Σοτζούρνερ Τρουθ : "Δεν είμαι εγώ γυναίκα";

Κάνοντας μία σύντομη αναζήτηση στο Ίντερνετ, διάβασα εκατοντάδες, είτε ιστορικές είτε προσωπικές αναφορές για τη Γιορτή της Γυναίκας, θέλοντας να βρω τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσω να εκφράσω σύντομα και περιεκτικά τις δικές μου σκέψεις γι αυτή!

Λέω να μην αναφερθώ -και- εγώ στην ιστορική διάσταση της σημερινής ημέρας,μιας και εύκολα μπορεί ο καθένας μας να βρει πληροφορίες σχετικά με αυτή,αλλά να σας παρουσιάσω μία γυναίκα της οποίας τον λόγο διάβασα πρόσφατα,μου έκανε εντύπωση και θα ήθελα να τον μοιραστώ μαζί σας.

Πρόκειται για την Σοτζούρνερ Τρουθ, απελευθερωμένη σκλάβα της Νέας Υόρκης η οποία πάλεψε για την κατάργηση της δουλείας και τα γυναικεία δικαιώματα. 

Μίλησε στο Συνέδριο για τα Γυναικεία Δικαιώματα που έγινε τον Μάιο του 1851 στο Άκρον του Οχάιο. Θα σας παραθέσω το κομμάτι από τις "Αναμνήσεις" της Φράνσις Κέιτζ, η οποία προήδρευε τότε: 

"Ελάχιστες ήταν τότε οι γυναίκες που τολμούσαν να μιλήσουν δημοσίως. Οι σεβάσμιοι διδάσκαλοι του έθνους έπαιρναν τον λόγο και μας έβαζαν στη θέση μας, ενώ οι κλακαδόροι διασκέδαζαν με την καταβαράθρωση των “ξεροκέφαλων” γυναικών. Οι πιο ευαίσθητες φίλες ήταν έτοιμες να καταρρεύσουν και η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι.Όταν ξαφνικά, από μια γωνιά της αίθουσας, σηκώθηκε η Σoτζούρνερ Τρουθ. Προχώρησε αργά και επίσημα προς το προεδρείο, με το παλιό της καπελάκι στα χέρια, και σήκωσε τα μεγάλα εύγλωττα μάτια της. Σηκώθηκα και είπα: “Η Σοτζούρνερ Τρουθ”.

Ο θόρυβος καταλάγιασε και όλα τα μάτια στράφηκαν σ’ αυτήν την σχεδόν αμαζόνια μορφή, που στεκόταν πανύψηλη, 1,80 σχεδόν, με το κεφάλι ορθό και το βλέμμα να διαπερνά τον αέρα, σαν να έβλεπε όραμα. Με τις πρώτες λέξεις που πρόφερε, έπεσε βαθιά σιωπή. Μίλησε με μια βαθιά φωνή, που, αν και δεν ήταν δυνατή, άγγιξε όλα τα αφτιά μέσα στην αίθουσα και έξω από αυτήν, στο πλήθος που βρισκόταν στους διαδρόμους και στον δρόμο».

(Παρεπιμπτόντως ο λόγος της Τρουθ καταγράφηκε και αργότερα τυπώθηκε.Η επαναλαμβανόμενη  φράση της "Και δεν είμαι εγώ γυναίκα"; έγινε στη δεκαετία του 1970 έμβλημα των Αφροαμερικανών φεμινιστριών)

