Υπ. Οικονομικών: Σχεδιάζονται νέα μέτρα στήριξης λόγω υπερπλεονάσματος

Επιπλέον δημοσιονομικό χώρο 940 εκατ. ευρώ δίνει στο οικονομικό επιτελείο η υπέρβαση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2023 στα 4 δισ. ευρώ (1,9% του ΑΕΠ) έναντι της επίσημης πρόβλεψης για πρωτογενές πλεόνασμα 2,55 δισ. ευρώ (1,1% του ΑΕΠ) του προϋπολογισμού του 2024.

Με βάση τα στοιχεία του υπ. Οικονομίας, η επίτευξη υψηλότερου πρωτογενούς πλεονάσματος είναι αποτέλεσμα συγκράτησης δαπανών ύψους 602 εκατ. ευρώ από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης και υπέρβασης των φορολογικών εσόδων κατά συνολικά 940 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 292 εκατ. ευρώ ήταν η υπέρβαση των εσόδων το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου και τα 647 εκατ. ευρώ ήταν η υπέρβαση των εσόδων για το πρώτο δίμηνο του χρόνου, κυρίως από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.

Προέλευση

Σύμφωνα με το υπ. Οικονομίας, η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων προήλθε από βεβαιωμένους φόρους του 2023. Ωστόσο, πρόκειται για φόρους εισοδήματος από επιχειρήσεις, δηλαδή επαναλαμβανόμενα έσοδα, που θα έρθουν και το 2024 και το 2025 αλλά και τα επόμενα χρόνια, αφού οι επίσημες προβλέψεις θέλουν θετική ανάπτυξη τόσο φέτος όσο και τα επόμενα χρόνια. Οι επιπλέον αυτοί φόροι δεν έχουν υπολογιστεί στην αύξηση κατά 1,8 δισ. ευρώ των φορολογικών εσόδων, η οποία έχει υπολογιστεί για το 2024 σε σχέση με το 2023.

 

 

Η εξέλιξη αυτή φαίνεται ότι έχει αλλάξει το κλίμα στο υπ. Οικονομίας, το οποίο μιλάει τώρα για ευελιξία στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού. Βέβαιο είναι ότι ένα μέρος της υπέρβασης του 2023, η οποία θα επαναληφθεί και το 2024, θα παραμείνει στο δημόσιο ταμείο ώστε να διασφαλιστεί ο φετινός στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα. Σε μια πρώτη κίνηση το υπουργείο έχει αναθεωρήσει άτυπα τον φετινό στόχο οριακά προς τα πάνω. Πλέον, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα βρίσκεται για φέτος στο 2,2% του ΑΕΠ από 2,1% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.

Υπό συζήτηση

Πλέον, είναι στην επιλογή του Μαξίμου αν θα αποφασίσει να προχωρήσει σε νέες παρεμβάσεις ή θα παραμείνει στο δόγμα ότι εφεξής, με την υπεραπόδοση της οικονομίας, θα δημιουργούμε δημοσιονομικά «μαξιλάρια» ώστε να καλύπτουμε ενδιάμεσες υστερήσεις σε στόχους.

Σε μια επίδειξη σταθερότητας ο υπ. Οικονομίας Κ. Χατζηδάκης από το οικονομικό φόρουμ των Δελφών ανακοίνωσε πρόωρα μέτρα συνολικού ύψους 870 εκατ. ευρώ για το 2025, θέλοντας να κλείσει οριστικά τη συζήτηση για κάθε είδους παροχές εν όψει των επικείμενων ευρωεκλογών. Ωστόσο, στο διάστημα από τώρα μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου μπορεί να υπάρξουν πρόσθετες παρεμβάσεις. Τούτο, διότι μέχρι τότε θα πρέπει η Ελλάδα να διαπραγματευτεί και να κλειδώσει συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους και -κυρίως- σταθερές οροφές για τις αυξήσεις των πρωτογενών δαπανών στο πλαίσιο του τετραετούς προγράμματος που θέτει το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο που θα ισχύσει στην πράξη από το 2025.

