Στη Μεσόγειο θα γίνει τελικά η υδρόλυση των χημικών όπλων της Συρίας, παρά τους κινδύνους που ελοχεύουν στο εγχείρημα. Την τοποθεσία ξεκαθάρισαν με δηλώσεις τους τόσο ο Οργανισμός για την καταστροφή των χημικών (OPCW) όσο και το Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών. Συνάμα χθες ανακοινώθηκαν οι δύο εταιρίες που θα αναλάβουν την καταστροφή -εκτός θαλάσσης- στις εγκαταστάσεις τους επί ξηράς των υπολοίπων χημικών ουσιών. Πρόκειται για τη Φινλανδική Εκοκέμ και την Γαλλικών συμφερόντων (εγκαταστάσεις έχει στις ΗΠΑ) Βεόλια. Και οι δύο ανακοίνωσαν πως τίποτα ... επικίνδυνο δεν θα συμβεί στους χώρους τους και καθησύχασαν τους κατοίκους των γύρω περιοχών. Σε αντίθεση με την Κρήτη που βρίσκεται ... στο μάτι του τυφώνα και οι διαβεβαιώσεις που λαμβάνει είναι .. χλιαρές και χωρίς τεκμηρίωση.
Το Φινλανδικό εργοστάσιο καταστροφής χημικών της Εκοκέμ
Το αντίτιμο των συμβολαίων που έκλεισαν οι δύο εταιρίες με τον Οργανισμό που ανέλαβε την εξουδετέρωση των χημικών είναι €40.000.000. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση θα καταστρέψουν και τα δύο εργοστάσια 800 μετρικούς τόνους χημικών ουσιών και θα αναλάβουν την εξουδετέρωση επίσης των υποπροϊόντων που θα προκύψουν από την υδρόλυση στη Μεσόγειο, τα οποία υπολογίζονται σε πολλά εκατομμύρια λίτρα αποβλήτων.
Στο μεταξύ όλα τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν στο Συριακό καθεστώς έχουν καθυστερήσει. Ενώ δηλαδή έπρεπε ήδη το μεγαλύτερο κομμάτι του οπλοστασίου της Συρίας να έχει απομακρυνθεί από τη χώρα, μόλις το 11-14% των χημικών έχουν φύγει. Η τρίτη αποστολή που ολοκληρώθηκε προχθες περιείχε 54 μετρικούς τόνους εξαμίνης, μία ουσία που χρησιμοποιείται για την κατασκευή εκρηκτικών και θεωρείται υποδεέστερης σημασίας. Στο μεταξύ οι Υπουργοί εξωτερικών Αμερικής και Ρωσίας κ.κ. Κέρι και Λαβρόφ συζήτησαν σε επικοινωνία τους τα τεράστια κόστη που συνεπάγονται οι .. καθυστερήσεις. Αξίζει να αναφέρουμε ποιός συμμετέχει με τι σε αυτό το πρωτόγνωρο εγχείρημα: Η Αμερική διέθεσε το πλοίο Cape Ray και το μοναδικής τεχνολογίας σύστημα υδρόλυσης χημικών εν πλω που του ενσωμάτωσε. Επίσης οι ΗΠΑ προσέφεραν ειδικά εμπορευματοκιβώτια για μεταφορά επικίνδυνων υλών, GPS, και τεθωρακισμένα οχήματα για τους επιθεωρητές του στρατού. Μόνο το σύστημα υδρόλυσης κόστισε 10 εκατ. δολάρια.
Το Cape ray στη βάση Rota της Ισπανίας
Η Κίνα απέστειλε ασθενοφόρα και κάμερες παρακολούθησης, η Λευκορωσία και η Ρωσία δώρισαν 75 οχήματα μεταφορών, 25 εκ των οποίων είναι θωρακισμένα. Η Δανία και η Νορβηγία διέθεσαν τα πλοία - μεταφορείς και τα στρατιωτικά σκάφη περιπολίας. Η Ιταλία σε κυβερνητικό επίπεδο προσέφερε τη χρήση του λιμένα Τάουρο Τζόγια όπου θα γίνει η "μετάγγιση" των χημικών στο Cape Ray από τα πλοία που πήραν τους χημικούς παράγοντες από τη Λατάκια Η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία δέχτηκαν να διαθέσουν εγκαταστάσεις καταστροφής χημικών επί των εδαφών τους για την καταστροφή των υποδεέστερων αποβλήτων. Η Ελλάδα δεν αναφέρεται πουθενά ως επίσημος μέτοχος της επιχείρησης, παρ' ότι θα διατρέξει τον δικό της κίνδυνο από το γεγονός ότι η υδρόλυση θα γίνει στα όρια των δικών της χωρικών υδάτων, αλλά σε σημείο ακριβώς έξω από αυτά.
