Ηράκλειο: Το σχολείο που αδειάζει από παιδιά, χτυπημένο από τον φόβο

"Το σχολείο μας δεν έχει πια πολλά παιδιά και έγινε 4θέσιο. Εδώ και δύο χρόνια η τρίτη τάξη κάνει μάθημα μαζί με την τετάρτη και η πέμπτη μαζί με την έκτη". 

Θα μπορούσε να είναι μια τυπική εικόνα σε δημοτικό σχολείο της ενδοχώρας, σε κάποιο από τα δυσπρόσιτα ορεινά χωριά της Κρήτης. Κι όμως, τα παραπάνω λόγια ανήκουν στη διευθύντρια του 8ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου, στο κέντρο της πόλης, στην οδό Ταξιάρχου Μαρκοπούλου, λίγα μόνο μέτρα από τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά. Όπως λέει στο Ράδιο Κρήτη η κυρία Πόπη Λεβέντη ο αριθμός των παιδιών στο συγκεκριμένο σχολείο άρχισε να μειώνεται εξαιτίας του φόβου των γονέων της περιοχής ως προς τη συνύπαρξη των παιδιών τους με παιδιά μεταναστών ή Ρομά.
 

Κι όμως η διευθύντρια τονίζει την βαθιά της πίστη ότι αυτή η  συνύπαρξη παιδιών με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές αποτυπώνει την πραγματική κοινωνία.  "Αλλιώς ας μεγαλώνει ο καθένας μας το παιδί του σε μια γυάλα, από την οποία ξαφνικά θα το βγάλουμε όταν έρθει στον κόσμο των μεγάλων και τότε, ούτως ή άλλως θα πρέπει να συναναστραφεί με την κοινωνία στην πραγματική της σύνθεση", λέει χαρακτηριστικά.  

Το σχολείο, χτυπημένο καίρια από τις κοινωνικές προκαταλήψεις, έχει πλέον μόνο 50 μαθητές, εκ των οποίων το 1/3 είναι παιδιά Ρομά ή παιδιά μεταναστών. Η Ελευθερία Ιατράκη, μητέρα ενός μικρού κοριτσιού, από τους λίγους που επιμένουν συνειδητά να στέλνουν το παιδί τους εκεί, τονίζει πως θεωρεί όχι μειονέκτημα αλλά προτέρημα για το παιδί της να συμβιώνει με τα άλλα παιδιά, σε ένα σχολείο που αποτελεί πραγματικό καθρέφτη της κοινωνίας στη συγκεκριμένη περιοχή. "Αν μείνει πιο πίσω στα μαθήματα θα είναι λόγω της συγχώνευσης των τάξεων και όχι λόγω της ύπαρξης μεταναστών", λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει: "Οι πιο πολλοί γονείς βρήκαν τον τρόπο μέσω της δήλωσης διαφορετικής διεύθυνσης να μεταφέρουν τα παιδιά τους σε άλλες περιοχές και σε άλλα σχολεία".

​Τρύπιο το σύστημα

Η αλήθεια είναι ότι το σύστημα αφήνει αυτό το παράθυρο. Αν οι γονείς παρουσιάσουν αποδεικτικά στοιχεία κατοικίας κάπου αλλού (π.χ. στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς) τότε ο διευθυντής τους σχολείου που είναι πιο κοντά σε εκείνη την περιοχή οφείλει να δεχτεί το παιδί στο δικό του σχολείο. Βέβαια όπως καταγγέλλουν οι γονείς του 8ου υπάρχουν και περιπτώσεις μετακινήσεων που γίνονται βάσει... γνωριμιών χωρίς να τηρείται καν το γράμμα του νόμου.

Πάντως οι δασκάλες του συγκεκριμένου σχολείου αναγνωρίζουν πως το πρόβλημα δε λύνεται με διοικητικού τύπου μέτρα. "Ασφαλώς πρέπει να τηρούνται τα όρια απ' όπου παίρνει μαθητές κάθε σχολείο, μα κυρίως πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία και η προκατάληψη των ανθρώπων" λέει στο Ράδιο Κρήτη η δασκάλα Ελένη Γαραζανάκη. "Εμείς ήμασταν που βγήκαμε πρώτοι στη γειτονιά και πείσαμε τις οικογένειες των Ρομά να στείλουν από μικρά τα παιδιά τους στο σχολείο. Αν δεν έρθουν εδώ τότε γκετοποιούνται και δημιουργείται πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα. Και η αλήθεια είναι ότι τα καταφέραμε. Εξάλλου τα παιδιά δεν έχουν πρόβλημα μεταξύ τους, κάνουν κοινές παρέες. Οι γονείς έχουν συνήθως το πρόβλημα".  
 

