Τα δύο βήματα. Του πατρός Δημητρίου Μπόκου*

Η προφωνήσιμη εβδομάδα, που αναγγέλλει την είσοδο στο Τριώδιο και τη Μεγάλη Σαρακοστή, ξεκίνησε. Με την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου που έχουμε σήμερα (Κυριακή ΙΣΤ΄ Λουκά), αρ-χίζει ο μεγάλος ευλογημένος πασχάλιος λειτουργικός κύκλος, που θα φτάσει μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων.

Αλλά στην πραγματικότητα δεν θα κλείσει ούτε τότε, αφού κάθε Κυριακή, όλο το εκκλησιαστικό έτος, υμνούμε την Ανάσταση και το Πάσχα. Αλλά και κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, όλο τον χρόνο, ψάλλουμε τα άγια Πάθη και τη Σταύρωση του Χριστού, νηστεύοντας (και μάλιστα αυστηρά, κατά τον τύπο της Σαρακοστής) για τα γεγονότα αυτά.

Φέτος ειδικότερα συμπίπτει να αρχίζει ο πασχάλιος κύκλος αμέ-σως με το κλείσιμο του λειτουργικού κύκλου των Χριστουγέννων. Αν, κατά μία ευρεία έννοια, θεωρηθεί η Υπαπαντή ως η τελευταία εορτή του κύκλου των Χριστουγέννων, με την απόδοσή της ακριβώς (9 Φεβ.), κλείνει ο κύκλος αυτός και αυθημερόν αρχίζει ο πασχάλιος κύκλος (Τριωδίου-Πεντηκοσταρίου).

Με το άνοιγμα λοιπόν του Τριωδίου καλούμαστε να μετάσχουμε σε πορεία για πνευματικές αναβάσεις, σε αγώνα κατά των παθών και της αμαρτίας, σε άσκηση σωματική και πνευματική, για να γίνουμε έ-τοιμοι να υποδεχθούμε τον Νυμφίο Χριστό. Και σαν στέρεο θεμέλιο και πανίσχυρη βάση στον αγώνα αυτόν υποδεικνύει ο Κύριος την τα-πεινοφροσύνη. Χιλιοειπωμένο! θα έλεγε κανείς. Σίγουρα, μα όχι και κα-τακτημένο από κανέναν μας ουσιαστικά.

Γι’ αυτό και τονίζεται παρά των αγίων, ευκαίρωςακαίρως, ότι «προ παντός χρήζομεν της ταπεινοφροσύνης». Όποια πνευματική προ-σπάθεια και αν κάνουμε, αν δεν εδράζεται στον άσειστο βράχο της τα-πεινοφροσύνης, θα είναι οικοδομή πάνω στην άμμο. Με το πρώτο χτύ-πημα των κυμάτων, με το πρώτο φύσημα του ανέμου, με την πρώτη καταιγιστική νεροποντή, θα σωριαστεί με πάταγο σφοδρό.

Ο άγιος Αντώνιος είδε όλες τις παγίδες, τους πειρασμούς, τα βάσανα, τις δυσκολίες του κόσμου απλωμένα μπροστά του. Και στην α-νησυχία του, ποιος μπορεί να τα ξεπεράσει όλα αυτά, έλαβε εξ ουρα-νού απάντηση: Η ταπεινοφροσύνη. Και δεν τα υπερνικάει απλώς η τα-πείνωση όλα αυτά, αλλά «ούτε άπτονται αυτής». Δεν την αγγίζουν καν! «Τω όντι ουδέν ισχυρότερον της ταπεινοφροσύνης, ουδέν περιγίνεται αυ-τής».

Και ποιος έχει αληθινή ταπεινοφροσύνη;

Όχι βέβαια όποιος ταπεινολογεί, για να αποσπά περισσότερους ε-παίνους. Λένε ο άγιοι, ότι ο αληθινά ταπεινός έχει δύο πράγματα: (α) Δεν οργίζεται ο ίδιος και (β) δεν εξοργίζει άλλους. Τα δυο αυτά αμαρ-τήματα είναι τα βαρύτερα. Όποιος τα διαπράττει, αν δεν σκεπαστεί γρήγορα με την ταπείνωση, έρχεται σιγά-σιγά σε κατάσταση δαιμο-νική, «ταράσσων και ταρασσόμενος».

Ο ταπεινός όμως, αν του συμβεί κάτι λυπηρό και δυσάρεστο, «ευ-θέως χωρεί καθ’ εαυτού». Αμέσως τα βάζει με τον εαυτό του. «Ευθέως κατακρίνει εαυτόν ότι εστίν άξιος». Λέει ότι του αξίζουν τα όσα παθαίνει. Δεν ανέχεται να κατακρίνει κανέναν, να φορτώσει σε άλλον την αιτία. Και έτσι τα ξεπερνά όλα ατάραχος, χωρίς να στενοχωρηθεί. Και ανα-παύεται τέλεια (Αββά Δωροθέου, Β΄ Διδασκαλία, 29-30. Εκδ. Ετοιμασία, σ. 126-129).

Εσύ πιστεύεις στην αξία της ταπεινοφροσύνης;

Κάνε λοιπόν τα δυο βήματα για να τη βάλεις στη ζωή σου: Μην οργίζεσαι και μην εξοργίζεις κανέναν.

Ξεκίνα τώρα!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Ο αρραβώνας είναι αρραβώνας ή είναι γάμος; Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου*

Πως θα έπρεπε να είναι το σχολείο. Του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου*