Η Πρυτανεία του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. για την επιστολή της υπουργού Παιδείας

Η Σύγκλητος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου επισημαίνει τα ακόλουθα σημεία αναφορικά με την επιστολή της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως:

1) Θεωρούμε ότι η ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μας έχει ανάγκη από ένα λιτό, σταθερό θεσμικό πλαίσιο, με βάση το οποίο θα πρέπει να λειτουργήσουν τα δημόσια Πανεπιστήμια για μεγάλο χρονικό διάστημα, ώστε να υπάρξει ο απαραίτητος χρόνος για να αποτιμηθούν οι επιπτώσεις του στην ποιότητα της ανώτατης εκπαίδευσης, όσον αφορά κυρίως στη διδασκαλία, στην έρευνα, αλλά και στη διοίκηση των Ιδρυμάτων. Δεν είμαστε, ως Σύγκλητος, σύμφωνοι με τις διαρκείς αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, καθώς με αυτό τον τρόπο δημιουργείται στα Πανεπιστήμια ένα κλίμα εσωστρέφειας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί η ακαδημαϊκή κοινότητα να αφοσιωθεί στο έργο της.

2) Είναι σαφές ότι τα δημόσια Πανεπιστήμια πρέπει να στηριχθούν από την Πολιτεία για να επιτελέσουν το συνταγματικό τους καθήκον: την παροχή δημόσιας δωρεάν ποιοτικής ανώτατης εκπαίδευσης στους Έλληνες πολίτες. Το κύριο πρόβλημα των Πανεπιστημίων σήμερα είναι η υποχρηματοδότηση και η σημαντικότατη υποστελέχωσή τους σε ακαδημαϊκό, διδακτικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η αναλογία αριθμός φοιτητών / μέλος ΔΕΠ να απέχει πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ειδικά για ορισμένα Πανεπιστήμια. Η κατανομή περίπου 1650 μελών ΔΕΠ τα τελευταία 3 έτη, ήταν στη σωστή κατεύθυνση, αλλά οι πιστώσεις για νέες θέσεις μελών ΔΕΠ πρέπει να συνεχιστούν, ενώ κάθε μέλος ΔΕΠ που αφυπηρετεί πρέπει να συνεχίσει να αντικαθίσταται βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

3) Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, σύμφωνα με το νόμο 4610/07.05.2019, περιλαμβάνει νέες ακαδημαϊκές δομές μεταξύ των οποίων 6 νέα Τμήματα που πρόκειται να λειτουργήσουν μέσα στα επόμενα χρόνια μετά από τεκμηριωμένη απόφαση της Συγκλήτου, Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο με έξι ερευνητικά Ινστιτούτα, Πρότυπο Αγροδιατροφικό Πάρκο Κρήτης, Κέντρο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για την υλοποίηση των διετών προγραμμάτων σπουδών, καθώς και τις απαιτούμενες διοικητικές δομές που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία. Αυτές οι νέες δομές καθιστούν απαραίτητη τη στήριξη της Πολιτείας και την χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου για να εκπληρώσει το φιλόδοξο στρατηγικό αναπτυξιακό του σχέδιο.

 

1. Αποτελεσματικότεροι θεσμοί Διοίκησης.

1.1 Επανακαθορισμός αρμοδιοτήτων για τα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου.

Θεωρούμε ότι η κατανομή των αρμοδιοτήτων των οργάνων διοίκησης των Πανεπιστημίων είναι, εν γένει, καλή και δεν απαιτούνται άμεσες τροποποιήσεις. Η Σύγκλητος είναι το ανώτερο όργανο διοίκησης του Πανεπιστημίου, που, εκτός των άλλων, «χαράσσει τη στρατηγική, αναπτύσσει και εξειδικεύει τις αναγκαίες δράσεις για την ανάπτυξη του Ιδρύματος σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο…». Στη Σύγκλητο ορθώς εκπροσωπούνται, πέρα από τις ακαδημαϊκές μονάδες των Πανεπιστημίων (Σχολές, Τμήματα), οι εκπρόσωποι των διαφόρων κατηγοριών του εργαστηριακού και διοικητικού προσωπικού, καθώς και οι φοιτητές σε ποσοστό 10%.

Ο θεσμός του Πρυτανικού Συμβουλίου θεωρείται επιτυχημένος και κατά συνέπεια δεν πρέπει να αποδυναμωθεί. Οι αρμοδιότητες που αφορούν την καθημερινή διοικητική λειτουργία των Πανεπιστημίων πρέπει, για την απλοποίηση των διαδικασιών, να ανήκουν στο Πρυτανικό Συμβούλιο. Θεωρούμε ότι, ορθώς, στο Πρυτανικό Συμβούλιο υπάρχει εκπροσώπηση των Διοικητικών Υπαλλήλων και των φοιτητών.

Ο ρόλος της Κοσμητείας είναι σημαντικός και ίσως πρέπει να αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο, κυρίως όσον αφορά την οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών.

Είναι, κατά τη γνώμη μας, ιδιαίτερα σημαντικό να μην έχουμε συνεχείς αλλαγές στο διοικητικό πλαίσιο λειτουργίας των Πανεπιστημίων, ώστε να μπορέσουν, με την απαραίτητη χρηματοδότηση, να υλοποιήσουν το έργο τους και τον σχεδιασμό τους με βάση το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων και τις προγραμματικές συμφωνίες με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

1.2 Θεσμικά αντίβαρα εντός του Πανεπιστημίου. 

Θεωρούμε ότι ο θεσμός του Συμβουλίου Ιδρύματος είναι περιττός και θα δημιουργήσει, όπως και στο παρελθόν, σύγχυση αρμοδιοτήτων, προβλήματα στη διοίκηση και, εν τέλει, στην καθημερινότητα των Ιδρυμάτων. Θα προτείναμε αντ’ αυτού τη δημιουργία συμβουλευτικών επιτροπών, οι οποίες θα αποτελούνται μόνο από εξωτερικά μέλη εγνωσμένου κύρους, που θα έχουν ως κύριους στόχους (α) την ενίσχυση της εξωστρέφειας των Πανεπιστημίων και (β) την υποστήριξη της Συγκλήτου σε ότι αφορά το στρατηγικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου. Σε καμία περίπτωση όμως, οι επιτροπές αυτές δεν πρέπει να ασχολούνται με τη διοίκηση των Ιδρυμάτων.

1.3 Γενικός Γραμματέας.

