Η ιστορία της λαγάνας και μία πανεύκολη συνταγή

Η πατροπαράδοτη λαγάνα είναι γαστρονομικά συνυφασμένη με την Καθαρά Δευτέρα και κυριαρχεί ανάμεσα στα διάφορα νηστίσιμα εδέσματα της ημέρας. Σύμφωνα με την παράδοση, η Καθαρά Δευτέρα προσφέρει στους χριστιανούς την ευκαιρία να  «καθαριστούν» σωματικά και πνευματικά από την κρεατοφαγία της Αποκριάς και να προετοιμαστούν για την περίοδο της Σαρακοστής.

Η ιστορία του εθίμου της λαγάνας ξεκινά αιώνες πριν.

O γνωστός Κεφαλλονίτης λαογράφος Δημ. Σ. Λουκάτος (1908-2003) αναφέρει σε ένα από τα βιβλία του για τη «Λαογραφία και Παράδοση», (Πασχαλινά και της Άνοιξης – 1980): «Tην πρώτη της Σαρακοστής “Kαθαρή” γιατί ο χριστιανός “καθαίρεται” ψυχικά και διατροφικά. Bγαίνει στο ύπαιθρο, ακριβώς για να τονίσει την έννοια του καθαρμού, ενώ οι νοικοκυρές καθαρίζουν τα σκεύη της κουζίνας (και το σπίτι) για μια νέα περίοδο κατανυκτικής εγκράτειας. Aκόμα και το ψωμί της ημέρας ζυμώνεται νηστίσιμο, σαν τα άζυμα της Παλαιάς Διαθήκης, η λαγάνα, που δεν λείπει από κανένα τραπέζι».

Σε περίοπτη θέση, η λαγάνα, το ξεχωριστό ψωμί της ημέρας, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι. Η ιστορία του φθάνει πίσω στην έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και συμβολίζει, για τους ορθόδοξους χριστιανούς, τα «άζυμα» με τα οποία ο Λωτ περιποιήθηκε τους καλεσμένους του. Άλλοι μελετητές θεωρούν ότι η λαγάνα προέρχεται από τους λεπτούς ψημένους «χυλούς» των αρχαίων Ελλήνων, καθώς συναντάται ως έδεσμα σε πολλά αρχαία κείμενα.

Ο Αριστοφάνης στις Εκκλησιάζουσες αναφέρει τη φράση «Λαγάνα πέττετται» δηλαδή «Λαγάνες γίνονται» και ο Οράτιος τις χαρακτηρίζει ως γλύκισμα των φτωχών.

Image

Εύκολη σπιτική λαγάνα - Φτιάχνεται σε μόλις 5 λεπτά

Με την λαγάνα να έχει την τιμητική της, ο Γαστρονόμος μας δίνει την τέλεια συνταγή για εύκολη σπιτική λαγάνα που χρειάζεται μόλις 5 λεπτά προετοιμασία.

υλικά

Μερίδες: 2 μέτριες λαγάνες

 700 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις

 1 κουτ. γλυκού αλάτι

 1 κουτ. σούπας ζάχαρη

 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο

 20 γρ. νωπή μαγιά (στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ)

 450 γρ. χλιαρό νερό

 1 κουτ. σούπας σουσάμι

 1 κουτ. σούπας μαυροκούκι (στα μπαχαράδικα)

 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο (για το άλειμμα)

Διαδικασία

Για να φτιάξουμε σπιτική λαγάνα, σε ένα βαθύ μπολ ή στον κάδο του μίξερ ρίχνουμε το αλεύρι, το αλάτι, τη ζάχαρη, το λάδι, θρυμματίζουμε τη μαγιά με τα δάχτυλά μας και ανακατεύουμε.

Ρίχνουμε το νερό και ζυμώνουμε μέχρι να σχηματιστεί μια ελαστική και σφιχτή ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Αν χρειαστεί, μέχρι να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, προσθέτουμε ελάχιστο αλεύρι ή ελάχιστο νερό.

Καλύπτουμε με μεμβράνη και πετσέτα κουζίνας και αφήνουμε σε ζεστό μέρος, για περίπου 30 λεπτά, μέχρι να φουσκώσει.

Καλύπτουμε τη λαμαρίνα του φούρνου με λαδόκολλα.

Πλάθουμε 2 μέτριες λαγάνες, πάχους περίπου 2 εκ., πιέζοντας με τα δάχτυλά μας έτσι ώστε να πάρουν το οβάλ σχήμα της λαγάνας και να έχουν τις χαρακτηριστικές δαχτυλιές.

Τις βάζουμε στη λαμαρίνα, καλύπτουμε με μεμβράνη και αφήνουμε σε ζεστό μέρος για άλλα 30 λεπτά, μέχρι να φουσκώσουν.

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180° C.

Λαδώνουμε τις λαγάνες, σκορπίζουμε το σουσάμι και το μαυροκούκι και ψήνουμε για 20 - 25 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν ελαφρώς. Ελέγχουμε, ανασηκώνοντάς τες απαλά, αν έχουν ψηθεί καλά και από κάτω, αλλιώς τις αφήνουμε για περίπου άλλα 5 λεπτά.

Βγάζουμε τις λαγάνες από το φούρνο, τις σκεπάζουμε με μια πετσέτα και τις αφήνουμε να κρυώσουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Από πού προέρχεται ο έθιμο του χαρταετού - Τί συμβολίζει

Σαρακοστή: Ποιά είναι τα μυστικά της τέλειας ταραμοσαλάτας

Κρήτη - χαρούπι: Το παρελθόν, το μέλλον και το νέο ερευνητικό έργο