Τα θέματα και οι απαντήσεις των σημερινών Πανελλαδικών εξετάσεων

Ένα κείμενο του κρητικού αστροφυσικού, πρώην πρύτανη του Παν/μίου Κρήτης και νυν ευρωβουλευτή Γιώργου Γραμματικάκη από τον "Αστρολάβο του Ουρανού και της Ζωής"  ήταν το ζητούμενο για ανάλυση στην Νεοελληνική γλώσσα των σημερινών Πανελλαδικών Εξετάσεων . Τόσο τα θέματα όσο και η ανάλυση των απαντήσεων προέρχονται από τον Φροντιστηριακό Όμιλο ΕΝΑ.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ 

(ΟΜΑΔΑ A ́) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ́)

ΤΡΙΤΗ 19 ΜΑΪΟΥ 2015

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Την Ελλάδα χαρακτηρίζει η ποικιλία του τοπίου και μία απέραντη φυσική ομορφιά, που συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών. Παράλληλα, ένα ήπιο κλίμα και η διαύγεια του φωτός αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά αυτά και καθιστούν τη χώρα μας μοναδική. [...]1

Φαίνεται, όμως, ότι τον τόπο μας δεν τον αγαπούμε, αν και υμνούμε τις ομορφιές του και τονίζουμε τις πολλές του χάρες. Μας αρέσουν «τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα», ενώ η αλήθεια είναι άλλη και πληγώνει. Τον τόπο μας τον θεωρούμε στρέμματα προς εκμετάλλευση, δάση προς οικοπεδοποίηση, ακρογιαλιές για ιδιωτικό 

Υπάρχει μια σημαντική αλλοίωση του ελληνικού περιβάλλοντος, που συντελείται σιωπηλά, ύπουλα. Μόνος στόχος η τουριστική ανάπτυξη, που σαν επιδημία απαξιώνει τις ωραίες γωνιές της πατρίδας και εξουθενώνει τοπία και ανθρώπους.

Βασική αιτία του φαινομένου υπήρξε η αλόγιστη επιδίωξη του αριθμού των τουριστών, σε βάρος της ποιότητάς τους. Έτσι, μοναδικά τοπία ενταφιάζονται στο μπετόν και παραδίδονται στην ενδιαφέρονται για την ελληνική ιδιαιτερότητα. Είναι μάζες μετακινούμενες, που ψάχνουν τον πλαστικό ήλιο και τη φτήνια, ενώ προσθέτουν το δικό τους άχρωμο βλέμμα στις ήδη άχρωμες 
τουριστικές περιοχές.  και το κέρδος. Όσο για τους «τουρίστες», λίγοι 

1 Το σύμβολο [...] σημαίνει ότι παραλείπεται κείμενο.

2 ευτέλεια = κατώτερη ποιότητα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ ́ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

Όπως έλεγε και μια παλιά διαφήμιση, οι ξένοι τουρίστες καλούνται να ζήσουν τον «μύθο της Ελλάδας». Η Ελλάδα, ωστόσο, ζει τον μύθο της. Μόνον που ο μύθος έχει ξεθωριάσει: το τουριστικό «εισόδημα» δεν ακολουθεί την ίδια αυξητική πορεία, η φθηνή μαζικότητα οδηγεί διαρκώς καινούργιες περιοχές στην απαξίωση. 

Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί η ασυδοσία και ο υπερπληθυσμός. Τον χειμώνα, αντίθετα, τα ίδια τοπία μοιάζουν βομβαρδισμένα, έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές. [...]1

Οι ευθύνες για την τουριστική υποβάθμιση της χώρας μπορούν να αποδοθούν στην πολιτική εξουσία, σε συμφέροντα μεγάλα και μικρότερα, αλλά και σε όλους εμάς, παθητικούς αποδέκτες της 

Υπάρχουν, όμως, και οι άλλοι, όσοι με επιμονή και αγάπη δίδουν συχνά άνισες μάχες για να κατακτήσουν μια σπιθαμή μνήμης, ένα μέτρο αξιοπρέπειας του τόπου: περιβαλλοντικές οργανώσεις και σωματεία πολιτιστικά, πολίτες μοναχικοί και εκπρόσωποι περιοχών που καταστρέφονται, διανοούμενοι, αλλά και δημόσιοι λειτουργοί, απλοί άνθρωποι, αλλά και ονόματα με κύρος. Όποια και αν είναι,όμως, η ταυτότητά τους, το γεγονός είναι ότι αυτοί πληθύνονται. 

