Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, και η Παρασκευή προ του Πάσχα. Είναι μέρα πένθους και νηστείας για όλη την Χριστιανοσύνη καθώς τότε κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Χριστού.
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, οπότε και ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο. Από τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται ο επιτάφιος. Το βράδυ πραγματοποιείται η Ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου, δηλαδή ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και ακολουθεί η περιφορά του επιταφίου. Λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της ημέρας δεν τελείται Θείας Λειτουργία ούτε ακόμη και η κατανυκτική Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.
Οι παλιότερες νοικοκυρές έμεναν μέχρι αργά το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης κάνοντας δουλειές του σπιτιού γιατί όπως έλεγαν «Τη Μεγάλη Παρασκευή δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα, καμία δουλειά του σπιτιού».
Μάλιστα έβαφαν τα αυγά το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης και τα έκρυβαν για να μην τα βρει η πένθιμη μέρα. Η νηστεία επίσης γινόταν πιο σκληρή τη Μεγάλη Παρασκευή. Ήταν ημέρα απόλυτης νηστείας, η Εκκλησία θυμίζει την πορεία του Ιησού προς τον Σταυρό και τον θάνατο, την ταφή του και εν τέλει την πλήρη επικράτηση του κακού επί του καλού μέχρι το δεύτερο να θριαμβεύσει με την Ανάσταση.
Μεγάλη Παρασκευή δεν κάνουμε μπάνιο
Θα το έχετε ακούσει από τις γιαγιάδες σας και από τους μεγαλύτερους, ότι την Μεγάλη Παρασκευή δεν πρέπει να κάνουμε μπάνιο. Αυτό είναι ένα βαθιά ριζωμένο έθιμο.
Η νηστεία επίσης γινόταν πιο σκληρή τη Μεγάλη Παρασκευή. Ήταν ημέρα απόλυτης νηστείας, η Εκκλησία θυμίζει την πορεία του Ιησού προς τον Σταυρό και τον θάνατο, την ταφή του και εν τέλει την πλήρη επικράτηση του κακού επί του καλού μέχρι το δεύτερο να θριαμβεύσει με την Ανάσταση. Σύμφωνα με τις ευαγγελικές περικοπές, ο Ιησούς σταυρώθηκε στις 9 το πρωί. Το μαρτύριό του κράτησε 6 ώρες, ώσπου, στις 3 το μεσημέρι, παρέδωσε το πνεύμα λέγοντας «τετέλεσθαι».
Μεγάλη Παρασκευή
Η Μεγάλη Παρασκευή αναπαριστά τη δίκη του Ιησού από τον Πόντιο Πιλάτο, τη μαρτυρική του πορεία προς τον Γολγοθά και τη Σταύρωση. Πρόκειται για την ημέρα των Παθών. Το βράδυ τελείται η περιφορά του Επιταφίου, ενώ οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα όλη την ημέρα. Σε κάποια μέρη της Ελλάδας, τα λουλούδια του Επιταφίου φυλάσσονται, μετά την περιφορά, από τους πιστούς γιατί θεωρούνται θαυματουργά.Για τους πιστούς, η νηστεία της ημέρας είναι αυστηρότατη και απαγορεύει ακόμα και το λάδι, ενώ το έθιμο απαγορεύει κάθε εργασία την ημέρα αυτή.
Πολλοί συνηθίζουν να πίνουν λίγο ξίδι εις ανάμνηση αυτού που έδωσαν στον Ιησού.Σε πολλές περιοχές της χώρας φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο παραδίδουν στη φωτιά μετά την περιφορά του Επιταφίου. Επίσης, την ημέρα αυτή οι πιστοί συνηθίζουν να επισκέπτονται τους τάφους των νεκρών συγγενών και φίλων.
Σε πολλά χωριά οι άντρες δεν ασχολούνται με μαστορέματα και ιδιαίτερα με καρφώματα που παραπέμπουν στον τρόπο θανάτου του Χριστού. “Μάστορης-ξεμάστορης καρφί δεν εκάρφωνε”, λέει η λαϊκή παροιμία.
Στην Κρήτη τη Μεγάλη Παρασκευή υπάρχει το έθιμο ο ιερέας να μνημονεύει εντός της εκκλησίας πριν την περιφορά του Επιταφίου τα ονόματα όλων των κεκοιμημένων συγχωριανών της κάθε οικογένειας, έστω και πολλές γενιές πίσω.
Στην Κρήτη συνηθίζουν να βράζουν σαλιγκάρια με ξύδι και να πίνουν το ζουμί τους, που είναι σαν χολή
Στην Ανατολική Κρήτη, την ώρα που λέει ο παπάς, το πρώτο ευαγγέλιο, της Μ. Παρασκευής, η παπαδιά βαστά αλεύρι και νερό, κάνει προζύμι με τις ευχές του Ευαγγελίου και το προζύμι ανεβαίνει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μεγάλη Παρασκευή: Η Κορύφωση του Θείου Δράματος - Ποια η σημασία της ημέρας
Μεγάλη Παρασκευή: Ω γλυκύ μου Έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνο πού έδυ σου το κάλλος;
Γιατί την Μεγάλη Πέμπτη κρεμάμε κόκκινο πανί στο μπαλκόνι και βάφουμε αυγά;