Η θεσμοθέτηση θέσης Γενικού Γραμματέα θα μπορούσε να διευκολύνει τη διαχείριση των διοικητικών και οικονομικών θεμάτων των Πανεπιστημίων, καθώς και την καθημερινή τους λειτουργία. Ο Γενικός Γραμματέας θα μπορούσε να συμβάλει στο συντονισμό των διοικητικών υπηρεσιών, την παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεων του Πρύτανη, του Πρυτανικού Συμβουλίου και της Συγκλήτου. Οι αρμοδιότητές του πρέπει να είναι διακριτές από εκείνες του Αντιπρύτανη Διοικητικών Υποθέσεων. Η επιλογή του Γενικού Γραμματέα θα πρέπει να γίνεται μετά από δημόσια προκήρυξη και υποβολή υποψηφιοτήτων από υποψήφιους, που διαθέτουν αυξημένα προσόντα και εγγυήσεις για τη διαχειριστική τους επάρκεια (προϋπηρεσία σε ανάλογες θέσεις, κ.α.). Η θέση δεν πρέπει να έχει μόνιμο χαρακτήρα, αλλά μεσοπρόθεσμο ορίζοντα απασχόλησης (π.χ. 4ετία). Ο Γενικός Γραμματέας θα πρέπει να αναφέρεται στο Πρυτανικό Συμβούλιο και τη Σύγκλητο και να είναι υπόλογος στα όργανα του Πανεπιστημίου.

 

2. Οικονομική διαχείριση και προσέλκυση επιπλέον πόρων.

2.1. Κρατική Χρηματοδότηση.

2.1.1. Θέσπιση νέων κανόνων.

Η κρατική χρηματοδότηση στα ΑΕΙ, υλοποιείται μέσα από: α) την απευθείας κάλυψη των μισθολογικών αναγκών των μόνιμων υπαλλήλων των Ιδρυμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό, β) τον τακτικό προϋπολογισμό (ΤΠ) που αφορά τις λειτουργικές δαπάνες και γ) το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Σε αυτή δεν περιλαμβάνονται τυχόν προγράμματα ΕΣΠΑ, ανταγωνιστικού χαρακτήρα τις περισσότερες φορές, είτε αυτά προέρχονται από κάποιο Υπουργείο ή τις Περιφέρειες.

Σε ότι αφορά την απευθείας χρηματοδότηση μέσα από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή των μόνιμων υπαλλήλων, αυτή θα πρέπει να έχει ως βασικό στοιχείο την αρχή της ισονομίας, κάτι που θα κάνει και την αξιολόγηση των Ιδρυμάτων αντικειμενική και ισότιμη. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να καθοριστεί είτε από το ΥΠΑΙΘ, είτε από τη Σύνοδο Πρυτάνεων, ένας ελάχιστος ικανοποιητικός αριθμός μελών ΔΕΠ, ΕΔΙΠ / ΕΤΕΠ και διοικητικών υπαλλήλων που θα έπρεπε να στελεχώνουν ένα ακαδημαϊκό Τμήμα / Ίδρυμα (ανάλογα προφανώς με τον χαρακτήρα του). Αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, έτσι ώστε στην επόμενη δεκαετία, οι κρατικοί πόροι να κατευθυνθούν για την εξομάλυνση των διαφορών αυτών. 

Μέσω του τακτικού προϋπολογισμού είναι απαραίτητο να καλύπτονται πλήρως οι πάγιες και ανελαστικές ανάγκες των Πανεπιστημίων, καθώς και η συντήρηση των υποδομών εκπαίδευσης και έρευνας (π.χ. κτήρια, ενέργεια, κόστος ύδρευσης, δημοτικά τέλη, συντήρηση και επισκευή του μηχανολογικού επιστημονικού εξοπλισμού των εργαστηρίων και των κτηρίων, αναλώσιμα υλικά, κ.ά.). Αυτό προϋποθέτει την εφαρμογή ενός ελάχιστου ορίου χρηματοδότησης, που θα καθορίζεται από έναν κοινά αποδεκτό αλγόριθμο και θα λαμβάνει υπόψη τον χαρακτήρα κάθε Τμήματος (εργαστήρια, νέες τεχνολογίες, αναλώσιμα υλικά κ.α.), τον αριθμό των φοιτητών (προπτυχιακών και μεταπτυχιακών), τον αριθμό του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, τη λειτουργία του Πανεπιστημίου σε πολλές έδρες (πόλεις), τη στήριξη που χρειάζεται κάθε Πανεπιστήμιο για να αναβαθμιστεί σε υποδομές (υπάρχουν νεότερα Πανεπιστήμια, ειδικά της Περιφέρειας και της νησιωτικής Ελλάδας, που χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη) κ.α..

Θεωρούμε σωστή την επιβράβευση των Πανεπιστημίων που διακρίνονται για τις ακαδημαϊκές επιδόσεις τους (εκπαίδευση, έρευνα, χρηματοδοτήσεις, διεθνείς συνεργασίες κ.α.). Αυτή η επιβράβευση δεν θα πρέπει να γίνεται εις βάρος των υπόλοιπων Ιδρυμάτων, καθώς όλα τα Πανεπιστήμια έχουν διαρκώς αυξανόμενες εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες. Η ενίσχυση των Ιδρυμάτων που διακρίνονται θα πρέπει να έχει ξεκάθαρο ακαδημαϊκό χαρακτήρα (π.χ. στοχευμένη ενίσχυση ερευνητικών δράσεων, ενίσχυση ερευνητικών και εργαστηριακών υποδομών που έχουν αποδεδειγμένη ποιότητα, κ.λ.π.). Επίσης, η αξιοποίηση πρόσθετων πόρων από τα Πανεπιστήμια, θα μπορούσε να οδηγήσει στην ενίσχυση του ΤΠ τους, ώστε να λειτουργήσει ως ένα πρόγραμμα επιβράβευσης και παροχής κινήτρων στα Ιδρύματα, για να καταφέρουν να διεκδικήσουν περισσότερους εναλλακτικούς πόρους χρηματοδότησης. Αντίστοιχη πολιτική ακολουθείται στην Έρευνα και τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα μέσα από τα Matching Funds της ΓΓΕΤ.

Είναι πάντως σαφές ότι πρώτο μέλημα της Πολιτείας πρέπει να είναι η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για τα Πανεπιστήμια, στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ώστε να διασφαλίζεται η συνταγματική επιταγή της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης για τους Έλληνες πολίτες.

