Δίαιτες αποτοξίνωσης, από τη διατροφολόγο Μαρίνα Παπάζογλου

Πολλοί είναι εκείνοι που μετά από γιορτές ή από ένα Σαββατοκύριακο με πολύ φαγητό, δοκιμάζουν να κάνουν μία «αποτοξίνωση». Μάλιστα, τις περισσότερες φορές για να θεωρηθεί ένα διαιτολόγιο “in” θα πρέπει να περιλαμβάνει μια μέρα «ελεύθερη» και τουλάχιστον μια μέρα «αποτοξίνωσης». Άλλοι απλώς για να ξεφουσκώσουν και να μην ανέβει ο δείκτης της ζυγαριάς, άλλοι έχουν ως σκοπό την κάθαρση του οργανισμού από τοξίνες και άλλοι πάλι το θεωρούν άκρως υγιεινό κι αναζωογονητικό. Η αλήθεια είναι ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς και θέμα συζήτησης πολλών. Άλλες προτείνουν μόνο χυμούς, κάποιες άλλες μόνο σταφύλια ενώ οι πιο άκρες μόνο νερό και αφεψήματα.

Αρχικά, ο όρος αποτοξίνωση ακούγεται καθησυχαστικός για τους περισσότερους ανθρώπους αφού θεωρητικά υπόσχεται τον καθαρισμό του οργανισμού από τις ουσίες που τον δηλητηριάζουν. Οι δίαιτες που έχουν σχεδιαστεί γύρω από την ιδέα της αποτοξίνωσης ενθαρρύνουν την κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε :

Α. Νερό και

Β. φυτικές ίνες.

Το κύριο ερώτημα που γεννάται, είναι καταρχάς το κατά πόσο οι δίαιτες αυτές είναι αποτελεσματικές κι ωφέλιμες και σε ποιο βαθμό ασφαλείς;

βιβλιογραφικά δεδομένα αρκετά για να τις καταρρίψει κάποιος δεν υπάρχουν, ωστόσο, ο μέγιστος αριθμός τέτοιου είδους διαίτων κι η άγνωστη προέλευση τους, μας διχάζουν.

Επιπλέον, προσωπικά, δεν συμφωνώ με την τακτική του «μια μέρα καταναλώνω χωρίς μέτρο και την επόμενη αυτοτιμωρούμαι με νηστεία και προσευχή…! »

Τι είναι οι τοξίνες;

Τοξίνη είναι κάθε χημική ουσία που μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις στον οργανισμό. Οι τοξίνες συνήθως εισέρχονται στον οργανισμό μέσω :

• της τροφής που καταναλώνουμε,
• του αέρα που εισπνέουμε και
• του νερού που πίνουμε.

Το νερό που πίνουμε για παράδειγμα είναι γεμάτο από χλωριούχες ενώσεις, τα φυτικής προέλευσης τρόφιμα από αγροχημικά όπως παρασιτοκτόνα και εντομοκτόνα, ενώ τα ζωικής προέλευσης από αντιβιοτικά. Όσον αφορά στον αέρα που αναπνέουμε, καλύτερα ας μην κάνουμε αναφορά.

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης

Γεγονός είναι ότι οι τοξίνες δεν απομακρύνονται με τις φυσιολογικές διεργασίες του οργανισμού και ως εκ τούτου αποταμιεύονται στο δέρμα, στα μαλλιά, στο πεπτικό και λεμφικό μας σύστημα. Η κεντρική λοιπόν ιδέα πίσω από μια δίαιτα αποτοξίνωσης είναι η αποστέρηση του οργανισμού από «επιβλαβείς» τροφές και ακολούθως ο βομβαρδισμός του με τις «ευεργετικές». Οι πιο δημοφιλείς περιλαμβάνουν μια έως δύο μέρες αποκλειστικής δίαιτας με χυμούς και τέσσερις έως πέντε μέρες δίαιτα φυτικών τροφών όπως ρύζι, φρούτα, λαχανικά στον ατμό. Οι τροφές που αποκλείονται συνήθως είναι το κόκκινο κρέας, τα άλευρα, η ζάχαρη και τα αυγά.

