"Εφυγε" ο .. κληρονόμος του έργου του Νίκου Καζαντζάκη

Ο άνθρωπος που κληρονόμησε εξ υιοθεσίας τα δικαιώματα από το τεράστιο συγγραφικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη πέθανε σήμερα στην Αθήνα, σε ηλικία 81 ετών, ο πρώην υφυπουργός παρά τω Προέδρω της Κύπρου Πάτροκλος Σταύρου. Συγγραφέας, εκδότης, ερευνητής, ιστορικός και αρθρογράφος, ο Πάτροκλος Σταύρου υπήρξε στενός συνεργάτης του αρχιεπισκόπου Μακαρίου και είχε εργαστεί στο πλευρό τεσσάρων προέδρων επί τριάντα χρόνια, περίπτωση μοναδική στα χρονικά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τον Ιούνιο του 1991 η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών τον αναγόρευσε σε επίτιμο διδάκτορά της, ως «δίκαιη αναγνώριση της δια βίου προσφοράς του στη Νεοελληνική επιστήμη και στην Εθνική υπόθεση της Κύπρου».

Η Ελένη Καζαντζάκη έγινε θετή μητέρα του το 1982- και όταν εκείνη «έφυγε» το 2004, σε ηλικία 101 ετών, ο Πάτροκλος Σταύρου βρέθηκε αποκλειστικός κληρονόμος της μοναδικής περιουσίας της, δηλαδή των πνευματικών δικαιωμάτων του Νίκου Καζαντζάκη.

Μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων προ ετών ο Πάτροκλος Σταύρου είχε εξηγήσει πως η γνωριμία του με την Ελένη Καζαντζάκη, συνδεόταν με δύσκολους καιρούς. Το 1967, μετά τη χούντα στην Ελλάδα, η Ελένη -είχε διηγηθεί στο ΑΠΕ ο εκλιπών- εξέφρασε την επιθυμία να έρθει στην Κύπρο. «Την κάλεσα επισήμως ως φιλοξενούμενη του Μακαρίου. Την παραλάβαμε από το αεροδρόμιο και έδωσε και μία διάλεξη για τον Καζαντζάκη. Τότε δεθήκαμε πολύ!».

Ο Πάτροκλος Σταύρου τον Καζαντζάκη τον γνώρισε μόνο μέσα από την Ελένη. Στην υιοθεσία, σύμφωνα με τον ίδιο, έφτασαν έπειτα από μεγάλη επιμονή της Ελένης. Η Ελένη Σαμίου παντρεύτηκε τον Καζαντζάκη το 1945 στον Άη Γιώργη τον Καρύτση με κουμπάρο τον Σικελιανό και τη γυναίκα του. Ο μεγάλος κρητικός συγγραφέας «έφυγε» το 1957 και η σύζυγός του τον ακολούθησε το 2004 την ημέρα των γενεθλίων του... Ένα χρόνο πριν το θάνατό του όμως ο μεγάλος κρητικός συγγραφέας έγραψε μία επιστολή στην δικηγόρο του κι άφηνε αιχμές αναφέροντας: «Δίκαιο θαρρώ τα ποσοστά από τον Όμηρο να δοθούν στα παιδιά του Κακριδή. Οι δικοί μου κληρονόμοι δεν το αξίζουν...».

Χρόνια μετά οι εγγονές της Αναστασίας Σακλαμπάνη (αδερφής του Καζαντζάκη) αποφάσισαν να διεκδικήσουν νομικά τα δικαιώματα από το έργο του. Η υπόθεση βρέθηκε στις δικαστικές αίθουσες και εν τέλη ο Πάτροκλος Σταύρου κέρδισε με απόφαση του Αρείου Πάγου .. την κληρονομιά των πνευματικών δικαιωμάτων από το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, παρά το ότι ο κρητικός συγγραφέας στη διαθήκη του ανέφερε ρητά την επιθυμία "Μετά τον θάνατον της συζύγου µου η εναποµένουσα περιουσία µου να περιέλθει εις τους φυσικούς µου κληρονόµους».

Και τώρα με τον θάνατο του Πάτροκλου Σταύρου η "κληρονομιά" του σπουδαίου κρητικού συγγραφέα μπαίνει σε νέες περιπέτειες .. διαδοχής για τα επόμενα 14 χρόνια. Ωστόσο, το 2028, και βάσει του νόμου των 70 ετών, η ισχύς των πνευματικών δικαιωμάτων του μεγάλου λογοτέχνη εκπίπτει.