Πέντε SOS ερωτήσεις για τα γλυκαντικά – Ο ρόλος τους στην απώλεια βάρους

Σε έναν κόσμο που κινείται σε ρυθμούς επιτάχυνσης, το φαινόμενο της παχυσαρκίας γιγαντώνεται, λαμβάνοντας πλέον ανησυχητικές διαστάσεις. Οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας, η συρρίκνωση του χρόνου προετοιμασίας των γευμάτων, αλλά και η εύκολη πρόσβαση σε προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και λιπαρά αποτελούν μόλις μερικούς από τους παράγοντες που εντείνουν το φαινόμενο της συνεχόμενης αύξησης του βάρους.

Η εύρεση, λοιπόν, της «χρυσής» τομής μεταξύ υγιεινής διατροφής και απόλαυσης αποτελεί μονόδρομο, έτσι ώστε να καταναλώνουμε χωρίς δεύτερες σκέψεις νόστιμες και γλυκές λιχουδιές, που δε θα μεταβάλλουν το σωματικό μας βάρος.

Τι ρόλο μπορούν να παίξουν τα γλυκαντικά με λίγες ή καθόλου θερμίδες στον έλεγχο του σωματικού βάρους;

Στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας, τα γλυκαντικά με λίγες ή καθόλου θερμίδες μπορούν να γίνουν ένας από τους καλύτερους συμμάχους, αντικαθιστώντας τη ζάχαρη. Ως μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής, που χαρακτηρίζεται από ποικιλία επιλογών και μιας ισορροπημένης διατροφής, μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της πρόσληψη θερμίδων και του σωματικού βάρος ενηλίκων και παιδιών.

Θα μπορούσαν να εγείρουν άλλα προβλήματα υγείας;

Παρότι η πρόσφατη οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δημιούργησε ερωτηματικά σχετικά με το ρόλο των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον μακροχρόνιο έλεγχο βάρους, η κα Βίκυ Πυρογιάννη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc, Επιστημονικός Σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Γλυκαντικών εξηγεί ότι: «Τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια για να βοηθήσουν στη μείωση πρόσληψης ζάχαρης στη διατροφή μας. Στην πράξη αυτό που ισχύει, και επιβεβαιώνεται στις διαθέσιμες κλινικές μελέτες, είναι ότι επιλέγοντας τρόφιμα ή ροφήματα με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά στη θέση προϊόντων με ζάχαρη μπορούμε να μειώσουμε τη συνολική πρόσληψη θερμίδων, και συνεπώς να βοηθήσουμε στη μείωση του σωματικού μας βάρους. Φυσικά, η χρήση ολιγοθερμδικών γλυκαντικών από μόνη της δεν μπορεί να οδηγήσει «μαγικά» σε απώλεια βάρους, γι’ αυτό και θα πρέπει να εντάσσονται στο πλαίσιο μιας συνολικά ισορροπημένης διατροφής».

Υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τα οφέλη;

Οι ευεργετικές ιδιότητες των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον έλεγχο του βάρους επικυρώνονται από τα νεότερα ερευνητικά στοιχεία, όπως παρουσιάστηκαν στο 14ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Διατροφής – FENS 2023 -το κορυφαίο ευρωπαϊκό συνέδριο για τη διατροφή που διοργανώνεται κάθε 4 χρόνια από την Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Επιστημονικών Εταιρειών Διατροφής (Federation of European Nutrition Societies, FENS)- και πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι της Σερβίας, από τις 14 έως τις 17 Νοεμβρίου 2023.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα συστηματικών ανασκοπήσεων και μετα-αναλύσεων καλά σχεδιασμένων κλινικών μελετών, με μέση διάρκεια τους 3 μήνες, διαπιστώθηκε ότι τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά βοηθούν στη μείωση της συνολικής πρόσληψης θερμίδων, όταν χρησιμοποιούνται στη θέση της ζάχαρης. Ως αποτέλεσμα, η μείωση των συνολικών θερμίδων συμβάλλει στην απώλεια βάρους, εξαρτάται όμως από τη συνολική αντικατάσταση της ζάχαρης από τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι μεγαλύτερο όφελος στο βάρος τους θα δουν όσοι καταναλώνουν συστηματικά προϊόντα με ζάχαρη, και καταφέρνουν να τα μειώσουν αντικαθιστώντας τα με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά.

