Η "πολύτιμη" τράπεζα θεμάτων στο Λύκειο. Του καθηγητή Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Μιας και φτάσαμε κιόλας στις διακοπές των Χριστουγέννων μου πέρασε η σκέψη να αξιολογήσω την «πολύτιμη» τράπεζα θεμάτων στο Λύκειο.

Το 2014 λοιπόν δημιουργήθηκε η τράπεζα θεμάτων στο Λύκειο (άραγε εφαρμόζεται σε άλλη χώρα στον κόσμο ;), εφαρμόστηκε για μια χρονιά και αμέσως καταργήθηκε. Τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε και πάλι να εφαρμόζεται και για τις τρεις τάξεις του Λυκείου, ενώ εμπλουτίστηκε και με περισσότερα θέματα.

Τράπεζα θεμάτων σημαίνει ότι για τα 6 πιο βασικά ας τα πούμε μαθήματα της τάξης, για να μιλήσω μόνο για την ειδικότητά μου Φυσική, Χημεία, Βιολογία, το Β θέμα και το Δ θέμα στις εξετάσεις του Ιουνίου τα βάζουμε με κλήρωση από την τράπεζα θεμάτων. Το Β θέμα είναι ερωτήσεις στην θεωρία και το Δ είναι πρόβλημα. Το Α που είναι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και το Γ που είναι μια άσκηση τα βάζουμε εμείς που διδάσκουμε το μάθημα.

Εννοείται πως η τράπεζα θεμάτων περιέχει εκατοντάδες θέματα Β και άλλα τόσα θέματα Δ. Για να δημιουργηθούν αυτά τα θέματα πληρώθηκαν απλόχερα οι καθηγητές που τα έγραψαν αλλά και οι καθηγητές που εξέτασαν την ορθότητά τους. Δηλαδή κοντολογίς θα δόθηκαν χιλιάδες ευρώ. Μου είχε φάει και εμένα τα αυτιά η γυναίκα μου να πάρω κι εγώ από τα λεφτά που χαρίζουν, αλλά δυστυχώς εγώ από μικρό παιδί δεν τα πάω καλά με τα λεφτά.

Βέβαια η προτροπή του Υπουργείου Παιδείας είναι να λύνουμε και μέσα στην τάξη από τα θέματα αυτά. Εδώ όμως υπάρχει μια δυσκολία. Σ’ αυτά τα 6 μαθήματα πρέπει να καλυφθεί οπωσδήποτε η ύλη μέχρι την λήξη των μαθημάτων τον Μάιο. Δηλαδή όπως ακριβώς και για τα μαθήματα που οι μαθητές εξετάζονται με Πανελλαδικές Εξετάσεις.

Διδάσκω Χημεία στην Α΄ , Βιολογία στην Β΄ και Χημεία στην Γ΄. Και τα τρία μαθήματα εξετάζονται με τράπεζα θεμάτων. Η Χημεία της Γ΄ εξετάζεται και πανελλαδικά. Για την Χημεία της Γ΄ δεν το κουβεντιάζουμε θα βγει οπωσδήποτε ή ύλη, όσες ώρες και να χαθούν (όρεξη να έχετε για χάσιμο ωρών), θα βγει έστω και με πασάλειμμα.

Αυτά που λέει το Υπουργείο Παιδείας για κάλυψη της ύλης με αναπροσαρμογή του προγράμματος είναι απλώς ουτοπίες. Ευτυχώς που(σχεδόν) όλοι οι μαθητές κάμνουν στην Χημεία Φροντιστήριο. Αν ήταν να τους μάθω μόνο εγώ την τεράστια ύλη στην Χημεία που φωτισμένοι εγκέφαλοι του Υπουργείου έχουν ορίσει, θα ήμουν για κλάματα.

Στην Α΄ δεν ξέρω τα τελευταία χρόνια οι μαθητές είναι πολύ παιδιά και δυσκολεύονται να αφομοιώσουν την ύλη της Χημείας που ξαφνικά γίνεται πολύ πιο βαθιά από το Γυμνάσιο. Είναι και πολύ ζαλισμένοι από τα κινητά που οι γονείς τα έχουμε αφήσει ανεξέλεγκτα. Το αποτέλεσμα είναι όχι θέματα από την τράπεζα θεμάτων δεν προλαβαίνω να κάνω, αλλά συχνά ούτε και τα θέματα του βιβλίου. Απλώς εδώ και να μη βγει η ύλη μπορώ να τα μπαλώσω εύκολα, γιατί μην τρελαθούμε, η τράπεζα θεμάτων δεν είναι Πανελλαδικές Εξετάσεις και δεν έχουν πληρώσει οι γονείς μερικές χιλιάδες ευρώ σε φροντιστήρια για να εισαχθεί το παιδί τους στο Πανεπιστήμιο.

Στην Βιολογία της Β΄ το πρόβλημα είναι η μεγάλη αδιαφορία των μαθητών. Η φασαρία στο μάθημα είναι πολύ συχνή. Ενώ έχει τόση όμορφη ύλη η Βιολογία της Β΄ για παράδειγμα για το AIDS, ουσίες που προκαλούν εθισμό, και το σωστό θα ήταν το μάθημα να γίνεται με διάλογο, δυστυχώς συχνά ούτε μάθημα δεν γίνεται. Διαβάστε την επιστολή του συναδέλφου Βιολόγου που παραιτήθηκε από το ΕΠΑΛ και να ξέρετε αυτά που περιγράφει δεν είναι και τόσο σπάνια. Βέβαια πολλοί γονείς αρέσκονται να ζουν την φαντασία ότι τα παιδιά τους είναι αγγελούδια.