 

2.1.2. Πολυετείς προγραμματικές συμφωνίες του Υπουργείου Παιδείας με τα Ιδρύματα σε σχέση με το στρατηγικό σχεδιασμό.

Το ΥΠΑΙΘ πρέπει να προχωρήσει σε πολυετείς 5ετείς συμφωνίες με τα Πανεπιστήμια με βάση το στρατηγικό τους σχεδιασμό. Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο θα καταθέσει στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης βάσει του ιδρυτικού του νόμου 4610/7.5.2019 και θα ζητήσει την υπογραφή προγραμματικής συμφωνίας με το ΥΠΑΙΘ με στόχο τη στελέχωση των νέων δομών (νέα ακαδημαϊκά Τμήματα, Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο, Αγροδιατροφικό Πάρκο Κρήτης κ.α.).

Σε ότι αφορά τις πολυετείς συμφωνίες μεταξύ Ιδρυμάτων και ΥΠΑΙΘ για να διευκολυνθεί ο στρατηγικός τους σχεδιασμός, αυτές θα πρέπει να στηριχθούν στα παρακάτω:

1. Στη στελέχωση των Ιδρυμάτων ώστε να μπορούν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν έργα στρατηγικού ενδιαφέροντος. Πρέπει να προγραμματιστεί η πρόσληψη Διοικητικού Προσωπικού, το οποίο έχει αποψιλωθεί σημαντικά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Αν η πρόσληψη μόνιμων υπαλλήλων, και ειδικά μηχανικών, δεν μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο θα καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για την αξιοποίηση της νομοθεσίας για πρόσληψη ΙΔΟΧ. Η πρόσληψη μηχανικών με δικαίωμα υπογραφής, αλλά και υπαλλήλων άλλων ειδικοτήτων, και μέσα από τον ΤΠ και τα ταμειακά υπόλοιπα, αλλά και τους ΕΛΚΕ και τις Εταιρείες Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας είναι απαραίτητες, για την υλοποίηση των συμφωνιών αυτών. Σε αντίθετη περίπτωση, οι στρατηγικοί σχεδιασμοί θα είναι είτε περιορισμένοι, χωρίς φιλόδοξα αναπτυξιακά σχέδια, είτε ανεδαφικοί και δεν θα μπορούν ποτέ να υλοποιηθούν.

2. Την άμεση ενίσχυση σε εργαστηριακό διδακτικό και τεχνικό προσωπικό, καθώς ειδικά για τα Τμήματα που έχουν τεχνολογικό χαρακτήρα (Πολυτεχνικές επιστήμες, Γεωπονικές Επιστήμες κ.α.), είναι απαραίτητη, για την επίτευξη των στόχων τους, η πρόσληψη αντίστοιχου προσωπικού για τις εργαστηριακές υποδομές.

3. Την αλλαγή βασικών παραμέτρων του ν.4412 του 2016, ειδικά σε ότι αφορά τις απευθείας αναθέσεις μελετών. Καθώς η υποστελέχωση των διοικητικών υπηρεσιών είναι η κύρια αιτία που οδηγεί σε χαμηλή αποδοτικότητα και απορρόφηση του ΠΔΕ, ο χρόνος που απαιτείται για τις απευθείας αναθέσεις μελετών προκαλεί ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα. Επίσης, για την ωρίμανση έργων από εξωτερικούς μελετητές, το πλέον δύσκολο βήμα είναι το πρώτο, δηλαδή η ανάθεση της προμελέτης, που θα εμπεριέχει και τα τεύχη δημοπράτησης της οριστικής μελέτης. Με την αλλαγή στις διαδικασίες ανάθεσης μελετών (ακόμα και εάν διατηρηθεί το όριο των 20.000€ πλέον ΦΠΑ), θα ξεκλειδώσει άμεσα η διαδικασία ανάθεσης και θα επιταχυνθεί η υλοποίηση έργων.

4. Στην επιτάχυνση των διαδικασιών που αφορούν την ένταξη έργων σε ΣΔΙΤ, με την παροχή εξιδεικευμένων υπηρεσιών ένταξης στα ενδιαφερόμενα Ιδρύματα από το ΥΠΑΙΘ ή άλλα Υπουργεία και υπηρεσίες της Κεντρικής Κυβέρνησης. Ένα σημαντικό σημείο αποτελεί και ο καθορισμός του βαθμού ωριμότητας που θα πρέπει να χαρακτηρίζει έργα τα οποία θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ΣΔΙΤ, αλλά και η άμεση συμμετοχή των Ιδρυμάτων στις διαπραγματεύσεις, καθώς θα επιτάχυνε και την αποδοχή των έργων από την ακαδημαϊκή κοινότητα.

5. Την αλληλεπίδραση με τις τοπικές κοινωνίες και ειδικά με την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και άλλες υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς σε πολλές περιπτώσεις η ανάπτυξη των Τμημάτων και Ιδρυμάτων περιορίζεται από τη διαθεσιμότητα εκτάσεων γης. Η παραχώρηση γης για την υλοποίηση στρατηγικών έργων θα πρέπει να υποστηριχθεί ουσιαστικά από το ΥΠΑΙΘ.

6. Η μακροχρόνια δέσμευση του ΥΠΑΙΘ σε θέματα που αφορούν τη γεωγραφική θέση των Τμημάτων, τη συνέχιση της λειτουργίας τους, τη στήριξη των φοιτητών (με οικονομικά και ακαδημαϊκά κίνητρα) και την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των Τμημάτων.

Στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο ιδρύθηκαν πρόσφατα 6 (έξι) νέα Τμήματα, τα οποία προβλέπεται με βάση το ν.4610 να λειτουργήσουν ακαδημαϊκά τα επόμενα τρία χρόνια. Το ΥΠΑΙΘ πρέπει να διασφαλίσει, μέσω μιας προγραμματικής συμφωνίας, σε βάθος τριετίας την απαραίτητη στελέχωση και την ενίσχυση των νέων αυτών δομών, ώστε το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο να αναπτυχθεί και να καταφέρει να υλοποιήσει το στρατηγικό του σχεδιασμό.

 

2.2 Πρόσθετοι Πόροι.

2.2.1. Ίδρυση ΝΠΙΔ για τη διαχείριση ιδίων πόρων από ερευνητικά προγράμματα, αξιοποίηση πνευματικής ιδιοκτησίας και περιουσίας των Πανεπιστημίων.

