Όψιμη «κινητοποίηση» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη δράση της τρόικας

Την Τρίτη  5 Νοεμβρίου στη συνεδρίαση της  Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής (ECON) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ε.Κ.) πραγματοποιήθηκε δημόσια  ακρόαση   με αντικείμενο τις επιτυχίες και αποτυχίες των πολιτικών που εφαρμόζει η τρόικα  στα κράτη μέλη που έχουν πληγεί  από την κρίση.  Η ECON  σύμφωνα με ανακοίνωση της, ζήτησε λεπτομέρειες για τον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις της τρόικας ενώ άσκησε αιχμηρή κριτική όπως λέει, για τις συχνά λαθεμένες οικονομικές  προβλέψεις της αναφορικά με τα προγράμματα μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας, της  Κύπρου, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. 

Εξάλλου όπως δήλωσε η πρόεδρος της ECON  Σ. Μπόουλς  πριν την δημόσια ακρόαση της Τρίτης,  η απάντηση της τρόικας στην κρίση στερείται διαφάνειας και δεν είναι δυνατόν να λαμβάνονται αποφάσεις για μια χώρα στο σκοτάδι χωρίς κανένας να είναι υπόλογος για τις επιπτώσεις τους.

Κατά την ακρόαση έγιναν  ερωτήσεις για τον τρόπο λειτουργίας της τρόικας και για τις επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων στις χώρες που βρίσκονται σε κρίση στον αναπληρωτή γενικό διευθυντή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  Σ. Ντερούζ, στον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας  Κ. Μαζούχ και σε  ακαδημαϊκούς.

Οι δυο κοινοτικοί αξιωματούχοι υπερασπίστηκαν τον αρχικό σχεδιασμό τους αλλά αποδέχτηκαν ότι ορισμένα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν γίνει διαφορετικά.  Ο Σ. Ντερούζ υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι απεφεύχθη η άτακτη χρεοκοπία και ότι από το 2014 αναμένεται επιστροφή της ανάπτυξης σε όλες τις μνημονιακές χώρες με εξαίρεση την Κύπρο για την οποία η ανάκαμψη αναμένεται το 2015.

Ο Κ. Μαζούχ ισχυρίστηκε ότι  δεν υπήρχε σε καμιά χώρα άλλη λύση από τη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές αλλαγές και αναγνώρισε ότι υπήρξαν δυσκολίες και καθυστερήσεις που αύξησαν το κόστος ιδίως στην Ελλάδα.

Τέλος, αναμένεται πολύ σύντομα το Ε.Κ. να εγκρίνει επισήμως την διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τις εργασίες της τρόικας, με επικεφαλείς τους  Ο. Κάρας και Λ. Νγκόε προκειμένου να συντάξουν σχετική έκθεση πριν την λήξη της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου. Πληροφορίες πάντως διαψεύσουν ελληνικά δημοσιεύματα που αναφέρονταν στη σύσταση  εξεταστικής ή προανακριτικής επιτροπής.

Έτσι λοιπόν, μήνες μετά τις εκθέσεις και τις δηλώσεις του ΔΝΤ σχετικά με τα σφάλματα του λόγω «υπεραισιοδοξίας» είτε λόγω  λάθους δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή και μετά τις δηλώσεις του εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ ότι εκεί γνώριζαν από την αρχή ότι το Μνημόνιο ήταν αδύνατο να εφαρμοστεί και ότι η τρόικα υποτίμησε τις αρνητικές συνέπειες του Μνημονίου στην ελληνική οικονομία, το Ε.Κ. αποφασίζει να ελέγξει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της τρόικας.

Επίσης το Ε.Κ. υποθέτουμε ότι εξακολουθεί να μην γνωρίζει τίποτε για τις κοινοτικές ευθύνες στο δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας μας,  αφού ούτε καν υπαινιγμός δεν έγινε κατά την δημόσια ακρόαση σχετικά με τη  δήλωση του πρώην προέδρου του γιούρογκρουπ  Ζ. Κ. Γιούνγκερ ότι η Γαλλία και η Γερμανία κέρδιζαν τεράστια ποσά από τις εξαγωγές τους προς την Ελλάδα και ότι συζητούσε με τον Τρισέ, την Επιτροπή  και άλλους κοινοτικούς αξιωματούχους για το επερχόμενο δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας  αλλά δεν μπορούσε να πει δημόσια αυτό που γνώριζε.

Έξη μήνες λοιπόν πριν τις ευρωεκλογές του 2014 το Ε.Κ. ανοίγει δημόσια συζήτηση σχετικά με τη λειτουργία της τρόικας.   Οργανώνει τριήμερη  συζήτηση στις Βρυξέλλες με πολίτες της Ε.Ε.  προκειμένου να ανταλλάξουν ιδέες και εμπειρίες  για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, ενώ ο πρόεδρος του  Μ. Σούλτς  μιλάει  στην Αθήνα σχετικά με την επίλυση της κρίσης και την επιστροφή των χωρών του ευρωπαϊκού νότου σε τροχιά ανάπτυξης.    

Θεωρούμε ότι η σωρευμένη λαϊκή αγανάκτηση και οι επικείμενες ευρωεκλογές  εξηγούν εν μέρει την όψιμη «κινητοποίηση» του Ε.Κ. για τις αποφάσεις  της τρόικας. 

Εδώ και μήνες βρίσκονται σε εξέλιξη στο Συμβούλιο της Ευρώπης διαδικασίες σύμφωνα με τις οποίες δρομολογείται πλέον  ο έλεγχος των διεθνών οργανισμών για ενδεχόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη  λειτουργία τους.  Επίσης, σύμφωνα με σχετικά πρόσφατο ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης η λιτότητα αποτελεί κίνδυνο για τη δημοκρατία και τα κοινωνικά δικαιώματα και κατά συνέπεια μπορεί να θεωρηθεί βάσιμα ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Επομένως η εσπευσμένη προσπάθεια  του Ε.Κ. για δήθεν έλεγχο της τρόικας θα μπορούσε να εκληφθεί ως κίνηση οργάνωσης  ενός υποτυπώδους  έλεγχου των αποφάσεων της τρόικας στο πλαίσιο των κοινοτικών οργάνων, προκειμένου η ΕΕ να αποφύγει  ενδεχόμενη επιτήρηση της  από το Συμβούλιο της Ευρώπης για την ανοχή που επέδειξε  απέναντι στην  αντικοινωνική μνημονιακή πολιτική και την συνακόλουθη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών  των χωρών που βρίσκονται στην μέγγενη των μνημονίων.  

της Κ. Πολυχρονάκη, πολιτικού επιστήμονος με master Ευρωπαϊκών Σπουδών