Υπάρχει, λοιπόν, μια μικρή ελπίδα ότι ίσως κυριαρχήσουν κάποτε και επιδιώξουν την ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης. 

Γιώργος Γραμματικάκης, «Ένας αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής», 

σελ. 187-193, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2013 (Διασκευή).

ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ ́ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που 

σας δόθηκε (80 -100 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων το περιεχόμενο 

της παρακάτω περιόδου: Μας αρέσουν «τα ψεύτικα τα λόγια, τα 

μεγάλα», ενώ η αλήθεια είναι άλλη και πληγώνει.

Μονάδες 10

Β2. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της πέμπτης παραγράφου του 

κειμένου: « Όπως έλεγε και μια παλιά διαφήμιση... έρημα απο

ζωή και πραγματικές προοπτικές». Να αιτιολογήσετε την απάντησή 

Μονάδες 10

Β3. α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις 

παρακάτω λέξεις: σπουδαίων, αλλοίωση, συντελείται, 

επικρατεί, πραγματικές.

 β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις 

παρακάτω λέξεις: απέραντη, σιωπηλά, αλόγιστη, υποβάθμιση, 

 Μονάδες 10

Β4. α. Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο εκφράσεις με μεταφορική

σημασία και μία με κυριολεκτική. 

β. Να μετατρέψετε τη σύνταξη στην παρακάτω πρόταση από 

ενεργητική σε παθητική: «Την Ελλάδα χαρακτηρίζει η ποικιλία 

του τοπίου και μία απέραντη φυσική ομορφιά, που 

συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών»

 Μονάδες 5

ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ ́ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

Γ. Σε ένα άρθρο 400-500 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην 

ιστοσελίδα του σχολείου σας α) να αναπτύξετε τις απόψεις σας 

σχετικά με τα οφέλη του τουρισμού και β) να αναφερθείτε στα 

αρνητικά αποτελέσματα της υπερβολικής τουριστικής ανάπτυξης 

στη σύγχρονη εποχή.

 Μονάδες 40

 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ

1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά 

(ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε

τα θέματα στο τετράδιο.

2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των 

φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Δεν 

επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την 

αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και 

τα φωτοαντίγραφα.

3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα, 

μόνον με μπλε ή μόνον με μαύρο στυλό ανεξίτηλης 

4. Κάθε τεκμηριωμένη απάντηση είναι αποδεκτή.

ΛΥΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2015 
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑΔΑ Α

Α. Το κείμενο πραγματεύεται τις συνέπειες της τουριστικής ανάπτυξης της Ελλάδας. 

Αρχικά αναφέρεται τόσο στην ποικιλία, την ομορφιά και το κλίμα του τόπου όσο και στην 

εκμετάλλευσή του από τους κατοίκους που επιφέρει τον παραγκωνισμό ορισμένων περιοχών 

και την καταστροφή άλλων. Στη συνέχεια ως αιτία του φαινομένου θεωρεί την αύξηση του 

τουρισμού για χάρη του κέρδους με αποτέλεσμα το μαζικό τουρισμό. Έτσι, οι τουριστικές 

περιοχές που το καλοκαίρι χαρακτηρίζονται από υπερπληθυσμό, το χειμώνα ερημώνονται. 

Προσθέτει ότι υπαίτιοι γι’ αυτό θεωρούνται οι πολιτικοί, τα επιμέρους συμφέροντα και το 

κάθε άτομο. Ωστόσο, καταλήγει ότι υπάρχουν και άτομα που ενδιαφέρονται για τον τόπο και 

έτσι μπορεί η κατάσταση να αλλάξει.

Β1. Τον σύγχρονο Έλληνα τον διακρίνει η αντίθεση αναφορικά με τη στάση του στον 

περιβαλλοντικό πλούτο της χώρας. Ενώ επαίρεται για το φυσικό κάλλος και τα ξεχωριστά 

στοιχεία που συνθέτουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της, έμπρακτα αποδεικνύει τη συνεχή 

αδιαφορία του αλλά και την ωφελιμιστική αντίληψη που πρεσβεύει για την αξιοποίηση του 

φυσικού αυτού κεφαλαίου. Εμπρησμοί, καταπατήσεις εδαφών και παράνομες οικοδομήσεις 

συνιστούν εκδηλώσεις της τάσης του σύγχρονου Έλληνα να επιβληθεί στο περιβάλλον και 

αποδεικνύουν τη διάσταση λόγων-έργων που τον χαρακτηρίζουν. Κι όλα αυτά, γιατί του 

αρέσουν «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα».

Β2. Στην πέμπτη παράγραφο του κειμένου μπορούν να εντοπιστούν δύο τρόποι ανάπτυξης, 

παρ’ όλο που το ερώτημα ζητά ένα. Οι τρόποι αυτοί είναι οι ακόλουθοι: 

• σύγκριση-αντίθεση: «Τους καλοκαιρινούς μήνες... Τον χειμώνα αντίθετα...

πραγματικές προοπτικές».

• αιτιολόγηση: «Μόνον που ο μύθος έχει ξεθωριάσει:... πραγματικές προοπτικές,[...]».

Β3. α) σπουδαίων : εξαιρετικών

 αλλοίωση : παραποίηση

 συντελείται : πραγματοποιείται

 επικρατεί : κυριαρχεί

 πραγματικές : αληθινές

 β) απέραντη : πεπερασμένη

 σιωπηλά : θορυβωδώς

 αλόγιστη : έλλογη

 υποβάθμιση : αναβάθμιση

 επιδιώξουν : αποφύγουν

Κτίριο 1: Γραμβούσης 5 & Καγιαμπή, Κέντρο Ηρακλείου, τηλ./fax: 2810 285 726

Κτίριο 2: Λεωφόρος Κνωσού 187, Άγιος Ιωάννης, τηλ: 2810 212 333, www.1na.gr

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑΔΑ Α ́)

Β4. α) Εκφράσεις με μεταφορική σημασία: 

«...απαξιώνει τις ωραίες περιοχές της πατρίδας» (3η παράγραφος)

«...ψάχνουν τον πλαστικό ήλιο» (4η παράγραφος)

Έκφραση με κυριολεκτική σημασία:

«...εκπρόσωποι περιοχών που καταστρέφονται» (7η παράγραφος)

β) «Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την ποικιλία του τοπίου και από μία απέραντη

φυσική ομορφιά, που συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών».

Γ. Τίτλος: «Οι δύο όψεις του τουρισμού»

Ύφος: Επίσημο, απρόσωπο (χρήση γ ́ προσώπου)

Πρόλογος: Αφόρμηση από ένα επίκαιρο γεγονός, π.χ. η προβολή ενός νέου διαφημιστικού 

μηνύματος για την προώθηση του ελληνικού τουρισμού.

Α ́ Ζητούμενο: Οφέλη τουρισμού

• Αυξάνεται καθοριστικά το εθνικό εισόδημα με την εισροή συναλλαγματικών εσόδων 

στις χώρες υποδοχής και φιλοξενίας των τουριστών.

• Οργανώνονται αναπτυξιακά έργα, όπως η οικοδόμηση μεγάλων ξενοδοχειακών 

μονάδων, η ίδρυση διαφόρων καταστημάτων, που θα καλύπτουν τις καταναλωτικές 

και ψυχαγωγικές ανάγκες των επισκεπτών.

• Βελτιώνονται και επεκτείνονται τα έργα υποδομής (δρόμοι, αεροδρόμια, λιμάνια) για 

την καλή και ταχεία εξυπηρέτηση των επισκεπτών και για να μην υστερεί η χώρα σε 

σχέση με τις άλλες ανταγωνίστριες χώρες στον τομέα αυτό.

• Οργανώνονται καλύτερα και εκσυγχρονίζονται οι υπηρεσίες που ασχολούνται με τη 

διεκπεραίωση των οικονομικών δραστηριοτήτων και των διαφόρων αναγκών του 

ανθρώπου (π.χ. τηλεπικοινωνίες, συγκοινωνίες, ταχυδρομεία, τραπεζικό σύστημα 

κ.τ.λ.), ώστε να εξυπηρετούνται ταχύτατα οι επισκέπτες. 

• Δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, καθώς ο τουρισμός προσφέρει τη δυνατότητα 

άμεσης απορρόφησης ενός σημαντικού ποσοστού του άνεργου οικονομικά ενεργού 

πληθυσμού και τη δυνατότητα απασχόλησής τους παραγωγικά σε πολλούς κλάδους 

της οικονομικής δραστηριότητας.

Κτίριο 1: Γραμβούσης 5 & Καγιαμπή, Κέντρο Ηρακλείου, τηλ./fax: 2810 285 726

Κτίριο 2: Λεωφόρος Κνωσού 187, Άγιος Ιωάννης, τηλ: 2810 212 333, www.1na.gr

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑΔΑ Α ́)

• Αυξάνεται η εγχώρια παραγωγή, καθώς ο τουρισμός συνεπάγεται αύξηση των 

καταναλωτών και γενικότερα αναπτύσσονται βασικοί κλάδοι της οικονομίας του 

τόπου, κυρίως αυτοί που έχουν σχέση με την παραγωγή ειδών διατροφής, δηλαδή η 

γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία κ.τ.λ.

• Προσφέρει τη δυνατότητα οικονομικής ανάπτυξης της περιφέρειας περιορίζοντας, 

έτσι, την ψαλίδα, που υπάρχει ανάμεσα στα εισοδήματα του οικονομικά ενεργού 

πληθυσμού των αστικών κέντρων και αυτών της περιφέρειας.

• Βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο της χώρας που υποδέχεται τουρίστες.

• Βελτιώνεται η επικοινωνία μεταξύ των χωρών, ανταλλάσσονται απόψεις, αποκτούνται 

καινούργιες εμπειρίες και αίρονται οι προκαταλήψεις με αποτέλεσμα την καλλιέργεια 

ενός πνεύματος φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των εθνών.

• Οι πολίτες αγαπούν την ιστορία και τα πολιτιστικά μνημεία του τόπου τους, καθώς η 

περιοχή τους γίνεται παγκοσμίως γνωστή μέσω των πολιτιστικών τους δεδομένων.

• Αξιοποιούνται από το κράτος οι χώροι και τα μνημεία του πολιτισμού και οι πολιτικές 

αυτές συχνά ενισχύονται και από διεθνείς ή διακρατικές πρωτοβουλίες (π.χ. οι 

πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Unesco κ.τ.λ.) με αποτέλεσμα τις 

ανακαινίσεις παραδοσιακών οικισμών, τις αναπαλαιώσεις αρχιτεκτονικών κτιρίων, 

την επαναλειτουργία αρχαίων θεάτρων κ.τ.λ.

• Οργανώνονται σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά την περίοδο αιχμής της 

τουριστικής κίνησης από τις τοπικές αρχές με θέματα την ιστορία, την παράδοση, τη 

λαογραφία του τόπου κ.τ.λ., τα οποία διατρανώνουν την ιστορικότητα και την 

πολιτιστική διαδρομή κάθε τόπου.

• Παρατηρούνται σημαντικότατες αλλαγές στον τομέα της εκπαίδευσης λόγω της 

τουριστικής ανάπτυξης, όπως η εκμάθηση ξένων γλωσσών.

• Παραλλάσσεται ο χαρακτήρας των υπαρχόντων κοινωνικών στερεοτύπων λόγω της 

επικοινωνιακής συνάφειας των προσμείξεων.

Κτίριο 1: Γραμβούσης 5 & Καγιαμπή, Κέντρο Ηρακλείου, τηλ./fax: 2810 285 726

Κτίριο 2: Λεωφόρος Κνωσού 187, Άγιος Ιωάννης, τηλ: 2810 212 333, www.1na.gr

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑΔΑ Α ́)

• Διατηρούνται και επεκτείνονται ειδικές μορφές προστασίας του περιβάλλοντος, όπως 

οι «βιότοποι», οι «υγροβιότοποι», οι «εθνικοί δρυμοί», τα «θεματικά πάρκα», τα οποία 

έχουν αναδειχθεί σε νέους τουριστικούς πόλους έλξης των τουριστών.

