Skip to main content
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Κνωσός: Το παλάτι του Μίνωα και η ιστορία του

Image
Κνωσός: Το παλάτι του Μίνωα και η ιστορία του
 clock 08:52 | 23/08/2014
writer icon newsroom ekriti.gr

Όπως είχε πει ο Καζαντζάκης: " Στην Κνωσό χτυπάει αλλιώς η καρδιά σου, κι ο νους σου πλημμυρίζει από ερωτηματικά"..

Η Κνωσός αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά αξιοθέατα όχι μόνο της Κρήτης, αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Στο νησί μας λοιπόν, βρίσκονται τα ερείπια του μεγαλύτερου παλατιού του μινωικού πολιτισμού. Σ αυτό το παλάτι κατοικούσε ο Μίνωας, ο οποίος γεννήθηκε από την ένωση του Δία με την Ευρώπη. Ο Μίνωας ήταν ιδρυτής της μεγάλης ναυτικής δύναμης του νησιού, ο τρόμος των πειρατών, ο σοφός νομοθέτης και ο αρχηγός της μινωικής θρησκείας. 

Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Μίνωας ήταν το παιδί της πριγκίπισσας της Φοινίκης, Ευρώπης, που είχε απαχθεί από τον Δία με τη μορφή ενός ταύρου. Του είχε δοθεί το δικαίωμα να είναι βασιλιάς και να κάνει όλους τους νόμους από τον θεϊκό πατέρα του, τον οποίο συμβουλευόταν κάθε εννέα χρόνια. Ο Δίας ήταν έντονα συνδεδεμένος με την Κρήτη, αφού είχε γεννηθεί μεγαλώσει εδώ (στον Ψηλορείτη), και μερικές φορές πιστεύεται ότι ήταν ο πρώτος ηγεμόνας του νησιού . Οι Κρητικοί έχουν ακόμα και τον τάφο του εδώ.

Ο Μίνωας ήταν παντρεμένος με την Πασιφάη. Όταν κάποτε ο λαός της Κρήτης αψήφησε το δικαίωμα του στο θρόνο, ο Μίνωας είχε απαντήσει ότι ήταν απόφαση των οι θεών να ειναι αυτός ο Βασιλιά. Ως ένδειξη για αυτό, ο Ποσειδώνας έστειλε ένα ταύρο για να θυσιάσει ο βασιλιάς, αλλά ήταν τόσο όμορφος που ο Μίνωας αποφάσισε να τον κρατήσει, θυσιάζοντας έναν από του δικούς του ταύρους. Αυτό εξόργισε τον θεό της θάλασσας και έκανε την Πασιφάη να ερωτευτεί με το θεϊκό ταύρο, το αποτέλεσμα αυτού του δεσμού έφερε στη ζωή ένα παιδί, το Μινώταυρο.

Ο διάσημος αρχιτέκτονας και εφευρέτης Δαίδαλος που εργάστηκε για τον Μίνωα,  κατασκεύασε ένα λαβύρινθο για χάρη του βασιλιά, στον οποίο θα έκλεινε τον Μινώταυρο που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ταύρος.Ο γιος του Μίνωα Ανδρόγεως είχε πάει στην Αθήνα για να ανταγωνιστεί στους αγώνες εκεί. Κέρδισε, αλλά ο βασιλιάς της Αθήνας έστειλε τον νεαρό για να σκοτώσει ενα ταύρο στο Μαραθώνα. Ο ταύρος όμως σκότωσε τον Ανδρόγεω και όταν το έμαθε ο Μίνωας κήρυξε πόλεμο κατά της Αθήνας. Ο Δίας κατέστρεψε την πόλη, και ο βασιλιάς της αναγκάστηκε να κάνει οτιδήποτε που θα του ζητούσε ο Μίνωας για να γλυτώσει από τον θυμό του θεού.

