Skip to main content
ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Το ένα ψέμα πράγματι φέρνει το άλλο, σύμφωνα με έρευνα

Image
pinokio.jpg
 clock 09:22 | 25/10/2016
writer icon newsroom ekriti.gr

Μπορεί συχνά να λέγεται ότι το ένα ψέμα φέρνει το άλλο, ωστόσο πλέον υπάρχει και επιστημονική απόδειξη.

Βρετανοί ερευνητές κατάφεραν να αποδείξουν πειραματικά ότι όσο περισσότερα ψέματα λέμε, τόσο πιο εύκολη γίνεται σταδιακά η διαστρέβλωση της αλήθειας, ενώ εντόπισαν και τον βιολογικό μηχανισμό που διευκολύνει την έφεση στο ψέμα.

Στην αρχή, ο ψεύτης αισθάνεται κάπως άβολα, υπογραμμίζει η μελέτη που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα στην επιστημονική επιθεώρηση Nature. Όμως αυτή η ενόχληση μειώνεται όσο μεγαλώνει ο κατάλογος με τα ψέματα που εκστομίζει, καθώς η αμυγδαλή του εγκεφάλου, το όργανο που διαχειρίζεται ορισμένα από τα συναισθήματά μας, με κάποιον τρόπο προσαρμόζεται σε αυτήν την κατάσταση. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μάλιστα, τα ψέματα γίνονται ολοένα και πιο χοντρά.

«Είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύουμε εμπειρικά ότι μια ανέντιμη συμπεριφορά εντείνεται όσο επαναλαμβάνεται», δήλωσε ο ερευνητής Νιλ Γκάρετ, του τμήματος πειραματικής ψυχολογίας του UCL. «Είτε πρόκειται για μια περίπτωση συζυγικής απιστίας, είτε για ντοπάρισμα αθλητή, για παραποιημένα επιστημονικά δεδομένα ή για φορολογικές απάτες, οι δράστες αναφέρουν συχνά ότι όλα ξεκίνησαν με μικρά παραπτώματα που σταδιακά εξελίχθηκαν σε χιονοστιβάδα», ανέφερε από την πλευρά της η ερευνήτρια Τάλι Σάροτ.

Οι επιστήμονες έδωσαν σε 80 ενήλικες, ηλικίας από 18 έως 55 ετών, μια φωτογραφία υψηλής ανάλυσης που έδειχνε ένα γυάλινο δοχείο γεμάτο με νομίσματα. Κατόπιν τους ζητήθηκε να βοηθήσουν έναν «συνεργάτη» τους να υπολογίσει το ποσό των χρημάτων που περιέχονταν στο βάζο. Το πρόσωπο αυτό (στην πραγματικότητα ήταν ένας ηθοποιός) είχε στη διάθεσή του μια άλλη φωτογραφία του ίδιου δοχείου, αλλά μέτριας ποιότητας.

Στην αρχή ειπώθηκε στους συμμετέχοντες στο πείραμα ότι, αν έβρισκαν το ακριβές ποσό, θα επωφελούνταν τόσο οι ίδιο όσο και οι «συνεργάτες» τους, αφού όλοι θα κέρδιζαν το ποσό αυτό. Προφανώς, όλοι τους είπαν την αλήθεια στον συνεργάτη με τον οποίο επικοινωνούσαν μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Τα αποτελέσματα αυτού του πρώτου τεστ χρησιμοποιήθηκαν ως μέτρο αναφοράς για τα άλλα πειράματα των ειδικών: ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να υποεκτιμήσουν ή να υπερεκτιμήσουν το ποσό, οπότε θα κέρδιζαν οι ίδιοι ή οι συνεργάτες τους ή και οι δύο.
«Οι άνθρωποι ψεύδονται περισσότερο όταν θα βγουν κερδισμένοι τόσο οι ίδιοι όσο και κάποιος άλλος, πιθανόν επειδή τότε δεν αισθάνονται τόσο άσχημα. Αν πρόκειται να κερδίσουν οι ίδιοι αλλά κάποιος άλλος να υποστεί ζημιά, ψεύδονται λιγότερο», υποστήριξε η κ. Σάροτ.

Για να κατανοήσουν οι επιστήμονες τι συνέβαινε στον εγκέφαλο των εθελοντών «Μινχάουζεν» (πρωταγωνιστή του βιβλίου του Ροδόλφου Ράσπε με τίτλο «Οι περιπέτειες του βαρόνου Μιχνάουζεν», του 1785), το 25% από αυτούς υποβλήθηκε σε μαγνητική τομογραφία κατά τη διάρκεια του πειράματος. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αμυγδαλή ενεργοποιείτο όταν οι άνθρωποι ψεύδονταν για προσωπικό τους όφελος. Με κάθε νέο ψέμα όμως, η αντίδραση της αμυγδαλής μειωνόταν.

«Είναι ένα είδος συναισθηματικής προσαρμογής», εξήγησε η κ. Σάροτ. «Μπορεί να οδηγήσει σε μια "κατηφόρα", όταν μια μικρή παρέκκλιση από την αλήθεια μπορεί να πυροδοτήσει μια κλιμάκωση που θα εξελιχθεί σε μεγάλα ψέματα», είπε επίσης.

Ο κ. Γκάρετ σημείωσε ότι το συμπέρασμα αυτό ενισχύει την αντίληψη ότι η αμυγδαλή μπορεί «να αντιδρά σε πράξεις που θεωρούμε κακές ή ανήθικες». «Σε αυτό το πείραμα παρατηρήσαμε μόνο την ανέντιμη συμπεριφορά. Όμως η ίδια αρχή μπορεί να ισχύει και για άλλες συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα στη βίαιη ή τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά», πρόσθεσε ο ίδιος.

google news icon

Ακολουθήστε το ekriti.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για την Κρήτη και όχι μόνο.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ράδιο Κρήτη © | 2013 -2024 ekriti.gr Όροι Χρήσης | Ταυτότητα Designed by Cloudevo, developed by Pixelthis