Γεράσιμος Σκλάβος: Ο σπουδαίος γλύπτης που σκοτώθηκε από το ίδιο του το έργο

Ηταν η νύχτα της 28ης Ιανουαρίου του 1967 που ο Κεφαλλονίτης γλύπτης, Γεράσιμος Σκλάβος, μπήκε για τελευταία φορά στο ατελιέ του. ΄Ηθελε να συνεχίσει το έργο «Η φίλη που δεν έμεινε». Εξαιτίας μιας καμμένης ασφάλειας, στον χώρο δεν υπήρχε ηλεκτρικό φως. Λίγη ώρα αργότερα θα σκοντάψει με αποτέλεσμα το γλυπτό να μετακινηθεί. Ο τεράστιος γρανιτένιος όγκος, ύψους 2.5 μέτρων και βάρους 700 κιλών θα πέσει επάνω του και θα τον καταπλακώσει, συντρίβοντάς του τον θώρακα και τον αυχένα. Ο Κεφαλονίτης γλύπτης θα έχει σκοτωθεί από το ίδιο του το έργο. ΄Ηταν μόλις 40 χρονών.

Λίγο μετά τον πρόωρο, απρόσμενο και άδικο θάνατο του καλλιτέχνη η γαλλική εφημερίδα Figaro έγραψε: «Ο Γεράσιμος Σκλάβος ήταν ένας μεγάλος καλλιτέχνης που έφυγε πριν ο κόσμος προλάβει να μάθει ότι πρόκειται για έναν μεγάλο καλλιτέχνη».

Ένα παιδί αγροτικής και πολύτεκνης Κεφαλονίτικης οικογένειας

Γεννήθηκε το 1927 και μεγάλωσε στα Ντομάτα της Κεφαλονιάς. Ήταν παιδί αγροτικής και πολύτεκνης οικογένειας. Στη συνέχεια σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και σε ηλικία 30 ετών έφυγε για το Παρίσι όπου και συνέχισε τις σπουδές του στην Σχολή Καλών Τεχνών της γαλλικής πρωτεύουσας. Μετά τις σπουδές του θα παραμείνει εκεί και θα αρχίσει να παράγει το σημαντικότερο μέρος του έργου του. Όμως εκεί που η αναγνώριση έχει αρχίσει να έρχεται, θα τον βρει ο τραγικός θάνατος, το 1967, σε ηλικία, μόλις, 40 ετών.

Στην Ελλάδα, ωστόσο, ελάχιστοι θυμούνταν τον Γεράσιμο Σκλάβο και το έργο του. Η τελευταία έκθεση με έργα του έγινε το 1966, ενώ ελάχιστα είναι τα γλυπτά του που εκτίθενται σε μουσεία. Ποτέ δεν έγινε ένα Μουσείο που να φιλοξενήσει το έργο του - παρ' ότι υπήρχε η βούληση για να γίνει. Κι αυτό παρ' ότι πολλά από τα έργα του Σκλάβου κοσμούν πάρκα, μουσεία και συλλογές σε ολόκληρο τον κόσμο. «Από το Παρίσι μέχρι το Μόντρεαλ, οι φιλότεχνοι σε όλο τον κόσμο μπορούν να θαυμάσουν τα γλυπτά του, στην Ελλάδα όμως έχουν γίνει ελάχιστα ενώ, και γενικότερα, μεγάλο μέρος της δουλειάς του δεν εκτίθεται και παραμένει αναξιοποίητο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αδερφός του, Παύλος Σκλάβος.

(Το γλυπτό “Δελφικό Φως” που βρίσκεται στον κήπο του ξενοδοχείου “Αμαλία” στους Δελφούς)

«Ένας γίγαντας που κοιμόταν»

«Παρά τα χρόνια παραμονής του στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια των οποίων παράγει το σημαντικότερο μέρος του έργου του, τα πρώτα χρόνια της ζωής του στο νησί, είναι αυτά που θα εκπαιδεύσουν το μάτι του και θα θέσουν τις βάσεις της δημιουργίας του», θα πει η ιστορικός τέχνης Δανάη Σπαθώνη, μιλώντας στην μικρή τελετή που έγινε στον θεατράκι. «Από μικρός έρχεται σε επαφή με τη γη που τη δουλεύει βοηθώντας στις αγροτικές δουλειές τον πατέρα του. Θα μάθει να παρατηρεί τη φύση, τις μορφές που χαράζει το πέρασμα του χρόνου. Το πρώτο μάθημα που παίρνει είναι από τον γλύπτη χρόνο», συνεχίζει η κ. Σπαθώνη, «πώς ο αέρας ή το νερό ή η ορμή των κυμάτων διαβρώνουν και σμιλεύουν την πέτρα ή το βράχο. Έτσι η φύση θα καθορίσει τα έργα του.