Ο Μίνωας ζήτησε από τον βασιλιά της Αθήνας επτά νέα κορίτσια και επτά νεαρά αγόρια να στέλνονται στην Κρήτη για να θυσιαστούν στο Μινώταυρο κάθε εννέα χρόνια. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι που ο ήρωας Θησέας στάθηκε ως ένας από τους νέους που έπρεπε να θυσιαστούν. Η κόρη του Μίνωα, η Αριάδνη τον ερωτεύτηκε και μαζί με τον Δαίδαλο τον βοήθησαν να νικήσει και να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Μετά από αυτό, ο Θησέας πήρε μαζί του την Αριάδνη στο ταξίδι της επιστροφής για την Αθήνα, αλλά τη άφησε στην Νάξο. Ο Μίνωας τιμώρησε τον Δαίδαλο και τον γιο του Ίκαρο κλείνοντας τους στο λαβύρινθο όπου αργότερα δραπέτευσαν με τα φτερά που είχε φτιάξει ο Δαίδαλος.

Η διαφυγή του Δαίδαλου από την Κρήτη είναι μία από τις πιο γνωστές ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας. Έκανε φτερά για τον εαυτό του και το γιο του με κερί και φτερά πουλιών και έτσι πέταξαν προς την ελευθερία. Παρά τις προειδοποιήσεις όμως του πατέρα του, ο Ίκαρος πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο και το κερί με το οποίο ήταν κολλημένα τα φτερά του έλιωσε, και ο Ίκαρος έπεσε και πνίγηκε στη θάλασσα, που από τότε πήρε την ονομασία του το Ικάριο πέλαγος.

Ο Δαίδαλος έφτασε στη Σικελία και βρήκε καταφύγιο στην αυλή του βασιλιά Κόκαλου. Ο Μίνωας έβαλε στόχο να κυνηγήσετε τον Δαίδαλο, αλλά όταν έφθασε στη Σικελία, σκοτώθηκε από τις κόρες του βασιλιά Κόκαλου. Μετά το θάνατο του ο Μίνωας έγινε ένας από τους άρχοντες του Άδη.

Ιστορία της Κνωσού

Ο πρώτος οικισμός στην Κνωσό χρονολογείται γύρω στο 7.000π.Χ., στη Νεολιθική Εποχή. Η οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη του οικισμού οδήγησε κατά τα τέλη της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. στην ανέγερση του μεγαλοπρεπούς ανακτόρου της Κνωσού. Αποτέλεσε το κυριότερο κέντρο εξουσίας στην Κρήτη.

Το Πρώτο αυτό ανάκτορο καταστρέφεται κατά το 1.700 π.Χ. περίπου, αλλά ξανακτίζεται  για να καταστραφεί οριστικά πια από φωτιά το 1350 πΧ. Έκτοτε ο χώρος του ανακτόρου μετατρέπεται σε ιερό άλσος της Ρέας, αλλά δεν ξανακατοικείται. 

Ανασκαφές

Οι ανασκαφές έδειξαν ότι υπήρχε οικισμός εδώ στην 8η χιλιετία π.Χ., ίσως και πριν, και ότι ένα παλάτι υπήρχε ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ..

Τα θεμέλια πολλών παλατιών έχουν βρεθεί και τα περισσότερα από αυτά που βλέπουμε σήμερα ανήκουν στο χρονικό διάστημα μεταξύ 16ου - 14ου αιώνα πΧ. Έχει και μεταγενέστερες κατασκευές μετά το τέλος του Μινωικού πολιτισμού, τούτο όμως δεν σημαίνει και το τέλος των κατοίκων εδώ. Η Κνωσός επρόκειτο να γίνει ένας σημαντικός οικισμός κατά τη διάρκεια της Μυκηναϊκής περιόδου, καθώς και κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή, και δεν είχε εγκαταλειφθεί μέχρι τον Μεσαίωνα.

