Κώδωνας κινδύνου για νιτρορύπανση στις Μοίρες

Ο κώδωνας του κινδύνου για  νιτρορύπανση στις  Μοίρες έχει χτυπήσει το τελευταίο διάστημα και ήδη με Κοινή Υπουργική Απόφαση συμπεριλαμβάνεται η συγκεκριμένη περιοχή στη λίστα των ζωνών των οποίων οι υδάτινοι αποδέκτες υφίστανται ή ενδέχεται να υποστούν νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης .

Ως νιτρορύπανση να επισημάνουμε ότι θεωρείται η  άμεση ή έμμεση απόρριψη στο υδάτινο περιβάλλον αζωτούχων ενώσεων, με σημαντικότερες επιπτώσεις την πρόκληση βλαβών στην ανθρώπινη υγεία και την υποβάθμιση των υδατικών οικοσυστημάτων. 

Ειδικότερα με την ΚΥΑ  με αριθμό 147070 εντάσσονται στις ευπρόσβλητες  ελληνικές ζώνες, που κινδυνεύουν από νιτρορύπανση ,τα επιφανειακά και υπόγεια νερά στις  Μοίρες με έμφαση  στην περιοχή της υπολεκάνης του Γεροποτάμου Μεσσαράς .

Αυτό πρακτικά σημαίνει, σύμφωνα με το αρμόδιο στέλεχος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης Μαρίνο Κριτσωτάκη, ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να περιοριστούν οι πηγές ρύπανσης, είτε πρόκειται για γεωργικές πρακτικές είτε για αστικά απόβλητα.

Αξίζει ν αναφέρουμε πως οι κύριες πηγές νιτρορύπανσης προέρχονται κατά βάσην από ανθρωπογενείς δραστηριότητες με τη σημαντικότερη να είναι οι πάσης φύσεως αγροτικές δραστηριότητες, γεωργικές και κτηνοτροφικές.

Η υπέρμετρη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων με σκοπό τη βελτίωση της παραγωγής έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων νιτρικών ενώσεων στο υπέδαφος οι οποίες παρατηρούνται όχι μόνο σε περιοχές με αυξημένη γεωργική δραστηριότητα, αλλά επίσης και σε περιοχές όπου παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση ζωικών αποβλήτων. 

Στα επιφανειακά νερά η παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων αζωτούχων αλλά και φωσφορικών ενώσεων, με τη συνδρομή και της ηλιακής ακτινοβολίας προκαλεί τη δημιουργία τοξινών που σκοτώνουν τα ψάρια, την  παραγωγή ενώσεων που προσδίδουν δυσάρεστη οσμή στο νερό και την  εν γένει διαταραχή της οικολογικής  ισορροπίας. 

Στα υπόγεια ύδατα, η νιτρορύπανση έχει ακόμα δραματικότερες συνέπειες καθώς εμφανίζεται κυρίως με τη μορφή αθροιστικής συσσώρευσης νιτρικών, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνουν σε επίπεδα που είναι απαγορευτικά για τη χρήση του νερού για σκοπούς ύδρευσης .

Ως οριακή τιμή έχει καθορισθεί από την Ελληνική και Διεθνή νομοθεσία η συγκέντρωση των 50 mg/l, ωστόσο ακόμα και σε μικρότερες συγκεντρώσεις (μεγαλύτερες από 25 mg/l) δημιουργείται προβληματισμός για μακροχρόνια χρήση του νερού για πόση.

Ημερίδα στο Τυμπάκι για την υφαλμύρωση

Να σημειώσουμε πως τα νερά στην ευρύτερη περιοχή της Μεσαράς δεν κινδυνεύουν μόνο από τη νιτρορύπανση αλλά και από την υφαλμύρωση. Μάλιστα την περιοχή του Κόκκινου Πύργου το πρόβλημα έχει κάνει την εμφάνιση του πριν το 2000 με αποτέλεσμα να απαγορευθεί το άνοιγμα νέων γεωτρήσεων.

Την ερχόμενη Τρίτη σε ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στο Τυμπάκι το θέμα θα επανεξεταστεί καθώς έχουν γίνει σχετικές μελέτες από το Πολυτεχνείο που χαρτογραφούν καλύτερα το πρόβλημα.  

