Η κλιματική κρίση αλλάζει την ατζέντα για το περιβάλλον – Οι προτεραιότητες Σκυλακάκη

Τη μεγάλη δοκιμασία των πυρκαγιών και του παρατεταμένου καύσωνα, που καθιστά ορατές και μετρήσιμες τις επιπτώσεις στο περιβαλλοντικό και ανθρώπινο κεφάλαιο, αντιμετωπίζει η κυβέρνηση που καλείται να στρίψει το τιμόνι στις πολιτικές της ενεργειακής μετάβασης που θα οδηγήσουν με γοργό βηματισμό στον μετριασμό της κλιματικής κρίσης.

Οι καύσωνες διαρκείας με τις πρωτοφανείς για τις χώρες της Μεσογείου θερμοκρασίες, τα χιλιάδες στρέμματα στάχτης και η απώλεια πολύτιμων οικοσυστημάτων αποδεικνύουν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν είναι μια θεωρητική προσέγγιση μιας μειοψηφίας επιστημόνων ή κάποιων ακτιβιστικών οργανώσεων. Αλλά μια σκληρή πραγματικότητα που μπαίνει με βίαιο τρόπο στη ζωή των πολιτών και επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα, την τουριστική βιομηχανία, τις υποδομές και τις καλλιέργειες.

Οι παραλίες και τα τουριστικά καταλύματα της Ρόδου και της Κέρκυρας άδειασαν τις προηγούμενες ημέρες λόγω της έντασης της φωτιάς, στη Γερμανία η υποχώρηση της στάθμης του Ρήνου προκαλεί σοβαρά προβλήματα στις μεταφορές και στην οικονομία, την ίδια ώρα που η κλιματική αλλαγή πολιορκεί την κτηνοτροφία αλλά και τις καλλιέργειες. Ως αποτέλεσμα η Βόρεια Ιταλία εμφανίζει μείωση κατά 70% της παραγωγής μελιού και στρέφεται σε νέες πιο ανθεκτικές καλλιέργειες, όπως η σόγια αντί για το ρύζι που χρειάζεται περισσότερο νερό, ενώ στην Αλγερία και το Μαρόκο μεγάλες εκτάσεις με σιτάρι και άλλα δημητριακά αφανίστηκαν από τις υψηλές θερμοκρασίες και την έντονη ξηρασία.

 

 

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης από την πρώτη κιόλας μέρα στο υπουργείο φάνηκε να αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα των περιβαλλοντικών προκλήσεων, ιεραρχώντας στην ατζέντα του υπουργείου τον παράγοντα της κλιματικής αλλαγής, θέτοντάς την ακόμη πιο ψηλά και από την ενεργειακή κρίση που μονοπώλησε τη στρατηγική και τα μέτρα της προηγούμενης κυβέρνησης.

Οι στόχοι

«Η χώρα αντιμετωπίζει στα πεδία του περιβάλλοντος και της ενέργειας την κλιματική κρίση, που βρίσκεται στην πρώτη της φάση. Στη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών, θα χειροτερεύσει δυστυχώς και απαιτεί εξαιρετικά φιλόδοξες και αποτελεσματικές πολιτικές προσαρμογής, τόσο σε ό,τι αφορά το φυσικό όσο και το ανθρωπογενές περιβάλλον και τη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία, που έχει πολλαπλές προκλήσεις, καθώς θα συντελείται σε ένα ενεργειακό περιβάλλον ασταθές και μεταβαλλόμενο», είχε δηλώσει κατά τις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή.

Είναι επομένως πρωταρχικός σκοπός του ΥΠΕΝ να χαράξει τον οδικό χάρτη αυτής της μετάβασης που θα καθορίσει τους στόχους και τις πολιτικές των επόμενων ετών, με μια σειρά από δράσεις για την επιτάχυνση των ΑΠΕ και τις εμβληματικές εγχώριες και διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις, την προστασία και την ορθολογικότερη διαχείριση των δασών, με έμφαση στην πρόληψη και την προστασία και με μεταρρυθμίσεις και θεσμικά μέτρα που θα μετριάσουν τις επερχόμενες καταστροφές.

Ο κ. Σκυλακάκης έχει αναφερθεί στην πρόθεση της κυβέρνησης να εμπλακεί ο ιδιωτικός τομέας στην ενεργή διαχείριση των δασών και να δοθούν κίνητρα για τον καθαρισμό και την αξιοποίηση της καύσιμης ύλης.

Η απουσία δασικών συνεταιρισμών κυρίως στη Νότια Ελλάδα και η εγκατάλειψη της υπαίθρου έχουν πολλαπλασιάσει την ποσότητα της καύσιμης ύλης και έχουν μετατρέψει πολλές περιοχές σε επικίνδυνες πυριτιδαποθήκες. Αυτό μαζί με την ελλιπή διαχείριση των δασών και τον περιορισμό των πόρων βάζουν «μπουρλότο» στον δασικό μας πλούτο.