Η δασκάλα Ελένη Καγιαλίκου συμπληρώνει: "Όσοι γονείς έχουν μεγαλύτερα παιδιά εδώ, βλέπουν τη δουλειά που γίνεται και στέλνουν στη συνέχεια και τα μικρότερα παιδιά τους. Όσοι μένουν μόνο στις φήμες είναι αυτοί που φοβούνται χωρίς να ξέρουν και αναζητούν τρόπο να τα γράψουν κάπου αλλού, χωρίς να περάσουν καν από δω να μας μιλήσουν, να πάρουν μια εικόνα για την πραγματική κατάσταση". Η κ. Καγιαλίκου μας ξεναγεί στις αίθουσες και την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου, την οποία θα ζήλευαν πολλά από τα "καλά" σχολεία του Ηρακλείου. Στις ευρύχωρες αίθουσες υπάρχουν διαδραστικοί πίνακες ενώ με τις προσπάθειες των δασκάλων συντηρείται ένας επαρκέστατος εποπτικός εξοπλισμός για όλα τα μαθήματα.
 

"Το 2003, το σχολείο είχε 230 μαθητές. Εξυπηρετούσε και τους καταστηματάρχες της γύρω περιοχής, στην Αγίου Μηνά και στην Καλοκαιρινού. Η κρίση και το κλείσιμο των καταστημάτων στέρησε και παιδιά από το σχολείο", λέει η κ. Γαραζανάκη. Το επόμενο χτύπημα ήρθε με τη μεταφορά του νηπιαγωγείου, που τροφοδοτούσε το 8ο Δημοτικό. Δεν μας άφησαν να στεγάσουμε νηπιαγωγείο στο συγκεκριμένο κτήριο επειδή οι αίθουσες ήταν σε όροφο και τα παιδιά διαχύθηκαν σε διπλανά σχολεία, στο 1ο (Ανωγειανό) και στο 2ο (Μποδοσάκειο)" αναφέρει η ίδια.

​Πάντως παρά το πρόβλημα του ορόφου, από φέτος στο κτήριο στεγάζεται με απόφαση του Δήμου Ηρακλείου, το νηπιαγωγείο του Ευρωπαϊκού Σχολείου, το οποίο έψαχνε επειγόντως στέγη λόγω των αυστηρών ευρωπαϊκών αξιολογήσεων. Σε αυτή την περίπτωση ο όροφος ξαφνικά έπαψε να είναι πρόβλημα... λένε με νόημα οι εναπομείναντες γονείς.

Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε με το κόψιμο δύο δασκάλων και τη μετατροπή του σχολείου σε 4θέσιο. "Οδηγείται μοιραία σε κλείσιμο, αφού παρά τις τεράστιες προσπάθειές μας δεν μπορούμε να μην παραδεχτούμε ότι η εκπαιδευτική διαδικασία πάει πίσω όταν γίνονται δύο τάξεις σε μία" λέει η διευθύντρια Πόπη Λεβέντη. "Είναι κρίμα, γιατί η δουλειά όλων των συναδέλφων είναι σπουδαία. Είναι κρίμα και για τα ελληνάκια  αλλά και για τα άλλα παιδιά αφού θα τους στερήσει την ευκαιρία αρμονικής συνύπαρξης, την οποία τα ίδια έχουν ήδη κατακτήσει" λέει η ίδια. 

Η θέση των επίσημων φορέων

"Πάγια θέση μας είναι ότι τα γεωγραφικά όρια πρέπει να τηρούνται" λέει στο Ράδιο Κρήτη ο Θεόφιλος Λαμπρογιαννάκης αιρετός εκπρόσωπος των δασκάλων στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ηρακλείου. "Είναι λάθος η απόφαση για μετατροπή του σχολείου σε 4θέσιο καθώς το οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο κλείσιμο", λέει ο ίδιος καλώντας την περιφερειακή διεύθυνση να επανεξετάσει το θέμα ακόμα και από τη φετινή χρονιά.
Από την πλευρά της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ο Διευθυντής Ευρυβιάδης Βαλατίδης τονίζει:

Από την πλευρά της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ο Διευθυντής Ευρυβιάδης Βαλατίδης τονίζει: "Είναι αλήθεια πως ο πληθυσμός της περιοχής έχει αλλάξει και φιλοξενεί πλέον περισσότερους μετανάστες. Ωστόσο για εμάς δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι οι έλληνες γονείς δηλώνουν άλλες διευθύνσεις για να αποφύγουν να στείλουν τα παιδιά τους εκεί.  Μάλιστα φέτος κάναμε και διασταύρωση στοιχείων μέσω των ΔΟΥ για τις εγγραφές στην πρώτη δημοτικού στο σχολείο του Αγίου Τίτου (644) και δεν προέκυψε καμία τέτοιου είδους παράτυπη μετακίνηση". Πάντως ο κ. Βαλατίδης τονίζει πως και η πολιτική θέση της Περιφερειακής Διεύθυνσης είναι πως πρέπει να τηρούνται τα γεωγραφικά όρια των σχολείων καθώς η αλλοίωσή τους αποβαίνει και εις βάρος των εκπαιδευτικών αφού με τη μείωση των μαθητών σε μια περιοχή χάνονται και οργανικές θέσεις δασκάλων. "Πάντως σε καμία περίπτωση δεν είναι η πρόθεσή μας να κλείσει ένα σχολείο ούτε φυσικά και το 8ο Δημοτικό" ξεκαθαρίζει στο Ράδιο Κρήτη ο κ. Βαλατίδης.  

(ρεπορτάζ-φωτογραφίες: Μάριος Διονέλλης)