Η Έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη βία, το ρατσισμό και τη δράση της «Χρυσής Αυγής» στην Ελλάδα

Κατερίνα Πολυχρονάκη

Πολιτικός επιστήμονας

master ευρωπαϊκών σπουδών

Η αποκάλυψη της εγκληματικής δραστηριότητας της  «Χρυσής Αυγής» (Χ.Α.) και  η ενεργοποίηση της Δικαιοσύνης επικαιροποιεί ξανά την Έκθεση Μούιζνιεκς,  Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που δημοσιοποιήθηκε 16 Απριλίου 2013.

Η εν λόγω έκθεση  εστίασε στην αύξηση του ρατσισμού και στα εγκλήματα μίσους στη χώρα μας και υπογράμμισε τον ρόλο και τη δράση της Χ.Α. στο σημερινό τοπίο ανεξέλεγκτης βίας και αύξησης του ρατσισμού στην Ελλάδα. 

Από 16 Απριλίου λοιπόν το Συμβούλιο της Ευρώπης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στην Ελληνική κυβέρνηση για τη ρητορική και τη δράση της Χ.Α., για τον στιγματισμό των μεταναστών, για την έλλειψη ενημέρωσης στα σχολεία, για την ατιμωρησία των δραστών εγκληματικής βίας, για τα όργανα επιβολής του νόμου που ενεργούν με ρατσιστικά κίνητρα, για τις ακατάλληλες συνθήκες κράτησης των μεταναστών  κ.α.

‘Έτσι η έκθεση υπογραμμίζει την ατιμωρησία των ατόμων που εμπλέκονται σε υποθέσεις ρατσιστικών και άλλων εγκλημάτων μίσους αλλά  «και κομμάτων όπως η Χ.Α.».    Επικαλείται την διεθνή νομοθεσία που διατηρεί υπερνομοθετική ισχύ στην ελληνική έννομη τάξη, η οποία μπορεί να αποτρέψει και να καταστείλει δράσεις ρατσιστικής βίας που εκπορεύονται από άτομα ή πολιτικές οργανώσεις και εξηγεί ότι δεν έχει εφαρμοστεί στη χώρα μας έως  την ημέρα σύνταξης της Έκθεσης.

Εκφράζει ανησυχία για τη «θεσμική νοοτροπία της ατιμωρησίας» και τις αυξανόμενες αναφορές κακομεταχείρισης και βασανιστηρίων εναντίον μεταναστών που διαπράττουν τα όργανα του νόμου, συστήνοντας την τιμωρία και απομάκρυνση από τη θέση τους.  Αναφέρεται στην ανάγκη εκσυγχρονισμού της εθνικής αντιρατσιστικής νομοθεσίας και στην παροχή συστηματικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης ενάντια στις διακρίσεις,  θεσμών όπως η αστυνομία, η ακτοφυλακή, η εισαγγελία, τα δικαστήρια.

Προτρέπει στην εφαρμογή ενός εθνικού σχεδίου δράσης για τα δικαιώματα του ανθρώπου, σε εκτεταμένη αντιρατσιστική εκστρατεία  για την ευαισθητοποίηση του κοινού ιδιαίτερα των νέων, στη λήψη μέτρων για την ενσωμάτωση  των μεταναστών και στη διεύρυνση του διαπολιτισμικού διαλόγου.

Χαιρετίζοντας την εγκαινίαση θεσμών όπως η νεοσύστατη υπηρεσία του εισαγγελέα κατά του ρατσισμού στην Αθήνα ή των 70 νέων αντιρατσιστικών μονάδων καταγραφής περιστατικών ρατσισμού,  υπογραμμίζει την ανάγκη διεύρυνσης τους καθώς και την αναμόρφωση του συστήματος υποδοχής και καταχώρησης αιτήσεων ασύλου όπως και της πολιτικής παρατεταμένης κράτησης παράτυπων μεταναστών. 

Σημαντική επίσης είναι η αναφορά του Επιτρόπου στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που υπάρχουν στη χώρα από το 2009 και η σύνδεση της λιτότητας και της ανεργίας με την μεγέθυνση των περιστατικών βίας.

Παρά την επαρκή παρουσίαση της Έκθεσης Μούιζνιεκς, και από τα ελληνικά Μέσα η κυβέρνηση, σε κατάσταση μεταξύ αμηχανίας και προσπάθειας άγρας της εκλογικής πελατείας της Χ.Α. κώφευε.

Η πρόσφατη ευρωπαϊκή πολιτική ιστορία μας δίδαξε ότι στο πλαίσιο των εθνικών κρατών, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, υποχώρησης του κράτους, αύξησης των παραβατικών συμπεριφορών και της εγκληματικότητας, διαμόρφωσης περιβάλλοντος ατιμωρησίας μεγεθύνονται τα ακροδεξιά πολιτικά μορφώματα. Ανεξάρτητα από τις αρχικές ιδεολογικές αναφορές τους επενδύουν στην ανασφάλεια των πολιτών, αναμοχλεύουν τα εθνικιστικά στερεότυπα και κατασκευάζουν «αποδιοπομπαίους τράγους» που δεν είναι άλλοι από τους μετανάστες.  Έτσι κερδίζουν εκλογική πελατεία και μπαίνουν στην κεντρική πολιτική σκηνή με ποικίλες επιπτώσεις κυρίως όμως με την μετατόπιση της πολιτικής ατζέντας σε θέματα του σκληρού πυρήνα του κράτους και την υιοθέτηση από το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα ακραίας πολιτικής πρακτικής σε θέματα ασφάλειας, ιθαγένειας, μετανάστευσης και σχέσεων με τρίτες χώρες.

Όταν στις ευρωεκλογές της 16ης Ιουνίου 1984 το ακροδεξιό κόμμα Front National του J.M.Le Pen συγκέντρωσε το 10,95%  των ψήφων και 10 έδρες στην ευρωβουλή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο(Ε.Κ.) προχώρησε στην σύνταξη έκθεσης για  την άνοδο του φασισμού και του ρατσισμού στην Ευρώπη και την διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της ανόδου του φασισμού και του ρατσισμού και της επιδείνωσης των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, για παράδειγμα φτώχεια, ανεργία κ.λ.π.

Η πρώτη αυτή έκθεση του Ε.Κ. κατέγραψε μια ζοφερή  πραγματικότητα με δολοφονίες μεταναστών, βομβιστικές επιθέσεις, παραστρατιωτικές οργανώσεις, αναβίωση του ναζισμού, διεθνή δίκτυα διασύνδεσης και αλληλοενημέρωσης μεταξύ τους κ.α.  Έτσι το 1985 η έκθεση αυτή μεταξύ άλλων αναφέρει ότι,  η οικονομική και κοινωνική κρίση έρχεται να προστεθεί στις εντάσεις και τις προστριβές που γεννά η συνύπαρξη διαφορετικών εθνικών, πολιτιστικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, δημιουργεί κλίμα ξενοφοβίας και προσλαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις.

Στην μνημονιακή λοιπόν Ελλάδα, με το 33% του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας, με ανεργία των νέων στο 65%, με συνεχιζόμενες περικοπές μισθών και συντάξεων, χωρίς καμιά προοπτική για το αύριο,  η νομοθετική αντιμετώπιση της Χ.Α. είναι απαραίτητη αλλά ανεπαρκής. Οι  αιτίες της μεγέθυνσης της Χ.Α. είναι οικονομικές και πολιτικές  και αντίστοιχη πρέπει να είναι και η αντιμετώπιση της.

 

 

 

---