Άλλες φτάνουν στο σημείο να προτείνουν αποκλειστικά δίαιτα με νερό για μια ή δύο μέρες και τη σταδιακή χορήγηση φυτικών τροφών ακολούθως. Αρκετές επίσης ενθαρρύνουν τη χρήση καθαρτικών φαρμάκων ή ακόμη και τα καθαρτικά κλύσματα για τον καθαρισμό του κατώτερου τμήματος του εντέρου.

Σε ότι αφορά τα αποτελέσματα, πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με το τι μπορεί να κάνει μια τέτοια δίαιτα: Από την πρόληψη και θεραπεία ασθενειών μέχρι την ενίσχυση του οργανισμού με περισσότερη ενέργεια.

Μια βασική παρανόηση είναι καταρχήν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν χαμηλές συγκεντρώσεις τοξικών ουσιών σε σχέση με τα ζωικά τρόφιμα και κατά συνέπεια είναι οι πρωταγωνιστές της αποτοξίνωσης. Στην πραγματικότητα αυτό που ισχύει είναι σχεδόν το αντίθετο. Τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στα φρούτα και τα λαχανικά, μπορεί πολλές φορές να αποβούν πολύ πιο βλαβερά για την υγεία μας. Είναι επίσης παντελώς αναληθές ότι τα όργανα αποτοξίνωσης (συκώτι, νεφρά) του οργανισμού δεν μπορούν να αποδομήσουν και να απομακρύνουν τις τοξίνες των τροφών που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη όπως τα κρέατα. Αυτό δε σημαίνει φυσικά ότι τοξικές ουσίες δε συσσωρεύονται στο οργανισμό. Είναι όμως αποτέλεσμα της επί δεκαετίες χρήσης χημικών και της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Τα χημικά που εμφανίζονται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις είναι τα αγροχημικά, τα βαρέα μέταλλα και οι διοξίνες.

Επομένως, αν κάποιος θέλει πραγματικά να αποτοξινωθεί δυστυχώς έχει, δεδομένου του σύγχρονου τρόπου ζωής, πολύ λίγα μέσα στη διάθεση του.

Ωστόσο, για αποφυγή παρεξηγήσεων, επισημαίνουμε τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πολύ σημαντικά συστατικά μια υγιούς δίαιτας. Απλά πρέπει να είμαστε σίγουροι για την ποιότητα τους (π.χ. να προτιμούμε τα βιολογικής καλλιέργειας). Απ΄ τη άλλη, η ιδέα ότι για μέρες κάποιος πρέπει να τρέφεται αποκλειστικά με αυτά είναι αντίθετη στις αρχές της σωστή και ισορροπημένης δίαιτας.

Φημολογίες

Πέρα από τις δίαιτες αποτοξίνωσης υπάρχουν συστατικά και διάφορες τροφές – σκευάσματα που φημολογείται ότι διαθέτουν ιδιότητες καθαρισμού του οργανισμού. Ένα τέτοιο είναι το γάλα του γαϊδουράγκαθου που περιέχει το συστατικό σιλιμαρίνη. Διάφορες κλινικές δοκιμές έχουν προσπαθήσει να αποδείξουν την αλήθεια των ισχυρισμών αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Αυτό που φαίνεται να ισχύει είναι το συστατικό αυτό έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες αλλά όχι με την έννοια της αποτοξίνωσης.

Η συμβουλή μας

Συνοψίζοντας,

Η συμβουλή μας είναι να είμαστε πάντα προσεκτικοί στην εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων και φυσικά, να μην στηριζόμαστε στην γειτόνισσα / ξαδέρφη που το διάβασε στο x περιοδικό ή το «κατέβασε» από το y link ή το έχει εφαρμόσει με θεαματικά αποτελέσματα. Κάθε οργανισμός έχει τις δικές του ανάγκες, ας μην το ξεχνάμε !
 

Μαρίνα Παπάζογλου, Διατροφολόγος - Διαιτολόγος