγκαν έγινε πρόεδρος των Hνωμένων Πολιτειών κατέστη σαφές πως οιοδήποτε γνωστό πρόσωπο είναι ήδη, με μια έννοια, πολιτικός. Aθλητές, δημοσιογράφοι, ηθοποιοί, συγγραφείς, νοικοκυρές -της- χρονιάς και αστροναύτες είναι ήδη πολιτικοί και πολιτεύονται πράγματι αφού το μόνο που απαιτείται είναι να σε ξέρουν, να γνωρίζουν το πρόσωπό σου, μ' άλλα λόγια να σε παρακολουθεί παντού η απόδειξη ότι "υπάρχεις": τόσο ανυπόφορος είναι ο φόβος μας μήπως πρόκειται απλώς για ένα κακό όνειρο! Θέλω να πω, μ' αυτό, πως η δυστοκία της πολιτικής απόφασης στη συνείδηση του ψηφοφόρου, ίσως δεν είναι παρά μια σκιώδης αντανάκλαση της δυσκολίας του κοινωνικού συνόλου να διακρίνει τι είναι πολιτικό και τι όχι, ανάλογη προς τη δυσκολία των σύγχρονων θεωρητικών ν' αποφανθούν ως προς τι είναι τέχνη και τι σκουπίδι, τι είναι φιλοσοφία και τι παραλήρημα, τι είναι ιδεολογία και τι αυταπάτη, τι είναι σεξ και τι υποκατάστατο, τι είναι συνείδηση και τι βιοχημεία, τι είναι αληθινή νοημοσύνη και τι αλγοριθμική λειτουργία.

Στην πραγματικότητα, ο αναποφάσιστος (εγώ, εσείς, ο καθένας...) είναι κάποιος που δεν του ζήτησαν ν' αποφασίσει για τίποτα".