Το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα. Του Πέτρου Μηλιαράκη

Ο όρος «ιμπεριαλισμός» επιτηδευμένα εκλείπει (πλην ελαχίστων περιπτώσεων), στην πολιτική αντιπαράθεση και στο δημόσιο επιστημονικό λόγο. Προδήλως έχει αντικατασταθεί από τον όρο της «παγκοσμιοποίησης».

Η «παγκοσμιοποίηση» είναι απλώς η αλλαγή του όρου «ιμπεριαλισμός». Ο επιτηδευμένος αυτός αποπροσανατολισμός επιχειρείται περαιτέρω και με την αλλαγή του όρου «καπιταλισμός», τον οποίο αντικαθιστά ο όρος «ελεύθερη αγορά». Ακόμη και η ορολογία αφορά «εργαλεία» επιβολής πολιτικών.

• τα εργαλεία της ορολογίας
Συνεπώς ο όρος «παγκοσμιοποίηση» συνιστά ως «εργαλείο σκέψης» μέσο αποπροσανατολισμού και από τη βάση και από το επιφαινόμενο ενός συνολικού συστήματος. Και τούτο γιατί τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο επιχειρείται να επικρατήσει η άποψη σύμφωνα με την οποία η σημερινή παγκοσμιοποίηση είναι ένα νέο φαινόμενο. Εν τούτοις αφετηρία της έχει τα μέσα του 19ου αιώνα. Άλλωστε, το ιστορικό έργο του Λένιν «Ο Ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του Καπιταλισμού» (Ζυρίχη 1916), δεν είναι τίποτα περισσότερο από την καταγραφή και ανάλυση της παγκόσμιας οικονομίας, δηλαδή του ήδη παγκοσμιοποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος της περιόδου εκείνης.

Η «νέα ορολογία» όμως στόχο της έχει το να «παραδέχεται» και να «αποδέχεται» ο ανυποψίαστος (και αμύητος) πολίτης, ότι δεν αναπαράγεται το σύστημα στην ίδια βάση, αλλά ότι δήθεν η κοινωνία ευρίσκεται υπό το κράτος ενός άλλου συστήματος, που ωστόσο δεν είναι άλλο από τον καπιταλισμό!

• η αναρχία των αγορών-και η μόχλευση
Στη διαδικασία αυτή, της «ελεύθερης αγοράς», κυριαρχεί η «αναρχία των αγορών» όπου το αντικείμενο εμπορίας δεν αφορά προϊόντα, αλλά αφορά αυτό καθεαυτό το χρήμα, με αποκορύφωμα τη μόχλευση του τραπεζικού συστήματος.

Προδήλως βέβαιον είναι δε, ότι είναι αδύνατον να «αυτορυθμιστούν» τα «τιτλοποιημένα» τοξικά προϊόντα –συνήθως τα «παράγωγα», όπως άλλωστε είναι αδύνατον και να διαρρυθμιστεί αποφασιστικώς το «παίγνιο» των παγκοσμιοποιημένων χρηματιστηριακών αγορών όπου συμμετέχουν κολοσσιαία Πιστωτικά Ιδρύματα και Ασφαλιστικοί Οργανισμοί, με δισεκατομμύρια ημερησίως ηλεκτρονικώς διακινούμενου ανά τον κόσμο χρήματος. Έχει δε ήδη επί νομικού πεδίου επισημανθεί για το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης ότι: απαιτείται η συνάρθρωση ρυθμίσεων, άλλως το όλο σύστημα θα καταρρεύσει. (Αναφέρομαι και στους προβληματισμούς της επιστήμης του Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου).

Άξιο αναφοράς είναι ότι πριν από καιρό, το έγκριτο Bloomberg έχει επισημάνει ότι οι γερμανικές τράπεζες όπως οι: Deutshe Bank, HSH Nordbank AG και Norddeutsche Landesbank Girozentrale θα πρέπει να προσέξουν ιδιαιτέρως για τα επισφαλή δάνεια που τις αφορούν.

Η κατάσταση αυτή δεν είναι εντελώς πρόσφατη, αλλά αφορά περίπου την τελευταία τριετία, οπότε η Basel Committee on Banking Supervision (Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία) άρχισε να πιέζει για νέους αυστηρότερους κανόνες.
Ωστόσο, είναι κοινό μυστικό στους μεγάλους χρηματιστηριακούς και εκτιμητικούς Οίκους ότι η Γερμανία αντιτίθεται σε μια πιο στενή εποπτεία του τραπεζικού της συστήματος, καθόσον εκτιμάται ότι το γερμανικό τραπεζικό σύστημα έχει αυξημένη μόχλευση και ως εκ τούτου η Γερμανία δεν είναι διατεθειμένη να εκχωρήσει δικαιώματα σε «υπερεθνικό Όργανο» που θα ελέγχει πολύ στενά το δικό της τραπεζικό σύστημα.

Έτσι, ο καπιταλισμός είναι αχαλίνωτος και η θεωρία των αυτορυθμιζόμενων αγορών μπορεί να είναι ολέθρια στο πλαίσιο διαχείρισης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής φούσκας, με πρώτα θύματα βεβαίως τις τράπεζες κολοσσούς που τις χαρακτηρίζει η υπερβολική μόχλευση.

Τα προαναφερόμενα δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερα από το ότι αποτελούν το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα.

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC-EU).