Flash back: Ολίγον από "αρωγή" και "ευδοκίμηση" στην ελληνική Παιδεία

Τότε βαυκαλιζόμουν να πιστεύω ότι έζησα το Δημόσιο σχολείο στις εποχές που άλλαζε πρόσωπο και νομοθετήματα, αναζητώντας ταυτότητα.

Φόρεσα ποδιά, έφαγα ξυλιές από χάρακα, έδωσα απολυτήριες εξετάσεις σε κάθε τάξη για να προβιβαστώ, έκανα γυμναστικές επιδείξεις, πρωτομπήκα σα στραβάδι σε εργαστήρια που μύριζαν φρέσκια μπογιά και συμπλήρωσα μηχανογραφικό δελτίο την πρώτη χρονιά του νέου -τότε- θεσμού.

Μετά κατάργησα την ποδιά και πρόλαβα να .. απελευθερωθώ από την τυραννία της, εκδικήθηκα τον χάρακα και τον έκαψα στο πυρ το εξώτερο, διαολόστειλα τις απολυτήριες, κατάργησα τις γυμναστικές επιδείξεις, στρογγυλοκάθισα στα εργαστήρια και συνήθισα να ακούω για μηχανογραφικά δελτία. Και κυρίως, συνειδητοποίησα στα χρόνια που ακολούθησαν, ότι οι αλλαγές στην Παιδεία δεν ήταν προνόμιο της δικής μου γενιάς, αλλά must για κάθε εποχή και κάθε κυβέρνηση.

Όταν τελείωνα το Λύκειο η γειτονιά μου είχε ήδη δύο φροντιστήρια που δίδασκαν μαθήματα δέσμης για τους "προνομιούχους" της Δευτέρας και της Τρίτης Λυκείου. Δεν ανήκα εκεί. Θυμάμαι πως αγανακτούσα όμως όταν το φροντιστήριο και τα αποτελέσματά του έκανε .. σουλάτσο στο δημόσιο σχολείο μου. Ήταν τις φορές που οι καθηγητές διαπίστωναν ότι αρκετοί μαθητές "τα ήξεραν ήδη" από το φροντιστήριο και άφηναν εμάς τους υπόλοιπους να τα "ανακαλύψουμε" διαβάζοντας στο σπίτι μόνοι μας. Δυό στενά πιο κάτω έμενε η ξαδέρφη μου, η Βούλα (κόρη νεόπλουτου μεγαλοεργολάβου της εποχής). 

Επέμενε να μου προμηθεύει τις σημειώσεις της από το φροντιστήριο για να μην.. παιδεύομαι.

Πείσμωνα κι αρνιόμουν να τις κοιτάξω καν. Η Βούλα ήταν καλό παιδί αλλά με ένα μυαλουδάκι που.. ρετάριζε κατά διαστήματα.

Είχα την αφέλεια να πιστεύω ότι ούτε .. εκατό φροντιστήρια δεν θα την έσωναν. Στην τελευταία χρονιά του Λυκείου γράφτηκε σε ένα χλιδάτο ιδιωτικό σχολείο. Το σχολικό την έπαιρνε το πρωί και την έφερνε το απόγευμα. Ενσωματωμένες οι ώρες διδασκαλίας και του φροντιστηρίου της πια. 2 σε 1 (όπως dimention, που λέει κι η διαφήμιση). Εμείς τ' "αλάνια του Δημοσίου" κάναμε αποχές (η κατάληψη είναι έννοια που εφευρέθηκε αργότερα) για τις αλλαγές που επιχειρούσε η τότε κυβέρνηση στην Παιδεία. Απόστολος Κακλαμάνης και μία ακόμη εκπαιδευτική ελληνική μεταρρύθμιση (τι άλλο;)  Φωνάζαμε και ξελαρυγγιαζόμασταν κάθε πρωί για τα ... δικαιώματά μας. Όλοι μαζί. Μόνο που το απόγευμα τα φροντιστήρια λειτουργούσαν κανονικά και οι μισοί έτρεχαν να αναπληρώσουν τα κενά τους εκεί. Οι υπόλοιποι .. ψευτοδιαβάζαμε σπίτι μας, πιστεύοντας ότι την τελευταία στιγμή ένα "κυβερνητικό θαύμα" θα ακυρώσει και τις αλλαγές και τις εξετάσεις.
Κατεβαίναμε στο Υπουργείο Παιδείας και φωνάζαμε εν χορώ "Απόστολε, ντροπή σου" κουνώντας αφίσες του, που τον εικόνιζαν ως Φραγκεστάιν. Και η "επανάστασή" μας έφτανε ίσαμε εκεί. Ροκανίσαμε έναν μάταιο μήνα έτσι, ώσπου έφτασε ο τρομερός Μάης.

