Μανώλης Αλιφιεράκης: Η καινοτομία και το παράδοξο του «brain drain»

Ανακοίνωση γραφείου Τύπου υποψήφιου βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ - ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ Μανώλη Αλιφιεράκη

Με αφορμή τη σημαντική διάκριση της περιφέρειας Κρήτης στην έκθεση αποτελεσμάτων περιφερειακής καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Regional Innovation Scoreboard 2019) είναι σκόπιμο -εκτός των συγχαρητηρίων που είναι αυτονόητα - να γίνουν μερικές επισημάνσεις. Κατ’ αρχήν η Περιφέρεια Κρήτης ξεχωρίζει, καθώς είναι η μόνη Περιφέρεια της χώρας που ανήκει στην ομάδα των ισχυρών της καινοτομίας στην Ευρώπη (strong innovators-ανάμεσα σε 238 περιφέρειες). Εξίσου σημαντικό  - ίσως και σημαντικότερο- είναι το γεγονός ότι η περιφέρειά μας πρωτοπορεί καθώς χωροθετείται σε μια όχι και τόσο πρωτοπόρα στην καινοτομία χώρα σε αντίθεση με τις υπόλοιπες -  αποτελώντας (όπως αναφέρει η έκθεση) ένα περιφερειακό «θύλακα αριστείας».

Τα εύσημα μοιράζονται (ευνόητα) ανάμεσα στα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα του νησιού και στην Περιφέρεια Κρήτης για τις πρωτοβουλίες της για την προώθηση της καινοτομίας, αλλά και ο επιχειρηματικός κόσμος της Κρήτης δεν έχει μείνει πίσω. Έχει συμβάλει κι αυτός, μέσα και από τη συνεργασία στο πλαίσιο της περιφερειακής στρατηγικής για την έξυπνη εξειδίκευση και μέσα από την δημιουργία καινούργιων επιχειρηματικών μοντέλων, καινούργιων τάσεων και νέων δυναμικών. Συνολικά λοιπόν και παρά τα προβλήματα φαίνεται ότι στην Ελλάδα το οικοσύστημα Έρευνας και Καινοτομίας έχει ακόμη δρόμο να διανύσει αλλά σίγουρα ωριμάζει και εξελίσσεται.

Ωστόσο αποτυπώνονται μερικά «παράδοξα». Ενώ η χώρα έχει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς πτυχιούχων στην Ευρώπη και ταυτόχρονα ένα μεγάλο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων, έρευνες στην αγορά δείχνουν ότι υπάρχει έλλειψη σε πολλές ειδικότητες που είναι κρίσιμες για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Ένα άλλο είναι ότι παρά την ανάπτυξη της καινοτομίας και παρά την σημαντική παρουσία των ελληνικών ιδρυμάτων στο παγκόσμιο στερέωμα, παραμένει ένα μεγάλο τεχνολογικό χάσμα σε επίπεδο ψηφιακής ανταγωνιστικότηταςπου επηρεάζει άμεσα τη δυναμική της οικονομίας μας.

Και φυσικά παρά την αύξηση των επενδυομένων κεφαλαίων τα τελευταία χρόνια και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που αναπτύσσονται, αλλά και τους νέους διαύλους με την πανεπιστημιακή κοινότητα, παρατηρείται (τουλάχιστον μέχρι προσφάτως) μια φυγή ενός μεγάλου πλήθους από εξαιρετικούς πτυχιούχους, απόφοιτους μεταπτυχιακούς επιστήμονες και ερευνητές, στο εξωτερικό. Το γνωστό σε όλους «brain drain».

 Με απλά λόγια, οι νέοι μας επιστήμονες, «το πιο δυνατό μας χαρτί» φεύγουν από τη χώρα αναζητώντας μία θέση εργασίας στο εξωτερικό. Προσδοκώντας ένα καλύτερο μέλλον.
Αντιλαμβανόμαστε ως πρόκληση την αναστροφή αυτού του κλίματος  - να καταφέρουμε δηλαδή να αξιοποιήσουμε τους ανθρώπους μας, να τους κρατήσουμε στον τόπο, και να καταφέρουμε να περάσουμε από το braindrain στο braingain με όλα τα συνεπαγόμενα οφέλη. Για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητο να συνδυαστεί μία ευρύτερη εθνική στρατηγική με επιμέρους, τοπικές πρωτοβουλίες. Χρειάζεται πολύ δουλειά και συνδυασμένες ενέργειες.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει να δείξει σοβαρά δείγματα γραφής, βάζοντας από πολύ νωρίς στο επίκεντρο τη νέα γενιά, και υλοποιώντας μια σειρά από άρτια σχεδιασμένα προγράμματα για νέους ανέργους πτυχιούχους. Προγράμματα που διασφαλίζουν ότι το υψηλά καταρτισμένο επιστημονικό δυναμικό θα εργαστεί με απολαβές σημαντικά υψηλότερες του κατώτατου μισθού, με απώτερο στόχο την ανάσχεση και αντιστροφή του «brain drain».

