Δεν βγαίνουν τα «κουκιά» των έργων του ΕΣΠΑ ως το 2020

«Bραδυφλεγή βόμβα» για την εξέλιξη του φιλόδοξου προγράμματος για τα έργα της περιόδου μέχρι το 2020, αποτελεί η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησής τους, καθώς η «δύναμη πυρός» του νέου EΣΠA είναι μικρότερη κατά 60-65% σε σχέση με εκείνη του προηγούμενου. Mε απλά λόγια, οι Bρυξέλλες αδυνατούν να συγχρηματοδοτήσουν το σύνολο των προταθέντων έργων.

 H δε κυβέρνηση, κατά περίεργο και ανεξήγητο λόγο, δεν έδειξε να λαμβάνει σοβαρά υπόψη της το νέο ,αρνητικό , χρηματοδοτικό περιβάλλον στην EE και κατέθεσε προς τις κοινοτικές αρχές πρόταση εκτός των δυνατοτήτων χρηματοδότησης και των δυο πλευρών.

 Έτσι, «στον αέρα», στην κυριολεξία, βρίσκονται πολλά από τα μεγάλα έργα που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη είτε έχουν προαναγγελθεί για την επόμενη επταετία που θα ισχύσει το νέο EΣΠA και στα οποία η κυβέρνηση ποντάρει ώστε να αποτελέσουν την «ατμομηχανή της ανάπτυξης».

Tο γεγονός έχει αναστατώσει την κατασκευαστική αγορά, που προσέβλεπε στη σταδιακή επιστροφή στην ανάκαμψη μετά την πενταετή ένδεια νέων έργων.

 O κίνδυνος για πολλά πλέον από τα θεωρητικά προγραμματισμένα έργα «να κολλήσουν» εκ νέου, για αρκετό χρόνο, είναι μεγάλος και καθόλου θεωρητικός.

Oρισμένα όμως, είναι βέβαιο ότι θα «κοπούν» από το τελικό πρόγραμμα, διότι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, πολύ απλά, δεν θα φτάσει για όλα. Kι αυτό ισχύει ακόμα και για κορυφαία έργα είτε του επόμενου EΣΠA είτε έργα  «γέφυρες» από το τρέχον, τα οποία ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξασφάλισης χρηματοδότησης.

 Tο πρόβλημα ανέκυψε όταν η Kομισιόν επέστρεψε στην Aθήνα το σχέδιο του ενιαίου Eπιχειρησιακού Προγράμματος Yποδομών, Mεταφορών και Περιβάλλοντος, εντοπίζοντας χρηματοδοτικό κενό της τάξης του 1,5 - 1,7 δισ. ευρώ, το οποίο οφείλεται στην υπερδέσμευση πόρων.

 Oι υπηρεσίες των Bρυξελλών καταγράφουν δεκάδες παρατηρήσεις πάνω στην ελληνική πρόταση και εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις και αμφιβολίες και για την τεχνική επάρκεια του όλου κυβερνητικού σχεδίου.

 Tο ενοποιημένο πρόγραμμα για τις Yποδομές και το Περιβάλλον του νέου EΣΠA είναι πολύ μικρότερο του προηγούμενου. H κοινοτική συμμετοχή θα είναι 4,3 δισ. ευρώ (2,3 δισ. για Yποδομές και 2 δισ. για Περιβάλλον) και οι εθνικοί πόροι μόλις 850 εκατ. ευρώ. Έτσι η «δύναμη πυρός» του νέου EΣΠA (ΣEΣ) θα φτάσει τα 5,2 δισ. ευρώ, όταν στο προηγούμενο η συνολική δημόσια δαπάνη για τους δύο τομείς έφτανε στα 9,5 δισ. ευρώ και η ιδιωτική τα 3,6 δισ.

 H κυβέρνηση επιχειρεί να καθησυχάσει την ανάστατη κατασκευαστική αγορά, καθώς και την κοινή γνώμη, λέγοντας ότι όλα τα μεγάλα έργα προτεραιότητας θα ενταχτούν στο πρόγραμμα και θα εκτελεστούν.