Τα περισσότερα Πανεπιστήμια διαθέτουν ήδη Εταιρεία Διαχείρισης της Πανεπιστημιακής Περιουσίας (ΕΑΔΙΠ), που λειτουργεί με καθεστώς ΝΠΙΔ. Για τα περισσότερα Ιδρύματα και ειδικά για εκείνα της Περιφέρειας, η εύρεση και αξιοποίηση πρόσθετων πόρων είναι πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση, ενώ σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες των Ιδρυμάτων και να αντικαταστήσει την κρατική χρηματοδότηση. Ο χρόνος επιπλέον που απαιτείται για την εύρεση και την αξιοποίηση αυτών των επιπρόσθετων πόρων είναι τόσο μεγάλος, ιδιαίτερα εξαιτίας της εφαρμογής του Δημόσιου Λογιστικού στους ΕΛΚΕ και τις ΕΑΔΙΠ (ως φορείς Γενικής Κυβέρνησης), όπου και πάλι η «ουσιαστική και μετρήσιμη επίδραση» τους στην ανάπτυξη των Ιδρυμάτων είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Είναι σαφές ότι η δημιουργία νέου ΝΠΙΔ δεν θα διευκόλυνε τη διαχείριση των ερευνητικών κονδυλίων στους ΕΛΚΕ, καθώς το κυριότερο πρόβλημα των ΕΛΚΕ, ως φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, δεν είναι το καθεστώς τους (ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ), αλλά η εμπλοκή τους με το Δημόσιο Λογιστικό.

Για να μπορούν να αξιοποιηθούν οι όποιοι επιπρόσθετοι πόροι, αλλά και για να έχουν πραγματική και άμεση επίδραση στην ανάπτυξη και λειτουργία των Πανεπιστημίων, προτείνεται:

1. Αλλαγή του καθεστώτος ελέγχου βάσει του Δημόσιου Λογιστικού Συστήματος για τους ΕΛΚΕ και τις ΕΑΔΙΠ των Πανεπιστημίων. Είναι σημαντικό ότι στις Επιτροπές Ερευνών των Πανεπιστημίων εκπροσωπούνται όλα τα ακαδημαϊκά Τμήματα, κάτι που πιθανότατα δεν θα ίσχυε στην περίπτωση ενός ΝΠΙΔ. Η ελάφρυνση όμως των διαδικασιών για τις δομές αυτές (ΕΛΚΕ, ΕΑΔΙΠ), θα οδηγήσει σε μια πιο ουσιαστική και αποδοτική λειτουργία τους, καθώς και την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση, προς όφελος των Πανεπιστημίων, των πόρων που διαχειρίζονται. Πιο συγκεκριμένα, θα βοηθήσει την απλοποίηση της οικονομικής λειτουργίας των ΕΛΚΕ εάν αυτοί ρητά εξαιρεθούν από τις διατάξεις του ν. 4270/ 2014, του Π.Δ. 113/2010 και του Π.Δ. 80/2016 και Ν.Δ. 496/1974, καθώς και κάθε άλλης διάταξης σχετικής με τη νομοθεσία περί Δημοσίου Λογιστικού. Επίσης, εάν οι απασχολούμενοι τόσο στα ερευνητικά έργα όσο και στη Μ.Ο.Δ.Υ., με σύμβαση εργασίας ή έργου, εξαιρεθούν ρητά από την εφαρμογή του Π.Δ. 164/2004, καθώς και οι συμβαλλόμενοι με σύμβαση εργασίας ερευνητές εξαιρεθούν από τις ρυθμίσεις του ν. 4354/2015  και τις σχετικές διατάξεις περί τήρησης ωραρίου, ενημέρωσης συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» και ελέγχου από ΣΕΠΕ.

2. Παροχή κινήτρων με τη μορφή επιπλέον χρηματοδότησης για τον τακτικό προϋπολογισμό, σε αναλογία των πρόσθετων πόρων που θα εξασφαλίζονται.

3. Δυνατότητα χορηγίας θέσης μέλους ΔΕΠ από δημόσια ή/και ιδιωτικά κονδύλια (π.χ. από τους ΟΤΑ) και την ονομασία της θέσης αυτής, όπως γίνεται σε πολλές χώρες. Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να ενταχθεί στην αλλαγή του νομικού πλαισίου για τις δωρεές, ακολουθώντας τα πρότυπα άλλων χωρών.

 

2.2.2. Επιχειρήσεις έντασης γνώσης.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο στηρίζει εμπράκτως την έρευνα και την καινοτομία με την ισχυρή χρηματοδότηση των ερευνητικών υποδομών του Ιδρύματος μέσω του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια.

Το Πανεπιστήμιό μας επιδιώκει τη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου Καινοτομίας στις εγκαταστάσεις του στο Ηράκλειο, με στόχο τη μεταφορά της τεχνογνωσίας που αναπτύσσεται στα εργαστήρια του Ιδρύματος σε νεοφυείς επιχειρήσεις, για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.

 

2.2.3 Αξιοποίηση σχημάτων ΣΔΙΤ. 

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο επιθυμεί να συμμετάσχει σε συμπράξεις ΣΔΙΤ, με στόχο να βελτιώσει τις κτηριακές υποδομές του, με έμφαση στον τομέα των φοιτητικών εστιών, να επιτύχει την ενεργειακή του αναβάθμιση μέσω της εγκατάστασης ΑΠΕ και να αξιοποιήσει όλα τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία. Με σημαντική προϋπόθεση, όμως, να μην μεταφερθεί το οικονομικό βάρος της μέριμνας στους φοιτητές και τις οικογένειές τους.

 

2.2.4. Αναμόρφωση κανονιστικού πλαισίου για τις δωρεές.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο συμφωνεί με την αναμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου για τις δωρεές, ώστε να μπορεί ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά να ενισχύει τις εκπαιδευτικές / ερευνητικές του υποδομές, προς όφελος των φοιτητών και του Πανεπιστημίου. Απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη κανόνων δεοντολογίας που θα προστατεύουν το Πανεπιστήμιο από καταστάσεις που προσβάλουν την ακαδημαϊκότητα και το κύρος του δημόσιου Πανεπιστημίου. 

 

3. Αξιολόγηση και Πιστοποίηση της Ποιότητας. 

3.1 Αναβάθμιση και ενίσχυση της ανεξάρτητης αρχής διασφάλισης της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο έχει υιοθετήσει, εδώ και αρκετά χρόνια, μια ακαδημαϊκή κουλτούρα αξιολόγησης της εκπαίδευσης και της έρευνας μέσα στο Ίδρυμα, έτσι ώστε να στοχεύει, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και δεικτών, στην αναβάθμισή τους σε όλες τις ακαδημαϊκές μονάδες προς όφελος των φοιτητών και της κοινωνίας. Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες από τη ΜΟΔΙΠ του Ιδρύματος και τις ΟΜΕΑ των Τμημάτων.