1η Ανασκαφή στη Κνωσό (Μίνως Καλοκαιρινός)

Η πρώτη μεγάλη ανασκαφή πραγματοποιήθηκε το 1878 από τον εύπορο φιλότεχνο Ηρακλειώτη Μίνω Καλοκαιρινό, ενώ η Κρήτη βρισκόταν ακόμη υπό τουρκική κατοχή. Ο Μίνως Καλοκαιρινός ανάσκαψε τμήμα των δυτικών αποθηκών και έφερε στο φως πολλούς μεγάλους πίθους.

Ανασκαφές του Άρθουρ Έβανς

Το Μάρτιο του 1900 ο Άρθουρ Έβανς ανασκάπτει όχι μόνο το ανάκτορο αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Κνωσού. Η ανασκαφή διαρκεί μέχρι το 1931, ενώ το συγκρότημα του ανακτόρου ανασκάφηκε σε 5 χρόνια, χρόνος που θεωρείται ελάχιστος με τις σημερινές μεθόδους και τεχνικές.

Ο Έβανς προχώρησε στην αναστήλωση του ανακτόρου με τσιμέντο, τεχνική που κατακρίνεται σήμερα σαν αυθαίρετη και επιβαρυντική για το μινωικό οικοδόμημα.  Έκτοτε η αρχαιολογική έρευνα συνεχίζεται διαρκώς και έχει ξεκινήσει πρόγραμμα συντήρησης του ανακτόρου από τις φθορές.

Ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού είναι τεράστιος, καλύπτει περισσότερα από 20 000 τετραγωνικά μέτρα.

Από τα ευρήματα των ανασκαφών διαπιστώνουμε πως μια θηλυκή θεότητα λατρευόταν στη Κνωσό. Οι φιγούρες με μια γυμνόστηθη γυναίκα που κρατά φίδια στα χέρια, πιστεύεται ότι ήταν η θεά των αρχαίων Κρητικών. Ένα άλλο ήταν το ιερό σύμβολο του διπλού πέλεκα, και ο ταύρος που επίσης λατρευόταν εδώ. Υπήρχαν παιχνίδια , οι ταυροκαθαψίες, όπου νέοι άνδρες και γυναίκες, πηδούσαν πάνω από τους ταύρους ενώ πολλά έργα τέχνης με κέρατα και κεφάλια ταύρων έχουν βρεθεί στην Κνωσό.

 

Επίσης, εντύπωση έκαναν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που κοσμούν δωμάτια και διαδρόμους. Τις υψηλές τεχνικές γνώσεις των Μινωϊτών επιβεβαιώνουν πρωτότυπες αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές επινοήσεις, όπως οι φωταγωγοί και τα πολύθυρα, η χρήση δοκαριών για ενίσχυση της τοιχοποιίας, καθώς και το σύνθετο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο.

Δεν είναι βέβαιο τι λαοί ζούσαν εδώ από τα βάθη της προϊστορίας. Οι Αχαιοί εισέβαλαν τον 15ο αιώνα π.Χ. και ήταν η κουλτούρα τους που έφερε τον Μινωικό πολιτισμό στο αποκορύφωμά του. Μιλούσαν ελληνικά, είχαν Έλληνες θεούς και χρησιμοποιούσαν την Κνωσό ως κέντρο. Ήταν, επίσης, αυτοί που χρησιμοποίησαν την λεγόμενη Γραμμικής Β γραφή, η οποία έχει βρεθεί σε πήλινα δισκία.

Το τέλος του Μινωικού πολιτισμού πιθανότατα προκλήθηκε από φυσικές καταστροφές. Ο σεισμός που βύθισε τη μισή Σαντορίνη το 1450 πΧ φαίνεται ότι κατέστρεψε και το μεγαλύτερο μέρος των κτιρίων στην Κρήτη.