Αδίκως ελπίζαμε σε.. κυβερνητικές ρυθμίσεις: οι εξετάσεις προγραμματίζονταν κανονικά.
Ξαναμπήκαμε στις αίθουσες με τα μούτρα να σέρνονται στο πάτωμα. Οι καθηγητές επαναλάμβαναν μονότονα "την ύλη που χάθηκε, οι περισσότεροι την ξέρετε από τα φροντιστήρια". Οι λιγότεροι δεν την ξέραμε. Αγώνας δρόμου. 

Η μητέρα της Βούλας περνούσε να μας πει τα νέα: πολύ ευχαριστημένη από το ιδιωτικό σχολείο. Ο δε φιλόλογος της έκανε και ιδιαίτερα μαθήματα τα βράδια στο σπίτι. Μέσα μου γελούσα. Η 
ξαδέρφη μου ήταν επιεικώς αργόστροφη. Τίποτα δεν θα τη σώσει, σκεφτόμουν.
Αρχές Ιούνη μπήκα στην αίθουσα για να γράψω έκθεση. "Αρωγή" και "ευδοκίμηση". Κοιτούσα το κείμενο και οι λέξεις χοροπηδούσαν στη σελίδα. Τι στην οργή θα πει "αρωγή" σκεφτόμουν. Και τι διάολο είναι η "ευδοκίμηση"; Έβαλα κάτω την συνήθη μου μέθοδο: την ελληνική. Αυτή που λέει απλά: δεν καταλαβαίνω αλλά θα σας ξεγελάσω και δεν θα καταλάβετε πως δεν κατάλαβα. Και τα κατάφερα. Κάπως, έστω.

Την επόμενη μέρα ο Απόστολος τα μπάλωσε όπως κι εγώ.  Δεν έφταιγε εκείνος ούτε η μεταρρύθμισή του αλλά εμείς που κάναμε αποχές. Η Βούλα έδωσε την κόλλα της λευκή, χωρίς "αρωγή" και χωρίς "ευδοκίμηση". Τα αποτελέσματα της έκθεσης ήταν το μεγάλο Βατερλό. Μερικοί, εκεί στο Υπουργείο Παιδείας, είχαν την αίσθηση ότι στα σχολεία μπορεί και να μαθαίναμε ελληνικά. Επέμεναν ότι οι λέξεις ήταν απλές. 

Φροντιστήρια και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια έσερναν το χορό στις διαμαρτυρίες. 

Η μητέρα της Βούλας ήταν βουτηγμένη στην αγανάκτηση: Ήξερε η δικιά σου τι θα πει "αρωγή"; ρωτούσε τη μάνα μου.

ΣΙΓΑ ΜΗΝ ΗΞΕΡΑ!! Είχε ποτέ "αρωγή" τα τελευταία χρόνια η δημόσια εκπαίδευση για να μου μάθει κι εμένα τι σημαίνει αυτό; Ή μήπως είχε "ευδοκίμηση"; 
 

M.K.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύεται στο ekriti και υπόκειται στους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή του καθ’ οιονδήποτε τρόπο χωρίς την απαραίτητη παραπομπή (link) στην ιστοσελίδα που το δημοσίευσε.