Ήξερες ότι μια Μινωίτισσα μένει στο Λούβρο;

Θεωρείται το ωραιότερο, διασημότερο και πιο αντιπροσωπευτικό έργο της δαιδαλικής τέχνης, σήμα κατατεθέν της μετάβασης από τα ειδώλια στα μεγάλα αγάλματα. Παρά το ξενικό της όνομα, la dame d'auxerre, δεν χωρεί καμία αμφιβολία ότι είναι γνήσια κόρη της Κρήτης. Η κυρία της Οξέρ είναι αρχαιολογικό εύρημα άγνωστης προέλευσης που βρέθηκε από τον Μαξίμ Κολλινιόν στις αποθήκες του Μουσείου της Οξέρ. Πιστεύεται ότι είναι εύρημα των πρώιμων αρχαιολογικών ανασκαφών στην Κρήτη στις αρχές του 19ου αιώνα.

Το άγαλμα είναι 75 εκατοστών και απεικονίζει είτε μια κόρη, είτε μια θεά σε όρθια στάση. Το δεξί της χέρι, πιθανόν σε χειρονομία προσευχής, ακουμπάει στο στήθος, ενώ το αριστερό εφάπτεται στο σώμα. Εχει τη λεπτή μέση που συναντούμε σε όλες τις μινωίτισσες και μυκηναίες θεές, σφιγμένη με μια φαρδιά ζώνη. Φέρει πέπλο και επίβλημα. Τα στυλιζαρισμένα μαλλιά της δείχνουν αιγυπτιακή επιρροή. Ίχνη χρωμάτων υποδεικνύουν ότι στους αρχαίους χρόνους ήταν ζωγραφισμένη με έντονα χρώματα και πολύχρωμο διάκοσμο. Ωστόσο αυτό το ήρεμο, ανεπαίσθητο χαμόγελο που κοσμεί τα χείλη της παραπέμπει άμεσα στο αρχαϊκό μειδίαμα, το οποίο ύστερα από κάποια χρόνια θα άρχιζε να επικρατεί στην τέχνη του ελληνικού κόσμου. Παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον για την ιστορία της τέχνης καθώς αποτελεί ένα από τα σπάνια σωζόμενα ολόκληρα δείγματα της γλυπτικής του 7ου αι. π.Χ.

H ιστορία της αρχίζει μόλις το 1907, όταν ένας επιμελητής του Λούβρου, ο M. Κολλινιόν, την εντόπισε τυχαία στις αποθήκες του Μουσείου της Οξέρ όπου οφείλει και το προσωνύμιο που της έδωσαν εν συνεχεία οι μελετητές, οι οποίοι ασχολήθηκαν το πρώτο μισό του 20ού αιώνα με το υπέροχο γλυπτό. Πώς βρέθηκε όμως εκεί το άγαλμα κανείς δεν μπορεί να απαντήσει. Κάποιες φήμες αναφέρουν οτι ανακαλύφθηκε σε ένα μοναστήρι τον 18ο ή 19ο αιώνα. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι έφθασε από τη Μασσαλία που ήταν αποικία των Φωκαέων από την αρχαιότητα ακόμη.

Το 1998, όταν ο κ. Σταμπολίδης προσκλήθηκε για επιστημονική ομιλία στο Λούβρο σχετικά με τη δική του Κόρη της Ελεύθερνας, τις συνέκρινε με επιχειρήματα. «Οι ανασκαφές στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας στην αρχαία Ελεύθερνα επιβεβαιώνουν ακόμη μία φορά την καταγωγή της Κυρίας της Οξέρ» είπε ο κ. Σταμπολίδης. «Και τα δύο αγάλματα έσπασαν στο ίδιο σημείο, στη μέση συγκεκριμένα (στην περίπτωση της Κυρίας της Οξέρ έγινε επανασυγκόλληση ενώ το πανωκόρμι της Κόρης δεν έχει βρεθεί), τόσο γιατί είναι το πιο λεπτό σημείο τους όσο και λόγω του υλικού τους, που έχει την ίδια δομή» επισήμανε ο κ. Σταμπολίδης απαριθμώντας τις ομοιότητες. Και πρόσθεσε: «H πέτρα φαίνεται να είναι από το ίδιο λατομείο και κάποιες στυλιστικές λεπτομέρειες, όπως τα μακριά δάκτυλα και τα κρόσσια του ενδύματος, είναι ίδιες. Ακόμη, η Κυρία της Οξέρ έχει διπλή εγχάραξη στο επάνω βλέφαρο, χαρακτηριστικό όμοιο με αυτό των ελεφαντοστέινων μικρών κεφαλών (ύψους 4-5 εκατοστών), τα οποία βρέθηκαν σε ταφική πυρά της ίδιας περιοχής και χρονολογούνται περίπου από το 600 π.X.».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει το γεγονός ότι την ίδια λεπτομέρεια έχει και ο ασβεστολιθικός κορμός, δαιδαλικός και αυτός σε φυσικό μέγεθος, που βρέθηκε στην Ορθή Πέτρα της Ελεύθερνας το 1891 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε γαλλικό περιοδικό το 1893, λίγο πριν δηλαδή από την «ανακάλυψη» της Κυρίας της Οξέρ. Την Κρήτη, άλλωστε, που εκείνη την εποχή δεν είχε ενωθεί ακόμη με την υπόλοιπη Ελλάδα, επισκέπτονταν συχνά γάλλοι ιστοριοδίφες κάνοντας "αρχαιολογικές περιηγήσεις". 

Για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2008, η κυρία της Ωξέρ βγήκε από το Λούβρο και μεταφέρθηκε για λίγες εβδομάδες στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όπου εκτέθηκε μαζί με 507 άλλα ευρήματα από τις ανασκαφές στην Ελεύθερνα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Ήξερες ότι οι Μινωίτες είχαν εφεύρει ειδικό φίλτρο για να καθαρίζουν το νερό;

Ήξερες ότι υπάρχει ιερό βουνό στην Κρήτη που "δείχνει" το πρόσωπο του Δία;

Ήξερες ότι υπάρχει Νεραϊδοσπηλιά στην Κρήτη αφιερωμένη στη θεά του τοκετού;