Παραθέτουμε την ΚΥΑ με αριθμό 147070, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 3224/Β/2.12.2014, η οποία βάζει τις Μοίρες στις ευπρόσβλητες ζώνες της χώρας για νιτρορύπανση:

Άρθρο 1
Σκοπός

Σκοπός αυτής της Απόφασης είναι η τροποποίηση των παραγράφων Α και Β του άρθρου 2 της 19652/1906/1999 κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ), που έχει εκδοθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 4 παρ. 1 και 2 της 16190/1335/1997 κοινής υπουργικής απόφασης, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον προσδιορισμό επιπλέον υδάτινων αποδεκτών που υφίστανται ή ενδέχεται να υποστούν νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης από τις χερσαίες περιοχές που χαρακτηρίζονται με την παρούσα ως ευπρόσβλητες ζώνες, ώστε να επιτυγχάνεται πιο ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά η προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος.

Άρθρο 2

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, οι παράγραφοι Α και Β του άρθρου 2 της 19652/1906/1999 κοινής υπουργικής απόφασης, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, τροποποιείται ως εξής:

1) Στην παράγραφο (Α) προστίθενται δύο (2) ακόμη εδάφια που αριθμούνται ως 9 και 10 τα οποία έχουν
ως ακολούθως:

«9. Τα επιφανειακά και υπόγεια νερά:
α. του βόρειου τμήματος του ποταμού Έβρου
β. του ποταμού Σπερχειού Φθιώτιδας
10. Τα υπόγεια νερά των περιοχών:
α. Παμίσου Μεσσηνίας
β. Τροιζηνίας
γ. Άστρους−Αγ. Ανδρέα Αρκαδίας
δ. Μεγάρων Αλεποχωρίου Αττικής
ε. Αταλάντης Φθιώτιδας
στ. Αλμυρού Μαγνησίας
ζ. Πτολεμαΐδας Κοζάνης
η. Επανομής Μουδανιών Χαλκιδικής
θ. Μοιρών Κρήτης
ι. Αρτάκης Εύβοιας

2) Στην παράγραφο (Β) στο εδάφιο 1:

α) προστίθενται δώδεκα (12) ακόμη περιοχές που αριθμούνται ως 19,20,21,22,23,24,25,26,27,28,29, 30 και είναι οι ακόλουθες:
«19. Η περιοχή του βόρειου τμήματος του ποταμού Έβρου
20. Η περιοχή του Σπερχειού Φθιώτιδας
21. Η περιοχή Παμίσου Μεσσηνίας
22. Η περιοχή της Τροιζηνίας
23. Η περιοχή Άστρους−Αγ. Ανδρέα Αρκαδίας
24. Η περιοχή Μεγάρων Αλεποχωρίου Αττικής
25. Η περιοχή της Αταλάντης Φθιώτιδας
26. Η περιοχή Αλμυρού Μαγνησίας
27. Η περιοχή της Πτολεμαΐδας Κοζάνης
28. Η περιοχή Επανομής Μουδανιών Χαλκιδικής
29. Η περιοχή της υπολεκάνης Γεροποτάμου Μεσσαράς Κρήτης
30. Η περιοχή Αρτάκης Εύβοιας»
β) Μετά την αριθμημένη αναγραφή των ευπρόσβλητων ζωνών, οι οποίες με την παρούσα γίνονται 30, η πρόταση που ακολουθεί: «Οι περιοχές αυτές εμφαίνονται στον πρωτότυπο χάρτη.....δημοσιεύεται με αυτήν.», αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:
«Με την επιφύλαξη των διατάξεων του Ν. 3882/2010 (Α΄ 166), αναλυτικοί ψηφιοποιημένοι χάρτες των ευπρόσβλητων σε νιτρορύπανση ζωνών ορίζονται από το θεματικό πεδίο χωρικής πληροφορίας «EGY_nitro_2014», της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και είναι διαθέσιμοι στο κοινό. Οι χάρτες αυτοί αναρτώνται και στο διαδίκτυο και παρουσιάζονται στο Παράρτημα της παρούσας, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

Άρθρο 3

1. Στις περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 2, εφαρμόζεται πρόγραμμα παρακολούθησης, το οποίο επαναλαμβάνεται τουλάχιστον ανά τετραετία, ενώ παράλληλα επανεξετάζεται η κατάσταση των νερών από πλευράς ευτροφισμού σύμφωνα με το άρθρο 4, παρ. 3 (β) και (γ) της υπ' αριθμ. 16190/1335/1997 κοινής υπουργικής απόφασης.
2. Για τη μείωση της νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης στα νερά που βρίσκονται στις ως άνω ευπρόσβλητες ζώνες καταρτίζεται Πρόγραμμα Δράσης και λαμβάνεται οποιοδήποτε επιπλέον συμπληρωματικό μέτρο ή ενισχυμένη δράση, σύμφωνα με το άρθρο 5 της υπ' αριθμ. 16190/1335/1997 κοινής υπουργικής απόφασης.

Άρθρο 4

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Ε.Β