Ο Έμπορος της Βενετίας και οι σύγχρονοι δανειστές μας

Ο Σάυλοκ!! Ο απόλυτος τραγικός ήρωας. Έρμαιο του υλισμού. Ύπουλος και δολοπλόκος ξεχυλίζει στίχους της Παλαιάς Διαθήκης και ζητά επίμονα τον παράδοξο τόκο του: "Be nominated for an equall pound of your faire flesh, to be cut off and taken in what part of your body it pleasent me".

Ο Άγγελος Τερζάκης έγραφε: 

Όταν η τελευταία σελίδα του βιβλίου κλείνει ή όταν η αυλαία του θεάτρου πέφτει, εκείνος που επιζεί, που δεν τελειώνει ποτέ να υπάρχει, που τριγυρίζει για πάντα σαν ψυχή κολασμένη μέσα μας, είναι ο Σάυλοκ.[...] Γιατί απλούστατα ο Σάυλοκ δεν είναι ο «φιλάργυρος», δεν είναι ο τοκογλύφος, αλλά ένας άνθρωπος με οστά και με σάρκα που ζει εντατικά τον πόνο του, το μίσος του, την άγρια χαρά του, δηλαδή αυτή τούτη τη ζωή, και συμπυκνώνει μέσα του τα γνωρίσματα και το πάθος μιας φυλής, τ’ ανθρώπινα γνωρίσματα του πάθους μιας φυλής ανθρώπων.[...]

Φεύγοντας, ακούμε πάντα το μακρόσυρτο σπαραγμό του Σάυλοκ ν’ αντιλαλεί, να στηθοδέρνεται μέσα στο γκέτο και δεν μας κάνει καρδιά να τον περιγελάσουμε. Γιατί είναι μια ύπαρξη πικρή, φαρμακερή επειδή πολύ την έχουν φαρμακώσει και που κατέχει τη δύναμη να προκαλεί κάτι πολύ πιο δύσκολο από την οικτίρμονη συμπάθεια ή τη φιλάνθρωπη αγάπη μας: το δέος και το θαυμασμό μας".

Το Σαιξπηρικό αριστούργημα -που οι περισσότεροι θυμόμαστε με τον Al Pacino στον ρόλο του Σάυλοκ- ταιριάζει γάντι στα συμβαίνοντα των ημερών. Η ασύλληπτη ματαιότητα του ανθρώπινου εκμαυλισμού που ανακυκλούται στους αιώνες. Άλλοτε ως έμπορος της Βενετίας κι άλλοτε ως .. έμπορος της Γερμανίας. Ή έστω ως έμπορος των Εθνών και των ... αγορών, που επιμένουν να ζητούν ως τόκο όχι το ευρώ του Έλληνα αλλά το ίδιο του το αίμα πλέον. Ξεχνώντας ίσως πως δυστυχέστερος στο σαιξπηρικό δράμα από τον δανειζόμενο, αποδείχτηκε ο ίδιος ο δανειστής του.