• Λαμβάνονται μέτρα ανάδειξης του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, μέτρα για 

την αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας σε περιοχές που έχουν πληγεί από 

πυρκαγιά και μέτρα για την ελαχιστοποίηση της φωτοχημικής ρύπανσης των 

μεγαλουπόλεων, η οποία καταστρέφει την αρχαιολογική και αρχιτεκτονική 

Β ́ Ζητούμενο: Αρνητικά αποτελέσματα υπερβολικής τουριστικής ανάπτυξης

• Παρατηρείται ανισομέρεια στην ανάπτυξη των κλάδων της οικονομίας, καθώς αρκετά 

άτομα που παλαιότερα ασκούσαν ένα άλλο επάγγελμα στράφηκαν προς τα 

τουριστικά επαγγέλματα τα οποία είναι περισσότερο κερδοφόρα. Αποτέλεσμα είναι ο 

παραγκωνισμός άλλων κλάδων της οικονομίας, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, η 

• Η παραπάνω ανισομέρεια έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των εισαγωγών σε είδη 

που δεν επαρκούν, η οποία μπορεί να αποβεί επιζήμια αν ο τουρισμός παρουσιάσει 

• Εμπορευματοποιείται, συχνά, ο πολιτισμός με αποτέλεσμα την αλλοίωση των 

ιδιαιτεροτήτων μίας περιοχής.

• Παρατηρείται έντονη πολιτιστική διάχυση, δηλαδή συνύπαρξη πολλών διαφορετικών 

πολιτιστικών προτύπων, η οποία δημιουργεί έναν a priori νέο πολιτισμό, θέτοντας σε 

κίνδυνο τα εκάστοτε τοπικά ήθη και έθιμα.

• Νοθεύεται η πολιτιστική μας ιδιαιτερότητα με την αντιγραφή ξένων προτύπων, τα 

οποία προέρχονται από περισσότερο αναπτυγμένες οικονομικά περιοχές.

• Αλλοιώνεται η γλώσσα της τοπικής κοινωνίας με πολλές προσμείξεις από ξένες 

Κτίριο 1: Γραμβούσης 5 & Καγιαμπή, Κέντρο Ηρακλείου, τηλ./fax: 2810 285 726

Κτίριο 2: Λεωφόρος Κνωσού 187, Άγιος Ιωάννης, τηλ: 2810 212 333, www.1na.gr

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑΔΑ Α ́)

• Εκποιείται η εθνική μας περιουσίας, καθώς ισχυροί οικονομικοί παράγοντες επενδύουν 

μεγάλα ποσά για την αγορά γης και οικημάτων, με αποτέλεσμα ένα μέρος της εθνικής 

μας περιουσίας να γίνεται ιδιοκτησία ξένων.

• Αυξάνονται τα φαινόμενα της βίας και της εγκληματικότητας κατά την περίοδο της 

τουριστικής αιχμής, εξαιτίας της πληθυσμιακής συσσώρευσης που σημειώνεται την 

• Απαιτείται η εξεύρεση ολοένα και νέων χώρων συχνά δασικών, για την κάλυψη των 

τουριστικών αναγκών, δηλαδή για ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις.

• Ρυπαίνεται η θάλασσα (ποταμών, λιμνών), εξαιτίας των αποβλήτων τουριστικών 

μονάδων και της συνεχώς αυξανόμενης μετακίνησης τουριστών.

• Σημειώνεται εναέρια μόλυνση, λόγω της επέκτασης των αεροπορικών μεταφορών και 

του συγχρωτισμού των αιθέρων τα τελευταία χρόνια.

• Παραμορφώνεται η αισθητική διαφόρων τοπίων και καταπατούνται οι αρχαιολογικοί 

Επίλογος: Σύντομη αναφορά σε προϋποθέσεις για την υγιή τουριστική ανάπτυξη.

* Τα θέματα και οι απαντήσεις τους δημοσιεύονται από τους καθηγητές του Φροντιστηριακού Ομίλου "ΕΝΑ"