Πάντως, λόγω της συνεχούς αποψίλωσης του διοικητικού προσωπικού, ιδιαίτερα τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και της μη αναπλήρωσής τους, οι δομές των ΜΟΔΙΠ δεν διαθέτουν το απαραίτητο διοικητικό προσωπικό για την υποστήριξη των Τμημάτων. Επιβάλλεται λοιπόν η ενίσχυση των διοικητικών αυτών Τμημάτων με προσωπικό για να υπάρχει ουσιαστική, και όχι τυπική, δυνατότητα ενίσχυσης των διαδικασιών αξιολόγησης του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης ποιότητας, των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, καθώς και, -το σημαντικότερο-, της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων αυτών για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της έρευνας μέσα στο Πανεπιστήμιο.

Στα πλαίσια αυτά, η Σύγκλητος θεωρεί πολύ σημαντική την αναβάθμιση του ρόλου της ΑΔΙΠ, την ανεξαρτητοποίησή της από το ΥΠΑΙΘ, την επιλογή των μελών της Διοίκησής της με βάση την εμπειρία τους σε θέματα διασφάλισης της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση με βάση τις σύγχρονες διεθνείς τάσεις και την αποτελεσματική λειτουργία της ΑΔΙΠ προς όφελος της ουσιαστικής, και όχι της τυπικής, βελτίωσης της παρεχόμενης ανώτατης εκπαίδευσης. Η διασφάλιση της ποιότητας πρέπει να έχει έναν ουσιαστικό, κι όχι ένα γραφειοκρατικό, χαρακτήρα.

 

3.2 Θέσπιση νέου κανονιστικού πλαισίου για την αξιολόγηση των Ιδρυμάτων εν γένει, καθώς και για τη διαμόρφωση εφεξής του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας (συγχωνεύσεις, ενοποιήσεις Ιδρυμάτων, δημιουργία νέων Τμημάτων), ιδίως με τη θέσπιση αντικειμενικών διαδικασιών και κριτηρίων και την πρόβλεψη προηγούμενης σχετικής τεκμηρίωσης.

Πιστεύουμε, όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο σημείο, ότι η θέσπιση νέου κανονιστικού πλαισίου για την αξιολόγηση των Ιδρυμάτων πρέπει να περιλαμβάνει ενιαίες διαδικασίες και κριτήρια, σύμφωνα με τις σύγχρονες διεθνείς τάσεις, και να στοχεύει στην ουσιαστική αναβάθμιση των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και της ποιότητας της εκπαίδευσης και της έρευνας στα Πανεπιστήμια, και όχι σε μια γραφειοκρατική προσέγγιση με διαδικασίες χωρίς αντίκρισμα.

Η ΑΔΙΠ, βάσει των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των Ιδρυμάτων και της εποπτικής εικόνας των Πανεπιστημίων, θα πρέπει να υποστηρίζει, να εισηγείται για τη διαμόρφωση μιας πολυετούς, εθνικής στρατηγικής για τη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση.

Η ΑΔΙΠ, ως ανεξάρτητη επί της ουσίας αρχή, πρέπει να έχει τεκμηριωμένο, υποστηρικτικό λόγο για τις πιθανές συγχωνεύσεις ή / και καταργήσεις Τμημάτων, αλλά και τη δημιουργία νέων Τμημάτων, βάσει των πολυετών, στρατηγικών σχεδίων ανάπτυξης των Πανεπιστημίων και των ιδρυτικών τους νόμων. Είναι σημαντικό να δίνεται ο απαραίτητος χρόνος για την υλοποίηση των αλλαγών στην ανώτατη εκπαίδευση, έτσι ώστε να γίνεται ουσιαστική αποτίμηση των αποτελεσμάτων που αυτές έχουν επιφέρει. Δεν είναι δυνατό να έχουμε σημαντικές αλλαγές, ειδικά στον χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης, κάθε 5 ή 6 χρόνια.

 

3.3 Ενίσχυση του θεσμού της αξιολόγησης των προγραμμάτων σπουδών.

Η αξιολόγηση των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών που πραγματοποιείται από τη ΜΟΔΙΠ και την ΑΔΙΠ, πρέπει να έχει ως στόχο την ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια και όχι απλά τη συνεχή, ανούσια καταγραφή κάποιων γραφειοκρατικών δεικτών χωρίς αποτέλεσμα.

Το Πανεπιστήμιό μας έχει κουλτούρα αξιολόγησης, η οποία χρειάζεται να ενισχυθεί. Στην κατεύθυνση αυτή το Ίδρυμά μας σκοπεύει να εφαρμόσει συγκεκριμένες πρακτικές και να δώσει κίνητρα στα Τμήματα για την εφαρμογή τους. Ενδεικτικά αναφέρονται: Ο σαφής καθορισμός των εκπαιδευτικών αντικειμένων των μαθημάτων, των μαθησιακών αποτελεσμάτων, η ποιότητα των εκπαιδευτικών συγγραμμάτων, η έγκαιρη δημοσιοποίηση των μεθόδων διδασκαλίας και εξέτασης του κάθε μαθήματος, η διαρκής αλληλεπίδραση καθηγητή / φοιτητή στα πλαίσια του μαθήματος με τη χρήση νέων τεχνολογιών, η άμεση σχέση των φοιτητών με τα ερευνητικά εργαστήρια και η συμμετοχή τους στην έρευνα που πραγματοποιείται στο Ίδρυμα, η χρήση της βιβλιοθήκης και των υπηρεσιών που προσφέρει στη διδασκαλία των μαθημάτων κ.α. 

Χρειάζεται όμως, ουσιαστική ενίσχυση του Πανεπιστημίου με βάση τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων των Τμημάτων και του Ιδρύματος, όπως για παράδειγμα νέες θέσεις μελών ΔΕΠ / ΕΔΙΠ / ΕΤΕΠ, διοικητικό προσωπικό που θα στηρίξει τις δομές, παλιές και νέες, του Πανεπιστημίου, ώστε να καταστεί υλοποιήσιμη η πραγματική, ουσιαστική αναβάθμιση των ακαδημαϊκών Τμημάτων και των παρεχόμενων σπουδών.

 

4. Προγράμματα Σπουδών.