Πάντως ενώ όλα μοιάζουν να βαδίζουν βάση σχεδίου, χθες ο επικεφαλής του εργοστασίου Veolia, ο Denisse Ike (η εταιρία αυτοχαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη περιβαλλοντική εταιρεία στον κόσμο) δήλωσε: "Εμείς δεν έχουμε λάβει κανένα χρονοδιάγραμμα για τα χημικά".
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Veolia υπάρχουν τις τελευταίες ώρες καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις ότι οι ουσίες που θα καταστρέψει, στο συγκρότημα αποτέφρωσης της εταιρείας στο Port Arthur του Τέξας, δεν είναι χημικά όπλα, αλλά μάλλον "τυποποιημένες εμπορικές βιομηχανικές χημικές ουσίες που προορίζονταν για χρήση από το Συριακό πρόγραμμα, και οι οποίες αποθηκεύονται χύμα και δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ. "
Η διοίκηση της εταιρίας μάλιστα αναγκάστηκε να βεβαιώσει τους πολίτες του Port Arthur στα νοτιοανατολικά του Τέξας ότι δεν θα πρέπει να ανησυχούν και ότι οι ουσίες που πρόκειται να καταστραφούν είναι "τυποποιημένες εμπορικές βιομηχανικές χημικές ουσίες που μεταφέρονται συχνά και χρησιμοποιούνται ευρέως στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε μέρα."
Και στη Φινλανδία η εταιρία Ekokem παρείχε παρόμοιες διαβεβαιώσεις στην ιστοσελίδα της, λέγοντας: «Αυτό το είδος της επεξεργασίας των αποβλήτων είναι μια κανονική επιχείρηση."
Στο μεταξύ ένταση υπάρχει μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας καθώς οι Αμερικανοί ξεκαθάρισαν πως το Cape Ray δεν μπορεί να ... βολτάρει άσκοπα στη Μεσόγειο αν όλα τα χημικά του Άσαντ δεν έχουν φορτωθεί στα πλοία μεταφορείς, γιατί αφ' ενός μεν τα κόστη της επιχείρησης είναι τεράστια και αφ' ετέρου ο μηχανισμός πρέπει να λειτουργήσει με μεγάλες ποσότητες χημικών προς υδρόλυση. Ειδικότερα ο Λοχαγός John Kirby, εκπρόσωπος του Πενταγώνου, δήλωσε ότι το Cape Ray είχε φτάσει στη βάση Rota, της Ισπανίας, όπου θα παραμείνει "μέχρι να μάθουμε ότι αρκετό υλικό έχει μετακινηθεί για να πάει και να το πάρει και να αρχίσει την καταστροφή".
Το Ark Futura μέσα από .. περισκόπιο
Και μία ενδιαφέρουσα διευκρίνιση: Τo πλοίo Αρκ Φουτούρα και το δανέζικο φορτηγό πράγματι μπαινοβγαίνουν στο λιμάνι της Λατάκια ακόμη. Όχι όμως -όπως διέρευσε η ελληνική κυβέρνηση επειδή δεν έχουν ακόμη φορτώσει χημικούς παράγοντες- ή επειδή ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει το ταξίδι τους για το Cape Ray. Ο λόγος είναι πως από τον περασμένο μήνα ένα "μυστικό πλοίο" της επιχείρησης έχει αναλάβει να συγκεντρώσει όλο το μεταφερόμενο χημικό υλικό. Πρόκειται για το πλοίο Τάλκο. Ένα ειδικά διαμορφωμένο μεταφορικό πλοίο με τεράστιους χώρους αποθήκευσης. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν πως το Τάλκο θα μεταβεί στο λιμάνι της Ιταλίας και εντός 48 ωρών έχει την δυνατότητα να μεταφέρει όλο του το φορτίο στο σύστημα υδρόλυσης του Cape Ray. Προηγουμένως -προσπαθώντας να έχουν ένα plan B- οι επιτελείς ζήτησαν χώρους αποθήκευσης στο Τάουρο Τζόγια της Ιταλίας, όμως το σχέδιο θεωρήθηκε επικίνδυνο και μάλλον θα προκριθεί η απευθείας "μετάγγιση".
Πηγές του παρόντος ρεπορτάζ: Τηλεγραφήματα του Reuters, των New York Times, του Tass της Ρωσίας και Κινεζικών πρακτορείων.
Μ.Κ.