Αλλαγή στάσης για το τουρκολιβυκό μνημόνιο από την κυβέρνηση Χαφτάρ

Αναταραχή προκαλεί στην Αθήνα η είδηση ότι η Βουλή της Λιβύης στο Τομπρούκ εξετάζει το ενδεχόμενο επικύρωσης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, επαναφέροντας στο προσκήνιο ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η συμφωνία που υπέγραψε το 2019 η κυβέρνηση της Τρίπολης με την Άγκυρα αγνοεί την ύπαρξη ελληνικών νησιών, μεταξύ αυτών και της Κρήτης, παραβιάζοντας κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Μέχρι πρότινος, η Βουλή και οι δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ είχαν απορρίψει τη συμφωνία, επικαλούμενοι τόσο την απουσία κοινοβουλευτικής κύρωσης όσο και την εξάρτηση της Τρίπολης από την τουρκική στρατιωτική συνδρομή. Τώρα, όμως, οι ρόλοι δείχνουν να αλλάζουν, με τη συγκρότηση τεχνικής επιτροπής για την αξιολόγηση του μνημονίου και το τουρκικό “φλερτ” προς την Ανατολική Λιβύη να εντείνεται.

Στρατηγικό άνοιγμα της Τουρκίας σε Χαφτάρ και Σάλεχ

Το τελευταίο διάστημα, Άγκυρα και Βεγγάζη έχουν έρθει πιο κοντά: επισκέψεις Ακίλα Σάλεχ και Χαφτάρ στην Τουρκία, άνοιγμα τουρκικού προξενείου στη Βεγγάζη και συζητήσεις για ενεργειακή και στρατιωτική συνεργασία διαμορφώνουν νέα δεδομένα. Η τουρκική πλευρά, με πρωτοστάτες τον ίδιο τον Ερντογάν και τον υπουργό Ενέργειας Μπαϊρακτάρ, δεν κρύβει τις προθέσεις της για γεωτρήσεις στα λιβυκά νερά, επιχειρώντας να «νομιμοποιήσει» το μνημόνιο μέσα από ντε φάκτο τετελεσμένα.

Παρά ταύτα, τα θαλάσσια οικόπεδα που προκηρύσσει η Λιβύη προς αδειοδότηση σέβονται προς το παρόν τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα, γεγονός που διατηρεί μια χαραμάδα θεσμικής ισορροπίας.

Διπλωματικές κινήσεις της Αθήνας και το χαρτί Γεραπετρίτη

Η ελληνική πλευρά φέρεται να έχει υποτιμήσει τη σημασία της Ανατολικής Λιβύης το τελευταίο διάστημα, με τις σχέσεις να έχουν ατονήσει και τις επαφές να περιορίζονται σε ελάχιστο επίπεδο. Πληροφορίες θέλουν τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη να σχεδιάζει επίσκεψη στην Τρίπολη, αν και το Μπαϊράμι και η εύθραυστη εσωτερική κατάσταση καθυστερούν την υλοποίησή της.

Παράλληλα, ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Ν. Γαριλίδης, συναντήθηκε με τον Λίβυο ομόλογό του για μια συνολική αποτίμηση των σχέσεων, με έμφαση στη σταθερότητα και το μεταναστευτικό – ένα μέτωπο που επίσης επηρεάζεται από την πορεία των διμερών σχέσεων.

Νέα γεωπολιτική πρόκληση και ανάγκη ενεργοποίησης

Η πιθανή επικύρωση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου από τη λιβυκή Βουλή συνιστά σοβαρή γεωπολιτική απειλή για την Ελλάδα, σε μια χρονική στιγμή που η Αθήνα έχει καταθέσει τον Χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού. Η αναδιάταξη των συμμαχιών στη Λιβύη, η επανενεργοποίηση της Άγκυρας και η απουσία μιας ισχυρής ελληνικής παρουσίας, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για ταχεία διπλωματική κινητοποίηση, πριν δημιουργηθούν νέες τετελεσμένες καταστάσεις στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Κρήτη: Σημαντική μείωση των θανατηφόρων τροχαίων έφεραν οι τροχονομικοί έλεγχοι

Ουάσινγκτον: Πατέρας κατηγορείται για τη δολοφονία των τριών ανήλικων κοριτσιών του