4.1 Διερεύνηση δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο επικεντρώνεται στην οργάνωση ξενόγλωσσων μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών σε τομείς όπως η αγροδιατροφή, τα ενεργειακά συστήματα και η φιλοξενία / τουρισμός, όπου υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από ξένους φοιτητές χωρών της Μεσογείου και της ΝΑ Ευρώπης, καθώς και αντίστοιχη σημαντική τεχνογνωσία και ποιότητα στο Πανεπιστήμιό μας. 

Σημαντική, επίσης, στρατηγική προτεραιότητα του Πανεπιστημίου μας είναι και η συμμετοχή του σε κοινοπραξίες για την ίδρυση Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων, με στόχο τη διεθνοποίησή του και τη διασύνδεσή του με Πανεπιστήμια άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Για την υλοποίηση ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και την προσέλκυση ξένων φοιτητών απαιτείται οπωσδήποτε η ενίσχυση των υφιστάμενων Τμημάτων σε ακαδημαϊκό προσωπικό, καθώς, σε συνδυασμό με την υποστελέχωση των Πανεπιστημίων, πιθανότατα θα οδηγήσει στην αποδυνάμωση των ήδη υπαρχόντων Τμημάτων και των προπτυχιακών / μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών που υλοποιούνται.

 

4.2 Απελευθέρωση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών.

Θεωρούμε ότι τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) πρέπει να παρέχονται κατά βάση δωρεάν στους φοιτητές και να ενισχύονται μέσω της κρατικής χρηματοδότησης (με ειδική μέριμνα για τα ΠΜΣ με εργαστηριακό χαρακτήρα). Ειδικά για τους φοιτητές από ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, οι οποίοι επιλέγονται στα ΠΜΣ και δεν έχουν όμως τη δυνατότητα να πληρώνουν δίδακτρα, πρέπει οπωσδήποτε να ληφθεί μέριμνα, ώστε να μπορούν να φοιτούν δωρεάν.

Τα μέλη ΔΕΠ πρέπει κατά κύριο λόγο να συμβάλουν, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, στην υλοποίηση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών (χωρίς δίδακτρα) προγραμμάτων σπουδών του Τμήματος, ώστε αυτά να λειτουργούν απρόσκοπτα και χωρίς προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση όμως, βάσει του αυτοδιοίκητου των Πανεπιστημίων, επιμέρους ζητήματα που αφορούν την ίδρυση, την οργάνωση και τους κανονισμούς λειτουργίας των ΠΜΣ, πρέπει να ρυθμίζονται από τα όργανα διοίκησης των Τμημάτων και του Ιδρύματος.

 

4.3 Ενίσχυση των θερινών / χειμερινών προγραμμάτων.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο έχει σημαντική εμπειρία στη διοργάνωση θερινών σχολείων και προγραμμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ενίσχυσή τους από την Πολιτεία είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους φοιτητές, την εξωστρέφεια των Πανεπιστημίων και τη διεθνοποίησή τους. Επίσης, μέσω αυτών των προγραμμάτων θα αξιοποιηθούν σημαντικές υποδομές του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου σε όλη την Κρήτη.

 

4.4. Καθιέρωση ενός εσωτερικού προγράμματος κινητικότητας για φοιτητές μεταξύ ελληνικών Πανεπιστημίων, στα πρότυπα του Erasmus.

Θεωρούμε πολύ θετική τη θέσπιση ενός εσωτερικού προγράμματος κινητικότητας των φοιτητών μεταξύ των ελληνικών Πανεπιστημίων στα πρότυπα του Erasmus. Θα συμβάλει σίγουρα στην πολύπλευρη διεπιστημονική μόρφωση των φοιτητών και τις συνέργειες μεταξύ των Πανεπιστημίων.

 

4.5 Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ αποστάσεως σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο είναι θετικό στην υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σπουδών από απόσταση σε μεταπτυχιακό επίπεδο (υλοποιούνται ήδη εν μέρει αντίστοιχα προγράμματα με τη διδασκαλία μαθημάτων και εξ’ αποστάσεως), αλλά και στο επίπεδο πέντε (5), -διετή προγράμματα σπουδών-, καθώς και μέσω του ΚΕΔΙΒΙΜ (σεμινάρια δια βίου εκπαίδευσης). Προφανώς, τα προγράμματα αυτά και τα αντίστοιχα μαθήματα δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις περιπτώσεις και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις συμβατικές μεθόδους διδασκαλίας στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών.

 

4.6 Ενίσχυση του θεσμού της πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, σε συναφή με τις σπουδές τους αντικείμενα.

Θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικό για τους φοιτητές το θεσμό της πρακτικής άσκησης σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, καθώς συνδέει τα Πανεπιστήμια με την παραγωγική διαδικασία και την οικονομία της χώρας. Προτείνουμε την ενίσχυση του θεσμού, την χρηματοδότησή του μέσω ΕΣΠΑ και ΟΑΕΔ, και την επέκτασή του σε όλα τα Τμήματα των Πανεπιστήμιων.

 

4.7 Καθιέρωση ανώτατου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών ν+ 2.

Είναι δεδομένο ότι υπάρχει σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των σπουδών μιας μεγάλης μερίδας φοιτητών. Πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα της ανώτατης εκπαίδευσης και της λειτουργίας των Πανεπιστημίων που χρήζει ουσιαστικής αντιμετώπισης. Θεωρούμε ότι η λύση στο πρόβλημα αυτό δεν είναι μηχανιστική και χρειάζεται τεκμηριωμένη ανάλυση των αιτιών και των προβλημάτων, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, που οδηγούν σε αυτή την κατάσταση. Οι αιτίες αυτές έχουν τις ρίζες τους κυρίως στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στο σύστημα πρόσβασης στα Πανεπιστήμια.

Δεν θεωρούμε ότι ο περιορισμός του χρόνου σπουδών αποτελεί μια καλή πρακτική, η οποία θα επιλύσει το πρόβλημα, δεδομένων μάλιστα των συνθηκών στη χώρα μας. Αντίθετα, το ανώτατο όριο σπουδών ν+2 θα οδηγήσει σε μαζικές διαγραφές φοιτητών, οι οποίοι έχουν αντικειμενικά προβλήματα ολοκλήρωσης των σπουδών τους (π.χ. εργαζόμενοι φοιτητές, φοιτητές με μαθησιακές δυσκολίες, κ.α.). Αποτελεί ένα πειθαρχικό μέτρο, που δεν θεραπεύει τις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος της μακροχρόνιας φοίτησης.