Το Ανάκτορο

Το ανάκτορο αναπτύσσεται γύρω από τη μεγάλη Κεντρική Αυλή, χώρο δημόσιων συγκεντρώσεων. Δεύτερη αυλή, η Δυτική, αποτελούσε την επίσημη πρόσβαση στο ανάκτορο αλλά και χώρο τελετουργιών.

Στη δυτική πτέρυγα εντάσσονται οι επίσημοι χώροι διοικητικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων: το Τριμερές Ιερό, τα Ιερά Θησαυροφυλάκια και οι Υπόστυλες Κρύπτες. Ξεχωρίζει η Αίθουσα του Θρόνου, με τη δεξαμενή καθαρμών και τον αλαβάστρινο θρόνο που πλαισιώνεται από θρανία. Στη νότια πτέρυγα σημαντικότεροι χώροι είναι το Νότιο Πρόπυλο, ο Διάδρομος της Πομπής και η Νότια Είσοδος με την τοιχογραφία του πρίγκηπα με τα Κρίνα. Στην ανατολική πτέρυγα εντάσσονται χώροι κατοίκησης και μεγάλες αίθουσες υποδοχής, με κυριότερες την Αίθουσα των Διπλών Πελέκεων και το Μέγαρο της Βασίλισσας. Σε αυτές οδηγεί το επιβλητικό μεγάλο Κλιμακοστάσιο.

 

Από τη Βόρεια Είσοδο γινόταν η επικοινωνία με το λιμάνι της Κνωσού. Η Βόρεια Είσοδος πλαισιώνεται από υπερυψωμένες στοές, από τις οποίες η δυτική κοσμείται με την τοιχογραφία του Κυνηγιού Ταύρου.

Μεγάλος λιθόστρωτος πομπικός δρόμος, ο Βασιλικός Δρόμος, οδηγούσε από το Μικρό Ανάκτορο και την πόλη στη βορειοδυτική γωνία του ανακτόρου, όπου διαμορφώνεται υπαίθριος θεατρικός χώρος.

Γύρω από το ανάκτορο εκτεινόταν ο μινωικός οικισμός και, στους λόφους, τα νεκροταφεία. Σημαντικά οικοδομήματα της ίδιας περιόδου είναι: η Νότια Οικία, η Οικία του ιερού Βήματος, το Μικρό Ανάκτορο, ο Ξενώνας, η Βασιλική Επαυλη και ο Τάφος-Ιερό. Από τη ρωμαϊκή Κνωσό σημαντικό οικοδόμημα είναι η Βίλλα του Διονύσου με ψηφιδωτά δάπεδα (2ος αι. μ.Χ.).

 

 

 

 

Τα πολυάριθμα, εξαιρετικής τέχνης, ευρήματα από το ανάκτορο, αγγεία, σκεύη, ειδώλια, το αρχείο πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής, καθώς και τα πρωτότυπα των τοιχογραφιών, φυλάσσονται στο νέο και άκρως ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Η Κνωσός αποτελούσε και θα αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες απ όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα. Τα ερείπια του παλατιού γεμίζουν δέος τον επισκέπτη, ενώ αναπόφευκτα δημιουργούνται ερωτηματικά για μια εποχή που δεν γνώρισε, αλλά παραμένει ακόμα ζωντανή μέσα απ τις πέτρες, τα λιγοστά χρώματα και τα σκόρπια αντικείμενα.

Κάθε επίσκεψη σ αυτό τον τόπο δεν είναι ποτέ η ίδια, αφού κάθε φορά είναι σαν τη πρώτη φορά..

​Πηγές: http://blogs.sch.gr/itsikalak/ , http://www.labyrinthpark.gr/http://www.in2greece.com/ 

 

 

google news icon

Ακολουθήστε το ekriti.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για την Κρήτη και όχι μόνο.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ράδιο Κρήτη © | 2013 -2024 ekriti.gr Όροι Χρήσης | Ταυτότητα Designed by Cloudevo, developed by Pixelthis