Αφιέρωμα στη μέρα της Γυναίκας: η… «Τερζίνα» της Κρήτης (βίντεο)

Με χέρι σταθερό βελονιάζει την τσόχα, κεντώντας ξομπλιαστά τεχρίλια στη φορεσιά της Κρήτης, γαϊτανώνοντας τη με χρυσό περίγραμμα, που στη δαντέλα της «όνειρα πλέκει μυστικά…»

Η αγέρωχη περηφάνια των Σφακιανών Ορέων όπου γεννήθηκε, ζωγραφισμένη στο βλέμμα της, συνταιριάζεται με τη προτροπή του Καζαντζάκη κι έτσι, 28 χρόνια τώρα εκτελεί τη θητεία της στη ράτσα, διδάσκοντας την τέχνη της κρητικής ενδυμασίας.

Δάσκαλος της, ο τελευταίος τερζής της Κρήτης, Βασίλης Ποθουλάκης της έμαθε για την ανδρική φορεσιά. Μόνη της βάδισε έπειτα στις στράτες της ιστορίας, ρωτώντας, ερευνώντας, αναζητώντας για τη γυναικεία φορεσιά που οι γυναίκες είχαν εγκαταλείψει σταδιακά πριν το 1900.  Με γνώμονα ένα κοντόχι της προγιαγιάς της, τα βιβλία της Ευαγγελίας Φραγκάκη, και τις πληροφορίες που πήρε από τα Μουσεία και τα Λύκεια Ελληνίδων της χώρας, απέκτησε κοπιαστικά την πολύτιμη γνώση για να ράψει τις πρώτες της φορεσιές: σφακιανή, σάρτζα και κούδα.

Μα, αυτή τη γνώση δε την κράτησε για τον εαυτό της. Άνοιξε το .. ρασούλι της και τη χάρισε απλόχερα σε όλο τον κόσμο, διδάσκοντας αφιλοκερδώς την τέχνη σε όσους θέλησαν να μαθητεύσουν δίπλα της. Ρωτώντας την γιατί παραδίδει μαθήματα χωρίς αντάλλαγμα, γελώντας μου απάντησε: «Τίποτα δεν γίνεται δίχως αλισβερίσι. Δίνω τη γνώση, μου δίνουν τον ενθουσιασμό και την όρεξη τους να μάθουν για τη κρητική ενδυμασία και γαληνεύω στη σκέψη ότι η παράδοση της φορεσιάς δε θα χαθεί, τούτη είναι η πληρωμή μου.»

Στη προσπάθεια της να διαδοθεί και να διασωθεί η τέχνη της παραδοσιακής κρητικής φορεσιάς, έχει πραγματοποιήσει σεμινάρια μέσα και έξω από τα Χανιά, συμμετέχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει επί σειρά ετών διατελέσει εκπαιδεύτρια σε σεμινάρια της ΝΕΛΕ και είναι ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Γυναικών Καλλιτεχνών Χανιών «Ίρις». Συνεχίζει ακούραστη να βοηθά τις μαθήτριες της δηλώνοντας: «Όσο θα υπάρχω θα βοηθάω, μέχρι να βλέπουν τα μάτια μου και να μετράνε τα χέρια μου»

Άξια φέρει τον τίτλο του θεματοφύλακα της ενδυμασίας της Κρήτης, συμβάλλοντας στη διαιώνιση της παράδοσης και συνθέτοντας τα κομμάτια της λαϊκής τέχνης που φανερώνουν την ταυτότητα του κρητικού λαού. Είναι από τις περιπτώσεις γυναικών της Κρήτης που πρωτοστάτησαν στον τομέα τους και τίμησαν, το φύλο και τη γενέτειρά τους, με τις εξαιρετικές επιδόσεις τους.

Χ.Τζωρτζάκη

Το παρόν άρθρο δημοσιεύεται στο ekriti και υπόκειται στους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή του καθ’ οιονδήποτε τρόπο χωρίς την απαραίτητη παραπομπή (link) στην ιστοσελίδα που το δημοσίευσε.