Οι 353.000 ψυχές εξακολουθούν να ζητούν δικαίωση. Του Γιώργου Λαμπράκη

Η Γενοκτονία των Ποντίων είναι το μεγαλύτερο έγκλημα κατά του Ελληνισμού. Είναι η κορύφωση της συστηματικής και σχεδιαζόμενης εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας, αποτέλεσμα του Πανισλαμισμού, που υιοθέτησε στο τέλος του 19ου αιώνα, ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίντ Β.

Στην συνέχεια, το καθεστώς των Νεότουρκων, προωθώντας τις ιδεολογίες του παντουρκισμού και του παν-τουρανισμού, πραγματοποίησε τις γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ασσυρίων, προχώρησε δε στην πρώτη φάση της γενοκτονίας των Ποντίων. Μετά την ήττα της Τουρκίας στον Μεγάλο Πόλεμο, οι Τούρκοι εθνικιστές (παντουρκιστές), με επικεφαλής τον Μουσταφά Κεμάλ, συνέχισαν την γενοκτονία των Ποντίων – και, σε μικρότερο βαθμό, των εναπομεινάντων Αρμενίων – ενώ άρχισαν να στοχεύουν και τους Έλληνες των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας.

Στις 19 Μαΐου του 1919, η άφιξη του Κεμάλ στην Σαμψούντα σηματοδότησε την έναρξη της δεύτερης και πιο βίαιης φάσης της γενοκτονίας. Οι κεμαλικοί, για να μην βρουν εμπόδια στο σχέδιό τους για τον αφελληνισμό του Πόντου, άφησαν «ακέφαλη» την ελληνική Κοινότητα του Πόντου, στήνοντας ειδικά δικαστήρια τον Αύγουστο του 1921, στα οποία καταδικάστηκαν σε θάνατο πολλές δεκάδες εξέχοντα μέλη του ποντιακού ελληνισμού. Στην συνέχιση της γενοκτονίας συνετέλεσε και η ήττα των Αρμενίων, έναν χρόνο νωρίτερα.

Σύμφωνα ιστορικούς και διάφορες πηγές, οι απώλειες των Ελλήνων του Πόντου ανέρχονται σε 353.000, ποσοστό που ξεπερνά το 50% του συνολικού πληθυσμού των Ελλήνων στην περιοχή, ο οποίος σύμφωνα με υπολογισμούς ανερχόταν στις 697.000.

Με το παρόν άρθρο θα ήθελα να μνημονεύσω τα εξής:

Πρώτον το Αντάρτικο του Πόντου, μια πτυχή της ιστορίας πολύ σημαντική αλλά λιγότερο προβεβλημένη. Οι Έλληνες του Πόντου που κατάφεραν να γλιτώσουν από τα τάγματα εργασίας, τα εφιαλτικά Αμελέ Ταμπουρού, άρχισαν να οργανώνουν αντίσταση κατά των Τούρκων. Σκοπός ήταν να κρυφτούν και να γλυτώσουν την εξόντωση, να αμυνθούν αλλά και να εκδικηθούν. Έτσι δημιουργήθηκε το ποντιακό αντάρτικο.

Στην οργάνωση των άτακτων σωμάτων των Ελλήνων του Πόντου συνέβαλε αρκετά ο Μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός Καραβαγγέλης, ο οποίος είχε μακρά πείρα από τον Μακεδονικό Αγώνα λίγα χρόνια νωρίτερα. Σύντομα όμως, αναδείχθηκαν οι ηγετικές φυσιογνωμίες του ποντιακού αντάρτικου. Ο Παντέλαγας, ο Ιστίλαγας, ο Στυλιανός Αναστασιάδης, ο Βασίλειος Ανθόπουλος. Στον Ανατολικό Πόντο κυριάρχησε η μορφή του οπλαρχηγού Ευκλείδη Κουρτίδη, από τα χωριά της Σάντας....

Ο αντάρτης Κοτζά Αναστάς έμεινε στην ιστορία για τη μαχητικότητά του. Γι’ αυτό του έδωσαν και το παρατσούκλι «Κολοκοτρώνης του Πόντου»....

Το δεύτερο σημείο, είναι τα αδέρφια μας που έμειναν πίσω. Οι Έλληνες που έμειναν πίσω στον Πόντο εξισλαμίστηκαν και στην συνέχεια εκτουρκίστηκαν. Φανταστείτε, το πόσο σκληρό και δύσκολο ήταν για αυτούς τους πληθυσμούς που έμειναν εκεί, να εξισλαμιστούν και να εκτουρκιστούν καθώς και το ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της διαδικασίας. Η ρωμαίικη γλώσσα, απαγορευόταν να ακούγεται δημόσια, ενώ όσα ζευγάρια  μιλούσαν μεταξύ τους στην ποντιακή διάλεκτο δεν την μετέδιδαν στα παιδιά τους από φόβο μην τους καταδώσουν άθελα τους.

101 χρόνια μετά, έχουμε χρέος να διατηρήσουμε ζωντανή την εθνική, αυτή, μνήμη. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε, τόσο εμείς όσο και τα παιδιά μας την Ιστορία, ώστε ο αγώνας να συνεχιστεί, έως την επίτευξη του τελικού στόχου που είναι η διεθνής αναγνώριση της γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου.

Ο Γιώργος Λαμπράκης είναι δημοσιογράφος