Τα Πανεπιστήμια πρέπει όμως, βάσει του αυτοδιοίκητου, να αναζητήσουν καλές πρακτικές για να περιορίσουν το φαινόμενο της μακροχρόνιας φοίτησης. Πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με τους φοιτητές που δεν παρουσιάζονται επί σειρά ετών στις εξεταστικές περιόδους και έχουν επί της ουσίας εγκαταλείψει τις σπουδές τους, να λειτουργήσει πιο αποδοτικά ο θεσμός του «συμβούλου του φοιτητή», έτσι ώστε να βοηθηθούν οι φοιτητές με τη ροή των σπουδών τους και να μην έχουμε το φαινόμενο πολλοί «επί πτυχίω» φοιτητές να οφείλουν μαθήματα των πρώτων εξαμήνων, να διευρυνθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις της μερικής φοίτησης εκεί όπου συντρέχουν ουσιαστικοί λόγοι κ.α..

Στο πλαίσιο αυτό, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο είναι αντίθετο στην εφαρμογή του ανώτατου χρονικού ορίου σπουδών ν+2 που θα προσθέσει επιπλέον προβλήματα στην ολοκλήρωση των σπουδών ενός μεγάλου τμήματος των φοιτητών, ενώ δεν επιφέρει καμία ουσιαστική μείωση της δημόσιας δαπάνης για την ανώτατη εκπαίδευση.

 

5. Λοιπά θέματα.

5.1 Καθιέρωση ελάχιστης βάσης στα Ανώτατα Ιδρύματα και ο ρόλος των Ιδρυμάτων στον προσδιορισμό ανώτερης βάσης εισαγωγής και αριθμού εισακτέων. 

Για το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, το δικαίωμα στη μόρφωση και τη δημόσια δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση, αποτελεί βασική συνταγματική αρχή. 

Εδώ και πολλά χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο η εισαγωγή φοιτητών σε Τμήματα ΑΕΙ να γίνεται με βαθμολογίες κάτω από τη βάση. Παρατηρείται, επίσης, ότι μαθητές με άριστη ή πολύ καλή βαθμολογία στο Λύκειο γράφουν πολύ άσχημα στις πανελλήνιες εξετάσεις και συγκεντρώνουν πολύ λίγα μόρια. Αναρωτιόμαστε πως είναι δυνατό ένας μαθητής με βαθμολογία 16, 17 και 18 στο Λύκειο, να συγκεντρώνει στις πανελλήνιες εξετάσεις κάτω από 6 ή 7 χιλιάδες μόρια; Αυτό σημαίνει ότι το σύστημά μας νοσεί. Οι πανελλήνιες εξετάσεις δεν αντιπροσωπεύουν πιθανότατα τις γνώσεις των μαθητών και το Λύκειο δεν ανταποκρίνεται, για πολλούς λόγους, στο ρόλο του. Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση επιβάλλεται, κατά τη γνώμη μας, να ξεκινήσει από το Λύκειο ή και από χαμηλότερη βαθμίδα της εκπαίδευσης. Πρέπει να ενισχυθεί το κύρος του εθνικού απολυτηρίου και να αποσυνδεθεί το Λύκειο από την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια. Στόχος όλης της κοινωνίας πρέπει να είναι η σωστή μόρφωση των παιδιών μας, των νέων γενεών. Με αυτό τον τρόπο, το Λύκειο θα ανακτήσει το ρόλο του, ενώ πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος οι υποψήφιοι φοιτητές να επιλέγουν το Τμήμα όπου πραγματικά θέλουν να σπουδάσουν και όχι να καταλήγουν τυχαία στις τελευταίες τους επιλογές, κάτι που σίγουρα επηρεάζει και τις σπουδές τους. Οποιαδήποτε λοιπόν μεταρρύθμιση πρέπει να ξεκινήσει από το Λύκειο, αλλιώς κινδυνεύει να είναι πρόχειρη, πρόσκαιρη και αναποτελεσματική.

Είναι βέβαιο, επίσης, ότι τα Πανεπιστήμια, με βάση το αυτοδιοίκητο και το στρατηγικό τους σχεδιασμό πρέπει να έχουν σημαντικό λόγο για τον αριθμό των εισακτέων στα ακαδημαϊκά Τμήματα. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει επανακαθορισμός του αριθμού των εισακτέων ανά Τμήμα, με βάση το νέο χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης, τις εισηγήσεις των Τμημάτων και των Πανεπιστημίων, αλλά και ορισμένα αντικειμενικά ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια όπως η στελέχωση των Τμημάτων, οι υποδομές που διαθέτουν και η γεωγραφική τους θέση που συνδέεται με τη δυνατότητα ανεύρεσης φοιτητικής στέγης.

Με βάση τα παραπάνω, θεωρούμε ότι η εισαγωγή της βάσης του 10 δεν αποτελεί λύση, είναι μια μηχανιστική, τεχνική προσέγγιση σε ένα ουσιαστικό πρόβλημα και επιπλέον πρόκειται να θίξει καίρια τα περιφερειακά και ιδιαίτερα τα νησιωτικά Πανεπιστήμια, τα οποία για οικονομικούς λόγους και λόγω της έλλειψης φοιτητικής στέγης, δεν προσελκύουν σε μεγάλο βαθμό φοιτητές με υψηλές βαθμολογίες στις πανελλήνιες εξετάσεις. Να τονίσουμε επίσης, ότι η βάση του 10 είναι ένα καθαρά «τεχνικό μέτρο», καθώς έχει να κάνει πρωτίστως με το βαθμό δυσκολίας των θεμάτων των πανελληνίων εξετάσεων και συνεπώς δεν αποτελεί αντικειμενικό κριτήριο. Για όλους αυτούς τους λόγους, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο είναι αντίθετο στην εισαγωγή της βάσης του 10, ως ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα Πανεπιστήμια της χώρας.

Τέλος, θα θέλαμε να τονίσουμε ότι, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε πρόσφατα με το νόμο 4610/07.05.2019 και αυτή την ακαδημαϊκή χρονιά (2019/2020) λειτουργούν σε αυτό έντεκα ακαδημαϊκά Τμήματα. Είναι προφανές ότι χρειάζεται χρόνος για την εδραίωση των Τμημάτων αυτών ως Πανεπιστημιακών Τμημάτων στη συνείδηση της κοινωνίας και των υποψήφιων φοιτητών. Παράλληλα απαιτείται η επίλυση σημαντικών ζητημάτων, όπως η αντιστοίχιση των πενταετών προγραμμάτων σπουδών τριών Τμημάτων της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου μας με αντίστοιχα προγράμματα σπουδών Πολυτεχνικών Σχολών άλλων Πανεπιστημίων και η εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των Τμημάτων αυτών με την ένταξή τους στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.