Ο κεντρικός κορμός αυτής της πολιτικής είναι η δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, η ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των εργαζομένων, η βελτίωση του εισοδήματός τους και η καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας. Άλλες σημαντικές παρεμβάσεις είναι η υλοποίηση εμβληματικών πρωτοβουλιών με ισχυρή κοινωνική απήχηση όπως η ίδρυση του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) το 2016, για τη στήριξη νέων επιστημόνων και της ελεύθερης έρευνας (blue sky research) στα ΑΕΙ. Και η λίστα δεν τελειώνει εδώ.  

Η προώθηση και υλοποίησης αυτής της πολιτικής είναι ένα μεγάλο ζητούμενο για τη χώρα μας σήμερα, δεδομένου ότι στοχεύει σε μία κοινωνική κατηγορία που συμπιέστηκε προς τα κάτω με βίαιο τρόπο στα χρόνια της κρίσης και, ειδικότερα, τους νέους με υψηλό γνωσιακό και επιστημονικό υπόβαθρο, φαινόμενο που συνέβαλε κατεξοχήν στο «brain drain». Το τρέχον έτος μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι έχουμε οριακά τα πρώτα θετικά δείγματα αναχαίτισης του brain drain επειδή εκτός των άλλων οι δαπάνες για την έρευνα κατά τα τρία τελευταία χρόνια είχαν μια θεαματική αύξηση, η οποία αποτελεί μια συνειδητή πολιτική επιλογή.

Αλλά και σε τοπικό επίπεδο απαιτούνται πρωτοβουλίες προς αυτή την  κατεύθυνση. Εμείς στο Επιμελητήριο Ηρακλείου, θέσαμε βασική προτεραιότητα στο σχεδιασμό μας την συνεργασία με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και το πώς όλη αυτή η γνώση που παράγεται από αυτά τα ιδρύματα, να διοχετεύεται στις τοπικές επιχειρήσεις.
Πως θα σταματήσουμε αυτό το ακατάσχετο «brain drain».

Πως θα βοηθήσουμε τους νέους να γυρίσουν πίσω στον τόπο τους.

Το HERΑKLION BUSINESS HUB  είναι μια από τις δράσεις που αναπτύξαμε και υλοποιούμε με σκοπό την ενίσχυση και υποστήριξη της νέας καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου Ηρακλείου που υποστηρίζουν το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το ΙΤΕ, και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΑΤΕΙ) Κρήτης.  Το H2B HUB αποτελεί μια πλατφόρμα διασύνδεσης της τοπικής κοινωνίας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, βοηθώντας ουσιαστικά τους ενδιαφερόμενους υφιστάμενους, νέους και εν δυνάμει επιχειρηματίες με καινοτόμες ιδέες.

Στις υπηρεσίες που παρέχει το H2B HUB εκτός των άλλων είναι Επιχειρηματικές συμβουλές αρχικών σταδίων ίδρυσης επιχείρησης Επιχειρηματική δικτύωση σε Ελλάδα και εξωτερικό κλπ. Όραμα του H2B HUB είναι η δημιουργία ενός οικοσυστήματος που φέρνει κοντά ανθρώπους, οι οποίοι μέσα από βιώσιμες και υπεύθυνες πρωτοβουλίες στοχεύουν στην καλλιέργεια της νεανικής επιχειρηματικότητας.

Αλλάζουμε το τοπίο, δίνοντας έμφαση στη γνώση και την εξειδίκευση ως μοχλό μίας δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης για όλες και όλους
 
Μανώλης Αλιφιεράκης 

Υπ. Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ - ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