Ποιός (δεν) .. θυμάται τη Βιρτζίνια Γούλφ; (βίντεο)

Η αυτοκτονία με τη μέθοδο του πνιγμού είναι δύσκολη έως και αδύνατη αν γνωρίζεις κολύμπι είχε γράψει ο Κώστας Καρυωτάκης. Το είχε επιχειρήσει ο ίδιος και παρόλο που κι εκείνη γνώριζε πολύ καλό κολύμπι τελικά τα κατάφερε. Γέμισε τις τσέπες της με πέτρες και μια υγρή μέρα στις 28 του Μάρτη (σαν σήμερα), έδωσε τέλος στη ζωή της πέφτοντας στα παγωμένα νερά του ποταμού Ουζ (Ouse).

Η Βιρτζίνια Γούλφ σπουδαία Αγγλίδα μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, και πρόδρομος του φεμινισμού, άφησε το στίγμα της στη λογοτεχνία του 20ου αιώνα, σε μια εποχή που η τέχνη αλληλεπιδρούσε έντονα με την κοινωνία.

Παλινδρομούσε ανάμεσα στη λογοτεχνική έκφραση και στους προσωπικούς της δαίμονες σε όλη την ενήλικη ζωή της. Η πένα της πάντα γόνιμη φλέρταρε με φεμινιστικές νότες και ομοφυλοφιλικά αρώματα κάτω από το πέπλο της μανιοκατάθλιψης από την οποία υπέφερε.

«Πώς όμως να περιγράψω τον κόσμο που βλέπω έχοντας χάσει τον εαυτό μου;»,  ήταν η εκβιαστική αγωνία της την οποία ξεγελούσε τα ανοιξιάτικα απογεύματα που έπαιρνε το τσάι της ανακρίνοντας τον εκάστοτε καλεσμένο της για κάθε μικρό και ασήμαντο που του είχε συμβεί. Άλλωστε, κάθε μέρα ακόμα και το γεγονός ότι ξημερώνει είναι κάτι αξιόλογο. Μάλιστα συμβούλευε τα ανίψια της, μιας και εκείνη δεν απέκτησε ποτέ παιδιά, να κρατούν ημερολόγιο. Ποτέ να μην αφήσουν μια μέρα να περάσει, χωρίς να την καταγράψουν.

Τόσο η ίδια όσο και ο εβραϊκής καταγωγής σύζυγός της ήταν στη μαύρη λίστα του Χίτλερ. Το δοκίμιό της, «Τρεις Γκινέες», ήταν μια επίθεση στο φασισμό. Το άλλο διάσημο δοκίμιό της, «Ένα δικό σου δωμάτιο», θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του φεμινισμού. Σε αυτό πραγματεύεται τη σχέση της γυναίκας με τη λογοτεχνία. Για να γίνουν συγγραφείς οι ίδιες, χρειάζονται ένα ετήσιο εισόδημα, που θα τους εξασφαλίσει ανεξαρτησία και "ένα δικό τους δωμάτιο", που θα τους εξασφαλίσει την ησυχία της μοναξιάς, απαραίτητη για τη συγγραφή. Αυτές τις δυο προϋποθέσεις της γραφής, οι γυναίκες παραδοσιακά τις στερούνται, ζώντας εξαρτημένες από τους άλλους. Παγιδευμένες στις υποχρεώσεις του σπιτιού, τις οποίες μια επίδοξη συγγραφέας θα πρέπει να "σκοτώσει" για να μπορέσει να γράψει ελεύθερα και αληθινά. Πόσο αλήθεια διαχρονικά είναι αυτά ακόμα και σήμερα;

Τα διασημότερα έργα της είναι τα μυθιστορήματα Μια ωραία μέρα της Κας Νταλογουέη (Mrs Dalloway, 1925), Στο φάρο (To The Lighthouse, 1927), το Ορλάντο (Orlando, 1928), και το δοκίμιο Ένα δωμάτιο δικό σου (A Room of One's Own, 1929). Άλλα γνωστά έργα της είναι: Νύχτα και μέρα, Τα κύματα, Τα χρόνια. 

Επισκέφθηκε την Ελλάδα δύο φορές, το 1905 και το 1932. Ενθουσιάστηκε. Ορισμένες από τις σκέψεις της για τη χώρα μας (στα ελληνικά έχουν συλλεχθεί στο βιβλίο «Ελλάδα και Μάης μαζί!» (μτφ. Μαρία Τσάτσου):

«Η Ελλάδα είναι η πιο όμορφη χώρα του κόσμου. Ο Μάιος είναι η πιο όμορφη εποχή του χρόνου. Ελλάδα και Μάης μαζί!»

«Η Ελλάδα είναι μια χώρα τόσο παλιά που είναι σαν να περιφέρεσαι σε σεληνιακά τοπία»

«Η Ελλάδα είναι χωρίς αμφιβολία η πιο όμορφη χώρα που έχει απομείνει. Οι άνθρωποι είναι πιο συμπαθητικοί που γνώρισα ποτέ. Όλοι χαμογελάνε. Γιατί δεν μου είπες ότι η Ελλάδα είναι τόσο όμορφη;» (σε γράμμα προς φίλη της)

«H ώρα είναι δέκα παρά πέντε. Και πού βρίσκομαι και γράφω με πένα και μελάνι; Όχι στο γραφείο μου. Στο φαράγγι, στην κοιλάδα, στους Δελφούς, κάτω από μια ελιά, σε γη στεγνή, στρωμένη με άσπρες μαργαρίτες. Ο Λέναρντ διαβάζει την ελληνική του Γραμματική δίπλα μου' μια χελιδονοουρά, αν δεν κάνω λάθος, πέρασε ξυστά. Γκρίζοι βράχοι απέναντι μου, με ελαιόδεντρα και θάμνους, κι αν τους ανέβω έναν έναν, να το μεγάλο φαλακρό γκριζόμαυρο βουνό, κι έπειτα ουρανός απόλυτα λείος. Πίσω λοιπόν στη ζεστή γη με τις μαργαρίτες και τα έντομα στις κίτρινες καρδιές τους. Ακούγονται κουδούνια κατσικιών' ένας γέρος ξεπέζεψε από το μουλάρι του — είμαστε ακριβώς στη βάση του λόφου που στην κορφή του είναι οι Δελφοί, και ο Ρότζερ κι η Μάρτζερυ σχεδιάζουν. Και μια ακρίδα μόλις έκατσε πάνω στην ελιά»​.

«Είναι τρέλα να χάνει κανείς τα καλύτερά του χρόνια πασχίζοντας να πλουτίσει, όταν υπάρχει αυτή η άγρια αλλά πολιτισμένη και πανέμορφη χώρα όπου μπορείς να ζήσεις»

Πολυδιάστατος άνθρωπος που δε χώρεσε σε κανένα καλούπι. Πάλεψε με τη σκοτεινή της πλευρά αλλά ποτέ δεν έπαψε να είναι μια δυναμική γυναίκα. Είχε μια μαγική πένα που μετουσίωνε το ζόφος της σε φως, τη τρέλα της σε δημιουργία. Είναι λεπτή σα τρίχα η διαφορά ανάμεσα στη φλόγα που φώτιζε την ευρηματική γραφή της και τη φωτιά που την οδήγησε στο τέλος της.

Χ.Τ.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύεται στο ekriti και υπόκειται στους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή του καθ’ οιονδήποτε τρόπο χωρίς την απαραίτητη παραπομπή (link) στην ιστοσελίδα που το δημοσίευσε.