 

5.2 Ενίσχυση του τεχνολογικού τομέα και προτεινόμενες δράσεις για την επίλυση προβλημάτων (διοικητικής φύσης ή άλλης) που δημιουργήθηκαν από την πρόσφατη ενοποίηση των πρώην Πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

1) Ενίσχυση του τεχνολογικού τομέα.

Ολοκληρώθηκε, πρόσφατα, ένας κύκλος μεταρρυθμίσεων που οδήγησε στην ύπαρξη 24 συνολικά Πανεπιστημίων στη χώρα μας. Σημειώνεται ότι για την ακαδημαϊκή χρονιά 2019/2020 λειτουργούν συνολικά στα Πανεπιστήμια της χώρας περίπου 430 Τμήματα, πολλά από τα οποία θεραπεύουν τεχνολογικές επιστήμες (π.χ. επιστήμες μηχανικού, γεωπονίας κ.α.). Θεωρούμε ότι τα Τμήματα αυτά, λόγω και του τεχνολογικού χαρακτήρα τους, χρειάζονται αυξημένη ενίσχυση και στήριξη από την Πολιτεία, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες τους.

Πιστεύουμε ότι χρειάζεται ενίσχυση της δημόσιας επαγγελματικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης και ότι τα διετή προγράμματα σπουδών, υπό την εποπτεία των Πανεπιστημίων, με την ίδρυση σε αυτά των Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης κατά τα διεθνή πρότυπα (π.χ. Γαλλία), αποτελούν μια καλή λύση, η οποία πρέπει να στηριχτεί.

Η Σύγκλητος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου είχε εγκρίνει, μετά από πρόταση των Τμημάτων, τη λειτουργία έξι διετών προγραμμάτων σπουδών, από τον Οκτώβριο του 2019 και είχε καταθέσει αντίστοιχες προτάσεις προς το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, οι οποίες είχαν όλες εγκριθεί. Η αναστολή, συνολικά, των διετών προγραμμάτων σπουδών, με απόφαση του ΥΠΑΙΘ, εμπόδισε τελικά τη λειτουργία τους.

2) Προτεινόμενες δράσεις για την επίλυση προβλημάτων (διοικητικής φύσης ή άλλης) που δημιουργήθηκαν από την πρόσφατη ενοποίηση των πρώην Πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε με το νόμο 4610/07.05.2019 και αποτελείται από 11 ακαδημαϊκά Τμήματα που υποδέχτηκαν τους πρώτους τους φοιτητές τον Οκτώβριο του 2019, και 6 ακόμη νέα Τμήματα, τα οποία πρόκειται να λειτουργήσουν ακαδημαϊκά μέσα στα επόμενα χρόνια, με βάση απόφαση της Συγκλήτου, για το αν πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις που αφορούν στην υλικοτεχνική υποδομή και στα μέλη ΔΕΠ για κάθε Τμήμα.

Το Ίδρυμά μας εκπονεί στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των νέων Τμημάτων που πρόκειται να λειτουργήσουν μέσα στην επόμενη τριετία, ενώ έχουν συσταθεί επιτροπές από μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου μας και άλλων Πανεπιστημίων, οι οποίες έχουν ήδη καταθέσει ή πρόκειται να καταθέσουν έως το Δεκέμβριο του 2019 ολοκληρωμένες μελέτες σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, καθώς και τα προγράμματα σπουδών για τα νέα αυτά Τμήματα.

Η δημιουργία νέων εκπαιδευτικών και ερευνητικών δομών στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, όπως τα νέα Τμήματα / Σχολές, το Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο με έξι ερευνητικά Ινστιτούτα, το Πρότυπο Αγροδιατροφικό Πάρκο Κρήτης και οι απαιτούμενες διοικητικές δομές που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, καθιστούν απαραίτητη τη στήριξη της Πολιτείας και την χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου για να εκπληρώσει το φιλόδοξο στρατηγικό αναπτυξιακό του σχέδιο.

Επίσης, επιβάλλεται ο πλήρης ψηφιακός μετασχηματισμός του Ιδρύματος στην κατεύθυνση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, καθώς το Πανεπιστήμιο εδρεύει σήμερα σε 5 πόλεις της Κρήτης και αυτό καθιστά πολύ πιο δύσκολη και απαιτητική την ακαδημαϊκή και διοικητική του λειτουργία. Απαιτείται συνεπώς άμεσα να δρομολογηθεί και να υλοποιηθεί η αναβάθμιση και ενιαιοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων και η μετάβαση του Ιδρύματος σε ένα καθεστώς ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η αναβάθμιση των δικτύων για τη διασύνδεση μεταξύ των 5 πόλεων, η υποστήριξη του Πανεπιστημίου με ισχυρή υπολογιστική υποδομή και σύγχρονες κτηριακές και υλικοτεχνικές υποδομές, η προβολή του Πανεπιστημίου μέσω δράσεων ηλεκτρονικής αναβάθμισης και η ολοκλήρωση του νέου οργανισμού και εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του Ιδρύματος.

 

5.3 Θεσμικό πλαίσιο για τη στέγαση και τη σίτιση φοιτητών.

Το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο είναι υπέρ ενός ενιαίου, δημόσιου συστήματος σίτισης και στέγασης των φοιτητών με την ευθύνη της Πολιτείας. Είναι σαφές ότι το θεσμικό πλαίσιο χρειάζεται αναμόρφωση ώστε: (α) να σιτίζεται πιο ποιοτικά μεγαλύτερος αριθμός φοιτητών που έχουν πραγματική ανάγκη (να επανεξεταστούν τα εισοδηματικά κριτήρια καθώς και το ύψος του σιτηρεσίου) και (β) να επιλυθεί το πρόβλημα της φοιτητικής στέγης που μαστίζει κυρίως την Περιφέρεια και ιδιαίτερα τις τουριστικές περιοχές. Η ανέγερση σύγχρονων φοιτητικών εστιών χωρίς την επιβάρυνση των ασθενέστερων οικονομικά φοιτητών, αποτελεί τη λύση στο μεγάλο αυτό πρόβλημα που απειλεί τα περιφερειακά – νησιωτικά Πανεπιστήμια.