100.6 FM KnossosFM
00:15 | 08/04/2018
newsroom ekriti.gr
Αποτελώντας ένα από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται από την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το κάψιμο του “προδότη” θεωρείται ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για το Πάσχα στην Κρήτη. Στα περισσότερα μέρη του νησιού, ο Φαρμακός, δηλαδή ο Ιούδας παραδίδεται στην πυρά, καίγεται με μεγάλες “φουνάρες” και με τα απαραίτητα “μπαλοταρίσματα”.
Σε πολλά χωριά της Θράκης, ο λαός καίει το ομοίωμα του Ιούδα, ενώ με το κάψιμο θεωρείται ότι ρίχνει στην φωτιά την φιλαργυρία και την δειλία του. Στην Ερμιόνη, το έθιμο αναβιώνει στο κεντρικό λιμάνι της περιοχής εδώ και 25 χρόνια. Βάρκες με αναμμένα καπνογόνα κινούνται κυκλικά γύρω από το ομοίωμα, μέχρι να έρθει η στιγμή της πυρπόλησης.
Το κάψιμο του Ιούδα είναι ένα έθιμο που χαρακτηρίζει την αγαπημένη καστροπολιτεία των Βυζαντινών, την Μονεμβασία. Ανάμεσα στα γραφικά δρομάκια, που διασχίζοντάς τα, μπορείς να μυρίσεις την άγρια μέντα, την ρίγανη, και το θυμάρι, ανακαλύπτεις παλιά αρχοντικά και καμάρες που προετοιμάζουν το τελετουργικό κάψιμο του Ιούδα. Το ανθρώπινο ομοίωμα, γεμισμένο με ξύλα και άχυρα, παραδίδεται στις φλόγες με φαντασμαγορικό τρόπο. Μαζί με την φωτιά ξεκινάει παράλληλα και ο χορός των βεγγαλικών.
Από προσωπικά βιώματα, η αναβίωση του εθίμου σε αυτόν τον τόπο γίνεται με πολύ παραδοσιακό και ξεχωριστό τρόπο. Τα παιδιά από την προηγούμενη ημέρα μαζεύονται σε ομάδες και εφευρίσκουν τρόπους και “πατέντες” με σκοπό την ολοένα και πιο πειστική αναπαράσταση του εθίμου κάθε χρόνο. Από το πρωί της επόμενης ημέρας, ξεκινούν την μεταφορά τους ομοιώματος στα πλησιέστερα χωριά και τερματίζουν την διαδρομή, με την τοποθέτηση του ομοιώματος σε ένα κεντρικό ψηλό σημείο κάτω από το οποίο συγκεντρώνεται πλήθος ανθρώπων.
Η μαγική ατμόσφαιρα ολοκληρώνεται με την παράδοση του ομοιώματος στις φλόγες, που σηματοδοτεί παράλληλα, το τέλος της κάθαρσης της Μεγάλης Εβδομάδας. Το έθιμο του Ιούδα είναι ίσως, ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας!
