Αλλάζει ο χάρτης τις εκπαίδευσης - Τι σχεδιάζεται

Έτος μεγάλων αλλαγών θα είναι το 2019 σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Μετά από σχεδιασμούς, διαβουλεύσεις, καθυστερήσεις και αναβολές ήρθε η ώρα υλοποίησης των αποφάσεων στα «μέτωπα» που έχει ανοίξει ο Υπουργός Παιδείας, που είναι πάρα πολλά. Αντίθετα ο χρόνος μέχρι τις εκλογές, που θα πρέπει να έχουν κλείσει όλα τα ανοιχτά θέματα, είναι λίγος: Από 5 έως το πολύ 9 μήνες. Μέσα σ’ αυτό το διάστημα θα πρέπει να έχουν διευθετηθεί όλα τα ανοικτά ζητήματα, ώστε να μπορεί η επόμενη κυβέρνηση να ανατρέψει σχεδόν όλα όσα θα αποφασιστούν, όπως γίνεται σχεδόν πάντα στην πατρίδα μας…
Αλλάζει ο χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μέχρι το 2020 δεν θα υπάρχουν ΤΕΙ στην Ελλάδα. Οι συγχωνεύσεις των ΤΕΙ με τα Πανεπιστήμια προχωρούν. Έχουν ήδη υλοποιηθεί σε 4 ΤΕΙ που δεν υπάρχουν πια. Πρόκειται για τα ΤΕΙ Αθήνας, Πειραιά, Ηπείρου και Ιονίων Νήσων. Αυτές τις μέρες ψηφίζεται ο νόμος για την κατάργηση ακόμη δύο: του ΤΕΙ Θεσσαλίας και του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. Η διαδικασία προχωρά, συναντώντας, όμως, αντιδράσεις. Η εξαφάνιση των ΤΕΙ περιλαμβάνεται στην έκθεση του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση, που οφείλουμε να εφαρμόσουμε και γι’ αυτό η Νέα Δημοκρατία είπε ότι είναι το μόνο μέτρο που δεν θα ακυρώσει. Μόνο για το Διεθνές Πανεπιστήμιο θα ακυρώσει τη συνένωσή του με τα τρία ΤΕΙ της Μακεδονίας. Προφανώς θα πρέπει να βρεθεί μία άλλη λύση, που να μην ακυρώνει τη φύση του Διεθνούς Πανεπιστημίου.
Νέο σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια από το 2020 και αλλαγές μόνο στη Γ Λυκείου αναμένεται, επιτέλους, να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή ο Υπουργός. Πρόκειται για πολύ μεγάλη καθυστέρηση, αφού όταν είχε αναλάβει το φθινόπωρο του 2016 είχε ανακοινώσει ότι το Μάρτιο του 2017 θα μαθαίναμε το νέο σύστημα εισαγωγής. Μάθαμε το περίγραμμά του ενάμιση χρόνο αργότερα. Πρέπει να οριστικοποιηθεί για να ξέρουν οι μαθητές της Β Λυκείου τι θα τους συμβεί του χρόνου. Τα πράγματα που δεν γνωρίζουμε είναι ακόμη πολλά. Και σ’ αυτά που γνωρίζουμε υπάρχουν πολλές ενστάσεις. Το πρόβλημα με το σύστημα εισαγωγής είναι ότι το Υπουργείο προσπαθεί να εμφανίσει κάποιες σχολές ελεύθερης πρόσβασης και για να το πετύχει θα ταλαιπωρήσει 70.000 μαθητές με διπλές εξετάσεις στα ίδια ακριβώς μαθήματα. Μάλιστα οι περιφερειακές εξετάσεις κρύβουν τον κίνδυνο της αναξιοπιστίας, αφού τα διαφορετικά θέματα δεν θα προκύπτουν από τράπεζα θεμάτων, αλλά από κλήρωση θεμάτων που θα έχουν ετοιμάσει οι καθηγητές. Οι πιέσεις που θα δέχονται είναι άγνωστες.
Το σύστημα διορισμών ανακοίνωσε το Υπουργείο προκαλώντας αντιδράσεις από τους εμπλεκόμενους φορείς. Είναι απλή αρχή της φυσικής: Σε κάθε δράση υπάρχει και η αντίδραση. Το σύστημα διορισμών προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο αντίθετα πράγματα: Στην προσπάθεια να ανταμειφθούν όσοι από το 2011 και μετά στήριξαν το σχολείο τρέχοντας σε όλα τα απομακρυσμένα μέρη για να εργαστούν λίγους μήνες και μετά να βρεθούν στο ταμείο ανεργίας, ελπίζοντας σε κάτι καλύτερο την επόμενη χρονιά. Χαμηλοί μισθοί, ακριβά ενοίκια και όχι μόνο στα νησιά, ελέω Airbnb, σίτιση στις στρατιωτικές λέσχες, εκπτώσεις στα εισιτήρια των πλοίων για να βλέπουν και το σπίτι τους καμιά φορά, περιγράφουν τη ζωή τους. Χωρίς αυτούς τους 20.000 αναπληρωτές θα είχε διαλυθεί το σχολείο. Συνεπώς τους χρωστάμε ως κοινωνία. Από την άλλη υπάρχουν και τα νεότερα παιδιά που δεν κατάφεραν να διοριστούν ούτε ως αναπληρωτές και έχουν και αυτά το δικαίωμα στην ελπίδα, γιατί αν περιμένουμε να διοριστούν πρώτα όλοι οι αναπληρωτές θα κλείσουν οι διορισμοί για μία δεκαετία. Επιπλέον αυτά τα παιδιά δεν έχουν φωνή. Δεν έχουν εκπροσώπους, δεν μπορούν να ακουστούν. Η απόφαση για το σύστημα διορισμών αποτελεί μία ακροβασία ανάμεσα στις δύο ομάδες. Όποιο και αν ήταν το σύστημα θα ξεσήκωνε αντιδράσεις, αφού δεν γίνεται να ικανοποιηθούν όλοι. Ίσως γι’ αυτό καθυστέρησε τόσο η ανακοίνωσή του. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να πούμε ότι το 2017 έκαναν αίτηση διορισμού ως αναπληρωτές 20.000 φιλόλογοι για να διοριστούν, τελικά, περίπου 2.000.
Τα θέματα πολλά και μεγάλα. Η σοβαρότητα στην αντιμετώπιση είναι το ζητούμενο. Καλά σχεδιασμένα μέτρα, που δεν θα ακυρώσει η επόμενη κυβέρνηση είναι η μόνη διαδικασία που μπορεί να βελτιώσει λίγο τα πράγματα. Το μέλλον θα δείξει. Το όλο κλίμα που διαμορφώνεται δεν επιτρέπει αισιοδοξία.

Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή

Πηγή: Ναυτεμπορική