Από την αρχή της χρονιάς ήταν τόσο απελπιστική η κατάσταση με την αδιαφορία των μαθητών ώστε τους φώναζα υπερβολικά. Μετά βρήκα μια καλύτερη λύση. Έχω μαζί μου στην έδρα μια εικονίτσα του αγίου Πορφυρίου, του αγίου της επιστήμης και της τεχνολογίας, και πριν αρχίσω το μάθημα τον παρακαλώ να με βοηθήσει να μην φωνάξω στο μάθημα. Νομίζω αν ο συνάδελφος Βιολόγος είχε χρησιμοποιήσει τέτοια μέσα, δεν θα είχε παραιτηθεί.

Τι είπατε, αν χρησιμοποιώ θέματα από την τράπεζα θεμάτων στην Βιολογία της Β΄; Εδώ συχνά μάθημα δεν μπορώ να κάνω, την τράπεζα θεμάτων θα χρησιμοποιήσω ; Βέβαια σύμφωνα με την καλουπωμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων από το Υπουργείο Παιδείας για όλα φταίει ο καθηγητής. Γι αυτό έβαλε την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας για να χάνουμε ώρες με πολλά ψέματα που γράφουμε, έβαλε την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών για να χάνουν τις ώρες τους οι Σύμβουλοι και εμείς ποτέ να μην βλέπουμε Σύμβουλο, όρισε επιμορφώσεις, επιμορφώσεις, επιμορφώσεις …

Τίποτα από το Υπουργείο Παιδείας για να φοβούνται λίγο οι μαθητές (τι σημαίνει η λέξη Παιδεία, παιδεύω ;), τίποτα για να γίνουν τρίμηνα στα Λύκεια ώστε να πάρουν οι γονείς έναν έλεγχο προόδου των παιδιών τους πριν τα Χριστούγεννα μήπως και συμμαζευτούν λίγο οι μαθητές από την διαλυμένη εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα, τίποτα για να δυσκολέψει λίγο την προαγωγή στην επόμενη τάξη, τίποτα, τίποτα, τίποτα … σε ότι πραγματικά θα βοηθούσε να ανεβεί η μόρφωση των μαθητών.

Και τι έγινε που ξόδεψαν χιλιάδες ευρώ από το Ελληνικό Δημόσιο για να δημιουργηθεί η τράπεζα θεμάτων ; Και τι έγινε που τώρα ξοδεύουν χιλιάδες ευρώ για διαδραστικούς πίνακες σε κάθε Λύκειο ; Και τι έγινε που ξοδεύουν χιλιάδες ευρώ για τις αξιολογήσεις, τις επιμορφώσεις … αφού δεν γνωρίζουν ποια είναι τα προβλήματα στο Λύκειο.

Γιατί, το θέμα Β και το θέμα Δ της τράπεζας θεμάτων είναι καλύτερα από τα θέματα που θα έβαζα εγώ στις εξετάσεις ; Ή έτσι τα θέματα είναι ισοδύναμα για όλα τα Λύκεια ; Όχι βέβαια. Ισοδύναμα είναι τα θέματα για όλα τα Λύκεια μόνο με Πανελλαδικές Εξετάσεις, όπως περίπου ορίστηκε το 1998 με την μεταρρύθμιση Αρσένη, αλλά βέβαια αμέσως το κατάργησαν.

Έλεγε ο Παιδαγωγός Μέγας Βασίλειος : «Ο δάσκαλος με τους μαθητές αν έχουν αγάπη μεταξύ τους, υπάρχει διάλογος. Αν υπάρχει διάλογος, υπάρχει επικοινωνία. Αν υπάρχει επικοινωνία, υπάρχει μάθηση». Αν δεν υπάρχουν αυτά τα τρία, αγάπη, διάλογος, επικοινωνία, όσες τράπεζες θεμάτων, διαδραστικούς πίνακες, επιμορφώσεις κι ότι άλλο σκεφθούν στο Υπουργείο Παιδείας είναι άχρηστο. Αν όμως υπάρχουν αυτά, και τα υπόλοιπα βοηθάνε.

Δυστυχώς η πικρή αλήθεια που ζούμε καθημερινά στα Λύκεια οι καθηγητές, είναι πως ο εγωισμός πολλών υψηλά ισταμένων μέσα στο Υπουργείο Παιδείας είναι τόσο μεγάλος, ώστε τις ανοησίες που νομοθετούν τις θεωρούν ύψιστες ανακαλύψεις και δε ρωτάνε και κανένα. Το αποτέλεσμα είναι η καθημερινή μας διαπίστωση των καθηγητών, ότι πολλοί μαθητές τζάμπα φοιτούν στο Λύκειο και το Απολυτήριο που θα πάρουν κάποια στιγμή, ουσιαστικά δεν θα έχει καμιά αξία. Αν θεωρούμε αξία το επίπεδο μόρφωσης του ανθρώπου, και όχι απλώς να κάμνει μια δουλειά.

Κρίμα, κρίμα κρίμα, τέτοια κατάντια στην εκπαίδευση της Ελλάδας ! Καλά Χριστούγεννα σε όλους (και η ζωή συνεχίζεται).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Το λάθος της θεσμοθέτησης τετραμήνων στο Λύκειο ή αλλιώς, προχειρότητα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα. Tου Χαράλαμπου Παπαδόπουλου*

Γιατί τόση βία στις ημέρες μας; Του γέροντος Νεκτάριου Μουλατσιώτη* (βίντεο)