"Λοιπόν, παιδιά μου, όπου υπάρχει τόσος σαματάς, κάτι καλό πρέπει να συμβαίνει. Και λέω με τον νου μου πως, ανάμεσα στους νέγρους του Νότου και στις γυναίκες του Βορρά, όλοι να ζητάνε δικαιώματα, ο λευκός άντρας θα βρεθεί γρήγορα στριμωγμένος. Αλλά τι είναι όλα αυτά που λένε εδώ; Αυτός ο άντρας εκεί κάτω είπε ότι πρέπει να βοηθάνε τις γυναίκες να μπουν στα αμάξια και να περνάνε τα λασπόνερα στο δρόμο και να τους δίνουν παντού το πιο καλό κάθισμα. Εμένα δεν με βοήθησε ποτέ κανείς να μπω σε άμαξες ούτε να περάσω πάνω από λασπόνερα, ούτε μου έδωσαν ποτέ καρέκλα να καθίσω. Και δεν είμαι γυναίκα εγώ; Κοιτάξτε με! Κοιτάξτε το χέρι μου! (Σήκωσε το μανίκι της και έδειξε το μπράτσο της). Όργωνα και έσπερνα και θέριζα, και κανένας άντρας δεν με έφτανε! Και δεν είμαι γυναίκα εγώ; Μπορούσα να δουλέψω όσο ένας άντρας και να φάω όσο ένας άντρας -όταν έβρισκα να φάω- και να αντέξω το μαστίγιο όσο ένας άντρας. Και δεν είμαι γυναίκα εγώ; Γέννησα δεκατρία παιδιά και είδα τα περισσότερα να πουλιούνται σκλάβοι και όταν έκλαψα με τον πόνο της μάνας, μόνο ο Ιησούς με άκουσε! Και δεν είμαι γυναίκα εγώ;

Και μετά λένε για αυτό το πράγμα στο κεφάλι. Πώς το λένε; (από το κοινό, κάποια ψιθύρισε “διάνοια”) Ναι, πουλάκι μου, αυτό. Τί σχέση έχει αυτό το πράγμα με τα δικαιώματα της Γυναίκας ή με τα δικαιώματα του Νέγρου; Αν το ποτήρι μου χωράει μια πίντα μόνο και το δικό σου ένα τέταρτο, δεν είναι κακία μεγάλη να μην μ’ αφήνεις να γεμίσω κι εγώ το ποτηράκι μου;

Κι ύστερα, αυτός ο κοντούλης με τα μαύρα εκεί πέρα, λέει πως οι γυναίκες δεν μπορούν να έχουν όσα δικαιώματα έχουν οι άντρες, γιατί ο Χριστός δεν ήταν γυναίκα! Από πού γεννήθηκε ο Χριστός σου; Από πού γεννήθηκε ο Χριστός σου; Από τον Θεό και μια γυναίκα. Ο άντρας δεν είχε καμιά σχέση με τον Χριστό.

Αν η πρώτη γυναίκα που έφτιαξε ο Θεός είχε την δύναμη να φέρει τον κόσμο τα πάνω κάτω ολομόναχη, αυτές εδώ οι γυναίκες όλες μαζί θα καταφέρουν πάλι να τον αναποδογυρίσουν, κι αυτήν τη φορά θα τον φτιάξουν σωστά. Και το μόνο που θέλουν τώρα είναι να κάτσουν να τον φτιάξουν. Και οι άντρες καλά θα κάνουν να τις αφήσουν να τελειώσουν την δουλειά τους.

Σας είμαι πολύ υποχρεωμένη που με ακούσατε, και τώρα η γριά Σοτζούρνερ δεν έχει τίποτα άλλο να πει». Σοτζούρνερ Τρουθ (1797-1883)

Αυτό που θα ήθελα να προσθέσω,κλείνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα για την Ημέρα της Γυναίκας,είναι πως χρέος οποιασδήποτε γυναίκας είναι να στηρίζει την ύπαρξη και τα δικαιώματα της με όποιον τρόπο μπορεί, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και πάντα με την επιμονή και την υπομονή που έδειξαν οι γυναίκες του παρελθόντος στους αγώνες τους,προκειμένου εμείς σήμερα, να είμαστε ελεύθερες και ισότιμες σε μία κοινωνία, που κάποιες φορές μας εκτοπίζει ή μας μειώνει,άλλοτε εσκεμμένα και άλλοτε άθελα της.Έχουμε και την δύναμη και την ικανότητα!Και κάτι ακόμα, πιο σημαντικό, να υψώνουμε τις φωνές μας και να αγωνιζόμαστε κυρίως για εκείνες τις γυναίκες που δεν μπορούν να το κάνουν ακόμα (λυπηρό,καθώς βρισκόμαστε στο έτος 2014),ωστόσο εκείνες είναι που το χρειάζονται περισσότερο.Να αγωνιστούμε για έναν κόσμο όπου καμία γυναίκα δε θα κακομεταχειρίζεται,βιάζεται, φιμώνεται..για έναν κόσμο που όλες και όλοι θα είμαστε ίσοι. 

Χρόνια μας πολλά! 

Εμμανουέλα Φασομυτάκη