Η ιστορία και ο ρόλος του κουμπαρά στην αποταμίευση

Άρρηκτα είναι συνδεδεμένος ο κουμπαράς με την έννοια της αποταμίευσης καθώς χρησιμοποιείται εδώ και πολλούς αιώνες.
Για να ενισχυθεί  η έννοια της αποταμίευσης, προστέθηκε μια μικρή σχισμή στην κορυφή τους, ώστε να μπορεί κάποιον να βάζει κέρματα αλλά να μην μπορεί να τα βγάλει. Ο μόνος τρόπος για να πάρει κάποιος τα κέρματα ήταν σπάζοντας τον κουμπαρά, οι οποίοι φτιαχνόταν από φτηνά υλικά.
 

koymparas.jpg, by eva

Πιθανώς ο αρχαιότερος σωζόμενος κουμπαράς, βρέθηκε στην αρχαία Ελληνική πόλη «Πριήνη» , στις ακτές της Μ. Ασίας και χρονολογείται από τον 2ο αι. π.χ.

Το μεγαλύτερο σύμβολο της αποταμίευσης  στην Ελλάδα  λανσάρεται  από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο τον Αύγουστο του 1934 και πολύ γρήγορα γίνεται το αγαπημένο σύμβολο της παιδικής αποταμίευσης.
 

tamieytirio_koymparas.jpg, by eva

Οι πρώτοι κουμπαράδες ήταν μεγάλοι και είχαν παραλληλόγραμμο σχήμα, ενώ οι μικροί κουμπαράδες είχαν σχήμα κυλινδρικό και αργότερα καθιερώθηκε και το οβάλ σχήμα. Η τιμή πώλησής τους το 1934 ήταν 70 δρχ. για τον μεγάλο και 50δρχ. για τον μικρό.

Ο κάθε κουμπαράς ήταν αριθμημένος και οι αριθμοί των κουμπαράδων έμπαιναν σε κλήρωση κάθε χρόνο, όπου οι νικητές απολάμβαναν μικρά χρηματικά βραβεία με ανακοινώσεις που δημοσιεύονταν στις εφημερίδες.
Το κλειδί του κουμπαρά δεν δινόταν στα παιδιά, αλλά φυλασσόταν στα καταστήματα, ώστε να «προστατεύει» τις παιδικές αποταμιεύσεις από τον πειρασμό της σπατάλης, μία παράδοση που ισχύει μέχρι σήμερα.
 
Πως προέκυψε ο κουμπαράς - γουρουνάκι

Κατά τον Μεσαίωνα επικρατούσε η αντίληψη ότι, αν έχεις στην κατοχή σου ένα γουρούνι (σύμβολο γονιμότητας, δύναμης και ταχύτητας), δεν θα πεινάσεις ποτέ.
Ωστόσο, εικάζεται ότι οι πήλινοι κουμπαράδες-γουρουνάκια έκαναν την εμφάνισή τους –μάλλον κατά λάθος- αρκετά αργότερα, στην Αγγλία, γύρω στα τέλη του 18ου αιώνα. Τότε, κατασκευάζονταν από πηλό κάποια δοχεία με την ονομασία pygg jars.
Όταν λοιπόν ζητήθηκε από κάποιον τεχνίτη να κατσακευάσει ένα pygg jar, αυτός, λόγω ομοηχίας με τη λέξη «pig», δημιούργησε έναν κουμπαρά-γουρουνάκι.
 

koymparas_goyroynaki.jpg, by eva

Ο κουμπαράς-γουρουνάκι ήταν το δώρο που προσφερόταν πιο συχνά απ' οποιοδήποτε άλλο στα παιδιά από τα τέλη του 19ου αιώνα και σχεδόν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Θεωρείται ότι την περίοδο εκείνη, χάρη στη χαριτωμένη όψη του κουμπαρά και στο συμβολικό φορτίο του γουρουνιού, καλλιεργήθηκε ευκολότερα και ευρύτερα η ιδέα της αποταμίευσης.