Κρήτη: Πώς θα σωθούν τα φοινικοδάση του νησιού

Ασπίδα προστασίας στα φοινικοδάση της Κρήτης και των Κανάριων Νησιών, χτίζεται μέσα από το έργο  LIFE PHOENIX στο οποίο συμμετέχει το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. Το έργο LIFE PHOENIX στοχεύει στην αποκατάσταση και βελτίωση των φοινικοδασών στην Κρήτη και τα Κανάρια Νησιά, αναδεικνύοντας τη μοναδική ομορφιά και σημασία τους.  Στην Ευρώπη υπάρχουν μόνο δύο είδη αυτοφυών φοινικοειδών του γένους Phoenix, το Phoenix canariensis και το Phoenix theophrasti, τα οποία φύονται στα Κανάρια Νησιά (Ισπανία) και στην Κρήτη αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο του Εργαστηρίου Οικολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος ΜΦΙΚ, Πανεπιστήμιο Κρήτης - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) Μιχάλη Προμπονά απαντώνται διάσπαρτα, από μεμονωμένα άτομα σε αγροτικές καλλιέργειες μέχρι φυσικές συστάδες, και η μοναδικότητά τους δικαιολογεί την ένταξή τους στο Παράρτημα Ι της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και τον χαρακτηρισμό τους ως Οικοτόπου Προτεραιότητας («Φοινικοδάση του γένους Phoenix») με κωδικό 9370*, με συνολικά μόνο 53 περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 (N2K) που έχουν καθοριστεί για τη διατήρησή του σε επίπεδο Ε.Ε.

Τα δύο αυτά είδη Φοινίκων, και ο βιότοπος που διαμορφώνουν, αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα διατήρησης και στις δύο περιοχές. Οι κύριες κοινές απειλές σχετίζονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τα παράσιτα και τα χωροκατακτητικά (εισβλητικά) είδη φυτών. Άλλα σημαντικά θέματα σχετίζονται πιο άμεσα με τις ανθρώπινες δραστηριότητες, με διαφορετικά επίπεδα σημασίας ανάλογα με την περιοχή: στο νησί Gran Canaria παρατηρείται υβριδισμός με P. dactylifera λόγω κακών πρακτικών του παρελθόντος, ενώ στην Κρήτη έχουμε την υπερβόσκηση και την τουριστική πίεση, ενώ ο υβριδισμός και τα

παράσιτα εξετάζονται κυρίως μέσω μιας προληπτικής προσέγγισης.

Ο γενικός στόχος του έργου LIFE Phoenix είναι να βελτιώσει την κατάσταση διατήρησης του Οικότοπου Προτεραιότητας 9370* στα νησιά Gran Canaria και Κρήτη, μέσω της ανάπτυξης μιας συνολικής στρατηγικής που περιλαμβάνει: τον μετριασμό των κύριων απειλών (ξηρασία, δασικές πυρκαγιές, υπερβόσκηση, πίεση επισκεπτών, υβριδισμός), την αποκατάσταση φυσικών φοινικόδεντρων μέσω κατάλληλων τεχνικών διαχείρισης, την πρόληψη και τον έλεγχο των παρασίτων και των εισβλητικών ξενικών ειδών (IAS), την αναδάσωση, την περιβαλλοντική διακυβέρνηση και την ενημέρωση – ευαισθητοποίηση.

Image

(Μιχάλης Προμπονάς - Επιστημονικός υπεύθυνος του Εργαστηρίου Οικολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος ΜΦΙΚ)

Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, είναι απαραίτητη η συμμετοχή όλων των αρμόδιων αρχών (δημόσιες υπηρεσίες, τοπικές κυβερνήσεις, επιστημονικά ιδρύματα), των κοινωνικών εταίρων (τομέας καλλωπιστικών φυτών, ιδιωτικοί και δημόσιοι κήποι, αγρότες και κτηνοτρόφοι, τουριστικοί σύλλογοι και ξενοδοχεία, περιβαλλοντικές ΜΚΟ, εθελοντές),καθώς και των τοπικών κοινοτήτων από το Gran Canaria και την Κρήτη, που θα πρέπει να συνεργάζονται και να αναζητούν από κοινού αποτελεσματικές λύσεις.

Το έργο του προγράμματος LIFE PΗΟΕΝΙΧ συντονίζει o ισπανικός φορέας Εταιρεία Περιβαλλοντικής

Διαχείρισης και Χωρικού Σχεδιασμού Α.Ε. (GESPLAN), με εταίρους από την Ελλάδα το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΠΚ – ΜΦΙΚ), την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Επιθεώρηση Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής Κρήτης (ΥΠΕΝ – ΕΕΔΠ Κρήτης), και την εταιρεία Τεχνοομοιόσταση – Εταιρεία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (Homeotech), και από την Ισπανία το Συμβούλιο Νήσου Γκραν Κανάρια (CGC), τo Συμβούλιο Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Αλιείας της Κυβέρνησης των Κανάριων Νησιών (GOBCAN), το Ινστιτούτο Αγροτικών Ερευνών των Καναρίων Νήσων (ICIA) και το Πανεπιστήμιο Λας Πάλμας Νήσου Γκραν Κανάρια (ULPGC).

Σύμφωνα με τον κ.Μιχάλη Προμπονά, το έργο έχει διάρκεια πέντε χρόνια (Ιούλιος 2023 – Ιούνιος 2028) και σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του θα δαπανηθεί στην περιοχή της Κρήτης, ενισχύοντας την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και την τοπική κοινωνία. Επιπλέον θα γίνει διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου μέσω επιστημονικών συνεδρίων, ενημερώσεων του κοινού και ενδιαφερομένων μερών, όπως σχολεία, ξενοδοχεία, φορείς που δραστηριοποιούνται στις περιοχές, αγροτικοί συνεταιρισμοί, επιχειρήσεις κ.ά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Απειλητικά μηνύματα δέχεται ο Δήμαρχος Αράχωβας – Κατηγορούν τον… «γιο του» για την κακοποίηση του Όλιβερ

Αρχιεπίσκοπος Ευγένιος στο Ράδιο Κρήτη: "Βάλτε στην παγωνιά της ζωής μας τα Χριστούγεννα"

Λήστεψαν ηλικιωμένη - Συνελήφθησαν οι δράστες