Τα μέτρα του ΥΠΕΝ επεκτείνονται στην προσαρμογή του χωροταξικού σχεδιασμού και των πολεοδομικών κανόνων στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, στην ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού μέσω των ΤΠΣ (Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια) που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και στα μεγάλα έργα πράσινης ενεργειακής μετάβασης μέσω των νέων πόρων του REPower EU. Πρόκειται για έργα ύψους 795 εκατ. ευρώ, που αφορούν την αποθήκευση ενέργειας, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες, στην ενεργειακή εξοικονόμηση σε επιχειρήσεις, τη δημιουργία πιλοτικών έργων υδρογόνου και βιομεθανίου κ.ά. Οι μεταρρυθμίσεις επεκτείνονται στην ορθολογική διαχείριση των υδάτων αλλά και σε πλήθος έργων ύδρευσης, άρδευσης και αντιπλημμυρικής προστασίας.

Το νέο εθνικό σχέδιο για ενέργεια και κλίμα

Τις νέες πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα ενσωματώνει και το νέο Εθνικό Σχέδιο (ΕΣΕΚ) που έχει παραλάβει από την απερχόμενη πολιτική ηγεσία ο κ. Σκυλακάκης, προκειμένου να οριστικοποιήσει το τελικό κείμενο και να το στείλει στην Κομισιόν.
Οι καθυστερήσεις στην ωρίμανση του σχεδιασμού αποδίδονται στις διαφοροποιήσεις ως προς τους ευρωπαϊκούς στόχους τόσο σε ό,τι αφορά το ενεργειακό μείγμα όσο και τη διείσδυση των ΑΠΕ αλλά και στις ποικίλες αντιδράσεις που συνάντησε από φορείς της αγοράς ως προς τη συμμετοχή του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα αλλά και ως προς τις τεχνολογίες.

Μία από τις βασικές διαφοροποιήσεις έναντι του αρχικού σχεδίου θα είναι η αλλαγή ισορροπιών σε ό,τι αφορά το ισοζύγιο μεταξύ αιολικής και ηλιακής ενέργειας, το οποίο αρχικά έγερνε καταφανώς υπέρ των φωτοβολταϊκών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι εκπρόσωποι της αιολικής ενέργειας να κατηγορούν την κυβέρνηση για τη μονοκαλλιέργεια των Φ/Π και να ζητούν να ανατραπεί ο σχεδιασμός.

Στη νεότερη εκδοχή του το νέο ΕΣΕΚ εμφανίζεται να ανεβάζει την ισχύ της χερσαίας αιολικής ενέργειας κατά 1 έως 1,5 GW έως το 2030. Ταυτόχρονα κατεβάζει τον πήχη των υπεράκτιων αιολικών στα 2 GW, από 2,7 GW. Υπενθυμίζεται ότι στο κείμενο που έχει παρουσιαστεί στις αρχές του χρόνου για τα φωτοβολταϊκά υπήρχε η πρόβλεψη για αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος στα 14,1 GW από 5 GW σήμερα και στόχο τα 34 GW για το 2050. Για τα αιολικά πάρκα η πρόταση ήταν από τα 5 GW να αυξηθούν κατά 2 GW στα 7 GW το 2030 και στα 10 GW το 2050.

Δεν θα μεταβληθούν οι στόχοι για τον τομέα της αποθήκευσης (8 GW), αλλά ούτε και του φυσικού αερίου, ενώ προβλέπεται η αύξηση της πρόσμειξης με ανανεώσιμα αέρια (υδρογόνο, βιομεθάνιο).

Αν και η Κομισιόν έχει ταχθεί υπέρ της διείσδυσης των ΑΠΕ στην Ε.Ε. κατά 45% στην τελική κατανάλωση ενέργειας, ο στόχος αναπροσαρμόζεται ελαφρώς στο 44%, ενώ αμετάβλητος παραμένει ο στόχος για 80% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή. Αλλαγές προκύπτουν και στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, ώστε να προσεγγίζει το ποσοστό εξοικονόμησης που προτείνει η Κομισιόν, δηλαδή το 11,7%. Κατά 1% περιορίζεται αντίστοιχα ο στόχος για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στη θέρμανση, λόγω της αβεβαιότητας σε σχέση με την εγκατάσταση συστημάτων αντλιών θερμότητας.

Διαβάστε επίσης:

Καιρός: Έκτακτο δελτίο της ΕΜΥ - Ηχησε το «112» για καταιγίδες

Κλιματική αλλαγή: Η ξηρασία απειλεί την Ελλάδα – Δυσοίωνες προβλέψεις για την Ανατολική Κρήτη