Επιπλέον, στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Διατροφής παρουσιάστηκαν ευρήματα από δύο νέες, μεγάλες, μακροχρόνιες κλινικές μελέτες. Ειδικότερα, παρουσιάστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα μιας μεγάλης Ευρωπαϊκής μελέτης σε 330 ενήλικες από διαφορετικές χώρες, και μιας αγγλικής μελέτης σε περισσότερα από 400 άτομα. Αν και ο σχεδιασμός των δύο μελετών διαφέρει, και στις δύο διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών κατά τη διάρκεια αλλά και με το πέρας μιας περιόδου απώλειας βάρους, μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να διατηρήσουν καλύτερα το βάρος που έχασαν σε διάστημα ενός έτους.

Τα συγκεκριμένα ευρήματα θεωρούνται σημαντικά, διότι παρέχουν δεδομένα για το ρόλο των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στον έλεγχο βάρους σε βάθος ενός έτους, καλύπτοντας όχι μόνο τον ρόλο τους στην απώλεια βάρους αλλά και στη διατήρησή του μετά την αρχική απώλεια.

Παρόλα αυτά, η υιοθέτηση των γλυκαντικών αποτελεί μόλις ένα από τα βήματα που οδηγούν στην απώλεια βάρους, καθώς αποτελεί μια από τις διατροφικές στρατηγικές που συνδυάζονται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής με απώτερο στόχο τη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης.

Υπάρχουν περαιτέρω οφέλη; 

Τα γλυκαντικά με λίγες ή καθόλου θερμίδες δε συμβάλλουν μόνο στη διαχείριση του βάρους, αλλά δίνουν την ευκαιρία και στα άτομα με διαβήτη να συνεχίσουν να απολαμβάνουν γλυκίσματα χωρίς ζάχαρη. Εφόσον τα ολιγοθερμιδικά/μη θερμιδογόνα γλυκαντικά αντικαθιστούν τη ζάχαρη, προκαλούν χαμηλότερη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Επιπλέον, προστατεύουν και την υγεία των δοντιών, αποτρέποντας τη δημιουργία τερηδόνας και συμβάλλοντας στη διατήρηση της μεταλλοποίησης των δοντιών και στην εξουδετέρωση των οξέων της οδοντικής πλάκας. Όσον αφορά τη σύσταση των προϊόντων, θεωρούνται ένα απαραίτητο εργαλείο που βοηθά/διευκολύνει τις εταιρείες τροφίμων και ποτών να ανασυνθέσουν τα προϊόντα τους, μειώνοντας την ποσότητα της ζάχαρης και των θερμίδων που περιέχουν.

Πόσο ασφαλή είναι τελικά;

Παρά τις όποιες αμφιβολίες έχουν προκληθεί σχετικά με την ασφάλεια των γλυκαντικών με λίγες ή καθόλου θερμίδες, έχουν ερευνηθεί εκτενώς και εγκριθεί από φορείς υπεύθυνους για τον έλεγχο της ασφαλείας τροφίμων σε όλο τον κόσμο, όπως η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, και η Μικτή Επιτροπή Ειδικών για τα Πρόσθετα Τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (JECFA).

Μάλιστα, μόλις τον Ιούλιο του 2023 η JECFA, το υπεύθυνο όργανο για την ασφάλεια πρόσθετων τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας, επιβεβαίωσε την ασφάλεια του γνωστού ολιγοθερμιδικού γλυκαντικού ασπαρτάμη, χωρίς να αλλάξει το όριο της Αποδεκτής Ημερήσιας Πρόσληψης. Το όριο αυτό αντιστοιχεί στην ποσότητα που μπορεί να καταναλώνεται ημερησίως χωρίς πρόβλημα για την υγεία και αφορά σε καθημερινή κατανάλωση έως και 40 mg ασπαρτάμης ανά κιλό σωματικού βάρους.

Εν ολίγοις, αυτό σημαίνει πως ένας ενήλικος άνθρωπος 70 κιλών θα πρέπει να πίνει καθημερινά από 9 έως 14 κουτάκια για να υπερβεί την Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη ασπαρτάμης μόνο από αναψυκτικά, δηλαδή πολλαπλάσια ποσότητα από αυτή που καταναλώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι καθημερινά. Μελέτες ανά τον κόσμο δείχνουν ότι οι προσλήψεις των εγκεκριμένων γλυκαντικών με λίγες ή καθόλου θερμίδες, συμπεριλαμβανομένης της ασπαρτάμης είναι πολύ χαμηλότερες από τις τιμές της Αποδεκτής Ημερήσιας Πρόσληψης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Κρήτη: Ντύθηκαν στα λευκά... τα Λευκά Όρη (φωτογραφίες)

Βόμβα στην έδρα των ΜΑΤ: Φόβοι για διπλό τρομοκρατικό χτύπημα

Σταύρος Αρναουτάκης: Η τελετή ορκωμοσίας της νέας Περιφερειακής Αρχής