Λ. Αυγενάκης: Ανάγκη μεταστέγασης του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης

Στην ανάγκη διάσωσης των πολύτιμων ιστορικών εγγράφων του Ι.Α.Κ. και μεταστέγασης του Αρχείου σε άλλο κτίριο, αναφέρεται ο Γραμματέας ΠΕ ΝΔ-Βουλευτής Ηρακλείου κ. Λευτέρης Αυγενάκης, με κοινοβουλευτική του παρέμβαση προς τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κο Κων/νο Γαβρόγλου.
 
Στην Ερώτηση επισημαίνεται ότι: «Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης (Ι.Α.Κ.) στα Χανιά αποτελεί περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους και έχει ως κύριο σκοπό την εποπτεία, διάσωση, συγκέντρωση, ταξινόμηση και ευρετηρίαση του αρχειακού υλικού του νομού Χανίων, αλλά και ολόκληρης της Κρήτης, καθώς και τη διάθεση και την αξιοποίηση, με ποικίλους τρόπους, όλου αυτού του αρχειακού πλούτου από το κοινό και τους ερευνητές.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, πολύτιμα ιστορικά έγγραφα του Ι.Α.Κ. βρίσκονται εκτεθειμένα στην υγρασία και στη φθορά, αφού φυλάσσονται σε αποθήκες και ακατάλληλους χώρους. Δυστυχώς, ένα από τα μεγαλύτερα περιφερειακά αρχεία της χώρας, σε περιεχόμενο, όγκο και σπουδαιότητα υλικού, έχει αφεθεί έρμαιο στη φθορά του χρόνου.  Την τραγική έλλειψη χώρου μαρτυρούν οι εικόνες στο υπόγειο του Ι.Α.Κ., στο κτίριο που στεγάζεται, προκαλούν ντροπή και θλίψη. Αταξινόμητα αρχεία πολύτιμα για την έρευνα των ιστορικών, καταστρέφονται ή απειλούνται από την υγρασία. Ανάλογες εικόνες και στο ισόγειο, όπου αρχεία είναι τοποθετημένα σε χαρτόκουτα, κάτω από τις προθήκες του μουσείου ή στοιβαγμένα σε μεταλλικά ράφια και κάποια από αυτά στο πάτωμα.

Μια από τις σημαντικότερες συλλογές του Ι.Α.Κ., το Οθωμανικό αρχείο παραμένει «αποθηκευμένο» σε σακούλες απορριμμάτων. Η έλλειψη χώρου και προσωπικού καθιστά αδύνατη τη συντήρηση των εγγράφων, την αρχειοθέτηση και την ταξινόμησή τους.

Το αρχειακό υλικό του Αρχείου, που καλύπτει όλη την Κρήτη, υπολογίζεται σε 1.000.000 έγγραφα και ντοκουμέντα από το 1821 μέχρι σήμερα και οι συλλογές του περιλαμβάνουν τα αρχεία των Κρητικών επαναστάσεων και του κινήματος του Θερίσου, αρχεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συμβολαιογραφικά και δικαστικά αρχεία του Εφετείου και του Πρωτοδικείου χρονολογούμενα από τον προηγούμενο αιώνα, ολόκληρο το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, καθώς και το πολύτιμο, για τη λαογραφία του νησιού, αρχείο του Παύλου Βλαστού αποτελούμενο από ενενήντα τρεις χειρόγραφους τόμους. Επίσης, διαθέτει αρχεία σχολείων του νομού και νεότερα δημόσια και ιδιωτικά αρχεία.

Το εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα της έλλειψης χώρου έχει επισημανθείπολλάκις, όπως και η ανάγκη μεταστέγασης του Ι.Α.Κ. Όμως, έχει παραμείνει σε επίπεδο συζητήσεων. Την έλλειψη χώρου ανέδειξε, με έντονο τρόπο, η πρόσφατη ανακάλυψη των αρχείων των φυλακών Καλαμίου στις Φυλακές Αλικαρνασσού, τα οποία θεωρούνταν χαμένα και η εύρεση τους μπορεί να δώσει πολύτιμα στοιχεία στους ιστορικούς και ερευνητές, για τις συνθήκες κράτησης στις Φυλακές Καλαμίου.

Είναι απαραίτητη, για τη διάσωση των πολύτιμων εγγράφων του Ι.Α.Κ., η μεταστέγαση του Αρχείου σε άλλο κτίριο, καθώς και η ψηφιοποίηση των αρχείων του. Παράλληλα, λόγω των σοβαρών στεγαστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Ι.Α.Κ., έχει περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια η επισκεψιμότητά του δημιουργώντας προσκόμματα στην αξιοποίηση του πλούσιου αυτού αρχειακού υλικού από το κοινό και τους ερευνητές».
 
 Με την κοινοβουλευτική παρέμβαση, τίθεται το ακόλουθο ερώτημα: «Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε για την άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης;».