Στην Ελλάδα κάνει .. κρύο αλλά τα καύσιμα "ζεσταίνουν" τα ταμεία του Κράτους

Τα καύσιμα είναι ο παράγοντας  που συχνά …βάζει φωτιά στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Αλλά και στην επικαιρότητα και τη καθημερινότητα του Έλληνα.

Συχνά απασχολούν την ειδησεογραφία και τις πολιτικές και οικονομικές αναλύσεις, είτε για τις διεθνείς τιμές, είτε για την επίδραση τους στις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων, είτε για την επίδραση τους στο συνολικό κόστος  των επιχειρήσεων και των πολιτών. Είτε ακόμα για τα φαινόμενα νόθευσης  και λαθρεμπορίου και τα θέματα που αφορούν την ποιότητα των καυσίμων με  όσα αυτή συνεπάγεται

Τώρα τελευταία δε και με τις προεκτάσεις που αφορούν τα επιδόματα θέρμανσης για τον χειμαζόμενο Ελληνικό λαό, ή τις εξισώσεις του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης.

Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται το … δάσος  που προφανώς  έντεχνα αποκρύπτεται, σε σχέση με τα μεμονωμένα δέντρα που προαναφέραμε: η πολιτική δηλ  της φορολόγησης καυσίμων, οι εισπράξεις από τη φορολόγηση αυτή και το που τελικά καταλήγουν αυτά τα χρήματα. Ένα ζήτημα κι ένας προβληματισμός βασικός σ αυτούς τους καιρούς του χρέους και όσων μας έχει επιφέρει.

Μιλήσαμε για το θέμα αυτό με το μέλος του Δ/Σ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) και πρόεδρο των Πρατηριούχων του Ηρακλείου κ. Χαράλαμπο Μαυράκη. Για το ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τις τιμές των καυσίμων στην Ελλάδα και ποιος καρπούται τελικά αυτά τα οφέλη σε όλη την αλυσίδα διακίνησης και εμπορίας τους. Η συζήτηση έγινε και με τεκμηρίωση από τις επίσημες αρμόδιες πηγές.

-Κε Μαυράκη, πως διαμορφώνονται τελικά οι τιμές των καυσίμων

Χ.Μ: Οι τιμές των καυσίμων διαμορφώνονται από τη τιμή εισαγωγής του αργού πετρελαίου, το κόστος και το κέρδος για τις εταιρείες επεξεργασίας και τη διακίνηση των υποπροϊόντων, το κέρδος για τον πρατηριούχο-που είναι το ελάχιστο σ αυτή την υπόθεση-αλλά, κυρίως από τη φορολογία και μια σειρά φόρων έμμεσων και άμεσων που εισπράττει το κράτος. Η φορολογία είναι που διαμορφώνει κατά το μεγαλύτερο μέρος τη τελική τιμή στο καταναλωτή.

-Σε τι ποσοστό δηλαδή

ΧΜ: Κατά 50-60%...Σε γενικές γραμμές , μέσον όρο, μπορείτε να υπολογίσετε ότι το κράτος εισπράττει  σταθερά ,έχει ένα σταθερό εισόδημα, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες από τον καταναλωτή όχι κάτω από 1 ευρώ  (προ ΦΠΑ)  σε κάθε λίτρο βενζίνης  και μισό ευρώ για κάθε λίτρο πετρελαίου κίνησης ή θέρμανσης.

Η τελική τιμή λιανικής διαμορφώνεται από την τιμή διυλιστηρίου κατά 34,4%, από τους φόρους (σταθερούς και μεταβλητούς) κατά 60,2%, και από τα εκτιμώμενα περιθώρια των εταιρειών Εμπορίας , των μεταφορέων υγρών καυσίμων και των πρατηρίων κατά 5,4%»

Το κράτος δηλαδή διαμορφώνει με τους φόρους του τη τελική τιμή καυσίμων κατά μ.ο από 58-60%.Και στην ελάχιστη περίπτωση άνω του 50% για τα πετρέλαια θέρμανσης και κίνησης. Και βλέπετε τι καταλήγει στο πρατηριούχο.

-Ποιοι είναι αυτοί οι φόροι

ΧΜ: Όπως προβλέπεται στην ελληνική νομοθεσία, στα πετρελαιοειδή προϊόντα που δια-

τίθενται στην εσωτερική αγορά επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), το 23% για τα τωρινά δεδομένα. Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά επιβαρύνονται με ειδική εισφορά για την εξασφάλιση του απρόσκοπτου εφοδιασμού προβληματικών περιοχών, με ειδικό τέλος ΔΕΤΕ και εισφορά υπέρ της ΡΑΕ. Δεκαπέντε περίπου φόροι και τέλη  είναι συνολικά .Όσον αφορά τα τέλη τα κυριότερα είναι:

-Ανταποδοτικό τέλος ΡΑΕ: 0,20 €/1000 λίτρα. (Απόφαση 240/2011 - ΦΕΚ 425/Β/17-3-11)

 -Εισφορά «Ειδικού Λογαριασμού Πετρελαιοειδών»: 1,2% επί της τιμής διυλιστηρίου. (Ν. 3335/2005 - ΦΕΚ 95/Α/20-4-2005)

-Ειδικό τέλος Δικαιωμάτων Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών (ΔΕΤΕ): 0,5% της αξίας του αθροίσματος της τιμής εκ διυλιστηρίου και του ΕΦΚ. (Ν. 2093/92 - ΦΕΚ 181/Α/25-11-92)

 Αυτές οι επιβαρύνσεις όμως, αποτελούν μικρό ποσοστό της τελικής τιμής, σε αντίθεση με τους έμμεσους φόρους, οι οποίοι επηρεάζουν σημαντικά το τελικό ύψος των τιμών.

-Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ): για την απλή αμόλυβδη βενζίνη - 670 € ανά κυβικό μέτρο ή 0.67 € ανά λίτρο. (Ν. 3845/2010 - ΦΕΚ 65/Α/6-3-2010)

-Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ): 23% επί του συνόλου της τιμής διυλιστηρίου των μικτών ονομαστικών περιθωρίων κέρδους και των παραπάνω φορολογικών επιβαρύνσεων. (Ν. 3845/2010 - ΦΕΚ 65/Α/6-3-2010)

Με λίγα λόγια, ο βασικός παράγοντας που επηρεάζει την τελική  τιμή των καυσίμων στην Ελλάδα είναι οι φόροι.

-Μιλάμε δηλ για τεράστια ποσά μ αυτά τα δεδομένα. Για τι ποσότητες μιλάμε; Πόσες εισάγουμε και πόσες καταλήγουν και διακινούνται στην αγορά;

ΧΜ: Εδώ δυστυχώς υπάρχει πλήρης αδιαφάνεια ,την οποία τη καταγγέλλουμε και τακτικά και από πλευράς Υπουργείου και από πλευράς εταιρειών διακίνησης πετρελαιοειδών. Ούτε στην Ομοσπονδία, δεν παρέχουν στοιχεία, για τον τρόπο τιμολόγησης, τι ποσότητες εισάγουμε ,τι ποσότητες παράγονται σε Υποπροϊόντα και τι ποσότητες καταλήγουν στην αγορά. Πράγμα βέβαια που ευνοεί τελικά το λαθρεμπόριο, καθώς καταλήγουν στην αγορά ποσότητες που προορίζονται για αφορολόγητες  χρήσεις. Υπάρχει ένα εσκεμμένο χάος και αδιαφάνεια σ αυτό το τομέα. Μόνο ποσοστά μας δίνουν για το πόσο ανέβηκε ή μειώθηκε η κατανάλωση.

Έχουμε στοιχεία γι αυτά και τα ‘χουμε καταγγείλει γι αυτό και ζητάμε την εφαρμογή συστήματος εισροών –εκροών σε όλα τα επίπεδα και τα στάδια εισαγωγής ,επεξεργασίας, μεταφοράς, διακίνησης και πώλησης των καυσίμων. Και όχι μόνο στο πρατήριο που όπως εφαρμόζεται αποτελεί και τη ταφόπλακα των τελευταίων επαγγελματιών πρατηριούχων. Το 70% των καυσίμων πωλείται πια από τις ίδιες τις εταιρείες, με φθίνουσα μάλιστα πορεία για τα  πρατήρια επαγγελματιών. Το 15% των παραδοσιακών πρατηρίων έχουν μείνει μόνο, αλλά σε ένα χρόνο υπολογίζεται ότι θα εξοντωθούν και αυτά . Και όπως είδατε και από τα στοιχεία, δουλεύουν  κυριολεκτικά με ψίχουλα. Για να εισπράττουν χρήμα για τις εταιρείες και φόρους για το κράτος. Και με το λαθρεμπόριο μάλιστα να διαιωνίζεται.

(σημείωση: Απευθυνθήκαμε γι αυτό το θέμα και στη μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαιοειδών, τα ΕΛΠΕ, απ’ όπου η απάντηση τους ήταν, «δείτε στο site της εταιρείας και το site του Υπουργείου για να πάρετε απαντήσεις».  Όπου σαφώς και δεν διευκρινίζεται τίποτα περί ποσοτήτων εισαγωγής και τελικής  συνολικής διακίνησης . Έχουμε όμως στη διάθεση μας  πολύ διαφωτιστικά  στοιχεία που οδηγούν σε στέρεα συμπεράσματα ).

-Τελικά, που καταλήγουν  όλα αυτά τα χρήματα κε Μαυράκη

ΧΜ: Βάσει και των διεθνών δεδομένων ,η φορολόγηση των ενεργειακών προϊόντων είναι μια σημαντική πηγή δημοσίων εσόδων σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης (ΕΦΚ) και ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που επιβάλλονται στα υγρά καύσιμα.