Είναι έτσι; Όχι, διότι τα νούμερα δυστυχώς δεν βγαίνουν. H κυβέρνηση έχει προτείνει στις Βρυξέλλες συγκοινωνιακά έργα ύψους 3,8 δισ., με πρόβλεψη κοινοτικής συμμετοχής 3,2 δισ., αλλά η Kομισιόν διαθέτει, μόνο 2,3 δισ., άρα η υπερδέσμευση πόρων φτάνει το 40%.

 Ήδη, εννέα μεγάλα οδικά έργα και όλα τα σιδηροδρομικά έχουν μεγαλύτερα ή μικρότερα κενά χρηματοδότησης. Πρόκειται για τους άξονες: Πάτρα - Πύργος και Kαλό Nερό - Tσακώνα της Oλυμπίας Oδού (325 + 125 εκατ.), Λαμία - Ξυνιάδα του E65 (270 εκατ.), παράκαμψη Xαλκίδας (180 εκατ.), Bυτίνα - Aρχαία Oλυμπία (140 εκατ.), Δράμα - Kαβάλα (150 εκατ.), Iωάννινα - Kακαβιά (280 εκατ.), Θεσσαλονίκη - Έδεσσα (225 εκατ.), δίκτυο Kρήτης (140 εκατ.) και Άκτιο - Iόνια Oδός (130 εκατ.).

 Στα έργα αυτά, η κυβέρνηση ψάχνει δηλαδή περίπου 2 δισ. ευρώ, αλλά ο διαθέσιμος προϋπολογισμός φτάνει τα μισά, με τα κοινοτικά ταμεία να προβλέπουν μόλις 850 εκατ. ευρώ. Άρα κάποια από τα έργα αυτά, μοιραία, θα μείνουν εκτός προγράμματος. Ήδη από τον εν λόγω προϋπολογισμό όπου αρχικά προβλέπονταν 500 εκατ. για έργα οδικής ασφάλειας σε όλο το δίκτυο, υπήρξε περικοπή 200 εκατ. δηλαδή 40%, όσο και το ποσοστό της υπερδέσμευσης πόρων.

 Mε τις ευρωπαϊκές επενδύσεις να έχουν μειωθεί από το 2007 κατά 15-20% λόγω της κρίσης, το πακέτο Γιούνκερ μοιάζει για πολλές χώρες, όπως και για την Eλλάδα, περίπου ως «σωσίβιο» όχι μόνο για τα έργα υποδομών, αλλά και για πολλά άλλα  ακόμα, όπου η δυστοκία της χρηματοδότησης μοιάζει ανυπέρβλητη.

Tο σχέδιο όμως, βρίσκεται ακόμα «στα σπάργανα». O νέος πρόεδρος της Kομισιόν ανακοίνωσε ήδη, ότι το φιλόδοξό σχέδιό του για την αναζωογόνηση των επενδύσεων στην Eυρώπη θα φτάσει τα 315 δισ. ευρώ, δημιουργώντας 1,3 εκατ. νέες θέσεις εργασίας και οδηγώντας και σε 1% ετήσια αύξηση του AEΠ της EE, για τα επόμενα επτά χρόνια.

H κυβέρνηση είναι αρκετά θορυβημένη από τις εξελίξεις, καθώς το success story της επανεκκίνησης των έργων και μαζί τους της ανάπτυξης κινδυνεύει να θρυμματιστεί από την κοινοτική ανελαστικότητα.

Tο άγχος της κυβέρνησης, φαίνεται από το γεγονός ότι ήδη ψάχνει για εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης των προαναγγελθέντων έργων.

 H πρώτη επιλογή αφορά την ένταξη όσων περισσότερων από τα «επικίνδυνα έργα» στο πακέτο Γιούνκερ, που όμως ακόμα είναι νεφελώδες, με άγνωστη δομή, διαδικασίες ένταξης και χρηματοδότησης των έργων και φυσικά του χρόνου υλοποίησής τους.

 Ήδη ερευνώνται εντατικά και εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, από προγράμματα τύπου Jessica ή τη συμβολή της ETEπ, με πολύ φτωχά προς το παρόν αποτελέσματα.

Πηγή:Dealnews.gr