Όταν ο ίδιος θα έχει τον ρόλο του δημιουργού, θα προσπαθήσει να λειτουργήσει όπως αυτή. Θα χρησιμοποιήσει με τη σειρά του τα στοιχεία της για να δαμάσει γρήγορα την πέτρα. Θα θέσει ως σκοπό του την επιστροφή στην πρώτη ύλη αλλά και την διατήρηση και επιστροφή στο ακατέργαστο χαρακτήρα του υλικού.

Η φύση θα καθορίσει ακόμα και τις μορφές των γλυπτών του. Τα έργα του έχουν ραβδοειδείς πτυχώσεις σαν κύματα ή κυψέλες. Άλλες φορές η επιφάνειά τους θυμίζει κύματα πάνω στην άμμο ή την όψη του διαβρωμένου βράχου. Αλλά αυτό που θα τον επηρεάσει βαθύτατα είναι το φως. Σε αυτό ο Σκλάβος βρίσκει την αρχή του Σύμπαντος και την αρχή της δημιουργίας, όπως ο ίδιος γράφει στο Μανιφέστο του».

Οι εφευρέσεις του Γεράσιμου Σκλάβου

Ο Κεφαλονίτης γλύπτης ξεκίνησε να φτιάχνει τα πρώτα του γλυπτά με άμμο ή χιόνι. Από τα χέρια του όμως θα περάσουν κι άλλα πολλά υλικά όπως πέτρα, ξύλο, τσιμέντο, μέταλλο κ.α.

«Από το 1959 και μετά θα δείξει μια ιδιαίτερη προτίμηση στις σκληρές πέτρες», θα συνεχίσει η κ. Σπαθώνη. «Αυτό οφείλεται στην τεχνική του και σε μια δική του εφεύρεση που θα τον φέρει σε επαφή με ένα άλλο στοιχείο της φύσης: την φωτιά. Ο γλύπτης σταματά να σμιλεύει το υλικό με τα χέρια του και αρχίζει να το καίει. Με φωτιά οξυγόνου και ασετιλίνης δουλεύει τις σκληρές πέτρες με τα εργαλεία του μετάλλου. Έτσι η φλόγα που εκτοξεύεται από ένα φυσητήρα (σ.σ. η θερμοκρασία της φλόγας έφτανε στους 3.000 βαθμούς Κελσίου) διασπά την ύλη και δίνει στον γρανίτη, τον πορφυρίτη ροζ Αιγύπτου και τον χαλαζίτη τη μορφή που θέλει.

Για τον ίδιο είναι ένας τρόπος να επιστρέψει στην πρωτόγονη και γενεσιουργό μορφή της πέτρας, έχοντας στο νου τα πετρώματα και τα μέταλλα και τον τρόπο δημιουργίας τους. Καταφέρνει λοιπόν να μιμηθεί την φύση, να επιδράσει πάνω στην πρώτη ύλη με πολύ γρήγορο τρόπο, και μάλιστα χωρίς μακέτες, αλλά δουλεύοντας κατευθείαν στο υλικό.

Το 1960 κατοχυρώνει την εφεύρεσή του και ονομάζει την τεχνική αυτή «τηλεγλυπτική».

Λίγο πριν τον θάνατό του είχε κάνει μία νέα ανακάλυψη που συγκέντρωνε ηλιακές ακτίνες μέσα από μία ειδική κατασκευή με φακούς. Είχε δηλαδή αποκτήσει τη δυνατότητα να δημιουργεί με το ίδιο το φως. Τεχνική που ωστόσο δεν πρόλαβε να τελειοποιήσει και να εφαρμόσει στο έργο του».

Πηγή: Κεφαλονίτικα Νέα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Γρηγόρης Ξενόπουλος: Τα 11 έργα του που μεταφέρθηκαν με μεγάλη επιτυχία στην μικρή οθόνη

Στάση του Νίκα: Η μεγάλη εξέγερση στην Κωνσταντινούπολη που "πνίγηκε" στο αίμα

Έλβις Πρίσλεϊ: Συμπληρώνονται 89 χρόνια από τη γέννηση του βασιλιά του ροκ-εντ-ρολ