-Πως, από ποιους  καθορίζονται και αποφασίζονται αυτοί οι φόροι

ΧΜ:Η υποχρέωση φορολογικών συντελεστών ,σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στα κράτη μέλη για την επιλογή του τελικού ύψους φόρου ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους της πολιτικής που επιδιώκουν. (σημείωση:  άρα το τελικό ύψος του φόρου εξαρτάται από το ίδιο το κράτος και όχι από τις επιταγές της όποιας Τρόικας)

Τα έσοδα από τους φόρους αυτούς αποτελούν ένα από τα βασικότερα κομμάτια (κατά το 10% περίπου  σύμφωνα με τα στοιχεία για την Ελλάδα) για την σύνταξη και την υλοποίηση των κρατικών προϋπολογισμών.

Το ερώτημα είναι: που καταγράφονται τα έσοδα αυτά; Στους κρατικούς προϋπολογισμούς αναφέρεται -ελλειμματικά και αμυδρά- η πρόβλεψη και οι στόχοι για τις εισπράξεις από τους φόρους αυτούς.

Κατά περίπτωση, στην πορεία εκτέλεσης των προϋπολογισμών αναφέρονται  σε ποσοστά είτε και σε ποσά σπανιότερα ,οι αποκλίσεις -συνήθως -από τους στόχους αυτούς.

Συγκεκριμένα ,φέτος, στο περιβόητο προσχέδιο του  προϋπολογισμού του 2014 ,η μόνη αναφορά σ αυτό το τόσο σημαντικό κεφάλαιο για την οικονομία του κράτους αλλά και του πολίτη είναι η εξής (στο κεφάλαιο 1.1 –ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ- Έμμεσοι φόροι (σελ 26):

 Έμμεσοι φόροι

Από τους έμμεσους φόρους, αναμένεται να εισπραχθούν 24.628 εκατ. Ευρώ ….., 

 Η καλή πορεία των ως άνω εσόδων αντιστάθμισε τη μεγάλη απώλεια εσόδων από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και ιδίως το ΦΠΑ πετρελαιοειδών, η οποία επήλθε μετά την εναρμόνιση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης. Υπενθυμίζεται ότι, τον Οκτώβριο 2012, χρόνο κατάρτισης του σχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013, οι προβλέψεις ενσωμάτωναν αύξηση εσόδων από αυτή την πηγή, η οποία όμως δεν συντελέστηκε λόγω της κατά 70% περίπου μείωσης της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης».

Αυτά είναι όλα όσα αναφέρονται στο προϋπολογισμό, γι αυτά τα τεράστια ποσά.

Τα τελικά ποσά ,τα συγκεντρωτικά για τα έσοδα του κράτους από τους φόρους, πότε αποδίδονται; Πόσα είναι αυτά συνολικά και πως αξιοποιούνται;

Όπως είδαμε και στην αρχή οι Κοινοτικές οδηγίες καθιέρωσαν τους φόρους αυτούς για κάποια ανταποδοτικά οφέλη για τους πολίτες στο τομέα του Περιβάλλοντος και των οδικών κυρίως έργων. Ανταποδοτικά οφέλη δεν υπάρχουν ή τουλάχιστον έχουν ελαχιστοποιηθεί, με τη δικαιολογία της κακής οικονομικής κατάστασης που δεν αφήνει περιθώρια για έργα.

Στις συνεχείς οχλήσεις και εκκλήσεις από πλευράς πολιτών και φορέων να μειωθεί το δυσβάσταχτο κόστος στις τιμές των καυσίμων, το κράτος όχι μόνο δε μειώνει τους φόρους μειώνοντας έτσι και το κόστος ζωής και βοηθώντας ουσιαστικά τον πολίτη -έστω να συνεχίσει τις δραστηριότητες του-αλλά αντίθετα προσθέτει αυξήσεις. Φτάνοντας τις τιμές των καυσίμων στην ήδη ταλαιπωρημένη Ελλάδα, σε πολύ μεγαλύτερα ύψη σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Πως αξιοποιεί  λοιπόν εντέλει αυτά τα τεράστια ποσά που καταλήγουν στα Κρατικά (;) ταμεία από τη φορολογία καυσίμων…                                                                                         

Που καταλήγουν αυτά τα χρήματα;

Πάνε έστω στην αποπληρωμή του περιβόητου χρέους; Γιατί ποτέ δεν ακούσαμε να συνυπολογίζονται  εκεί…       

 Και γιατί δεν αποδίδεται λεπτομερής λογαριασμός και δεν γίνεται καν λόγος  για τα ποσά και τη διαχείριση ενός από τα μεγαλύτερα κομμάτια (10% επαναλαμβάνω) του Κρατικού προϋπολογισμού.