Τούτο, τη στιγμή που για το νέο έτος υπάρχουν θεσμοθετημένα νέα έσοδα ύψους άνω του 1,1 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, από το καλοκαίρι θα αρχίσει να εισπράττεται το νέο υψηλότερο τέλος διανυκτέρευσης. Με τα 625 εκατ. ευρώ που θα εισπραχθούν θα καλυφθούν οι όποιες ανάγκες υπάρχουν ήδη ή είναι πιθανό να προκύψουν από ζημιές που θα προκαλέσουν φυσικές καταστροφές. Επίσης, το Δημόσιο θα έχει σίγουρα πρόσθετα έσοδα 532 δισ. ευρώ από τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων. Συνεπώς, ένα μεγάλο μέρος από τις αβεβαιότητες της χρονιάς έχει καλυφθεί εκ των προτέρων.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι ακόμη και αν δοθεί το «πράσινο φως» για νέα θετικά μέτρα, δεν υπάρχει σκέψη τα μέτρα αυτά να είναι έκτακτα, αφού πλέον τα έκτακτα μέτρα δεν υποστηρίζονται και από τις Βρυξέλλες. Για τον λόγο αυτό διαψεύστηκε κατηγορηματικά διά στόματος Κ. Μητσοτάκη και Κ. Χατζηδάκη η καταβολή έκτακτου επιδόματος για το Πάσχα σε οικονομικά ευάλωτους, όπως το 2023.

 

1 Στη μερίδα των μόνιμων μέτρων θα μπορούσε να επισπευστεί η άμεση εφαρμογή του μπόνους 15% στο Δημόσιο ως κίνητρου επίδοσης για θέσεις και αρμοδιότητες όπου μπορούν να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι, όπως είναι οι δημόσιες προμήθειες, η εκκαθάριση δαπανών ή η υλοποίηση έργων του ΠΔΕ. Τα μπόνους -που θα αγγίζει το ποσό των δύο μισθών- θα αφορούν αρχικώς υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών και Ανάπτυξης. Θα ακολουθήσουν όλα τα παραγωγικά υπουργεία και όσα έχουν σχέση με υπηρεσίες που προσφέρονται στους πολίτες, Υγεία, ασφάλεια και Παιδεία. Μάλιστα, οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα ενταχθούν στον διευρυμένο κύκλο εφαρμογής των κινήτρων παραγωγικότητας έχουν επιμορφωθεί ή θα επιμορφωθούν στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης.

2 Το δεύτερο μέτρο που σχεδιάζεται να ανακοινωθεί τον Μάιο είναι η στήριξη της οικογένειας με επιδόματα σε συγκεκριμένες κατηγορίες.

3 Παράλληλα, σχεδιάζεται η επέκταση του προγράμματος «Το Σπίτι μου» για τη συγχρηματοδότηση κατοικιών σε νέα ζευγάρια μέχρι και 39 ετών.

4 Το μεγάλο στοίχημα για φέτος, αν και δεν ομολογείται προς το παρόν, είναι το τέλος επιτηδεύματος και η διαδικασία για την κατάργησή του, που συνεπάγεται κόστος 620 εκατ. ευρώ, όχι μόνο για μία χρονιά αλλά στο διηνεκές. Με την αλλαγή του τρόπου φορολόγησης σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους θα καλυφθούν περίπου 300 εκατ. ευρώ από την τεκμαρτή φορολόγηση των μη μισθωτών. Με βάση τις αποφάσεις του νομοσχεδίου που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, η μείωση αυτή του τέλους επιτηδεύματος θα είναι 50% για όσους δηλώνουν εισόδημα πάνω από το τεκμαρτό και 25% για όσους δηλώσουν εισόδημα κάτω από το τεκμαρτό.

Το στοίχημα για τη μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 100% από φέτος θα είναι να εξασφαλιστούν τουλάχιστον άλλα 320 εκατ. ευρώ μέχρι και τα μέσα του χρόνου. Τα επιπλέον αυτά έσοδα θα πρέπει να μπορεί να αποδειχθεί ότι θα είναι μόνιμα. Μόνο έτσι θα γίνει αποδεκτή από τις Βρυξέλλες η κατάργηση ενός μέτρου το οποίο ξεκίνησε ως έκτακτο αλλά στη συνέχεια «μονιμοποιήθηκε».

Ωστόσο, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, του τελευταίου από τις «μνημονιακές» υποχρεώσεις της χώρας, είναι ένα μέτρο που έχουν κρίνει και οι Βρυξέλλες ως «αντιαναπτυξιακό» αφού αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Επιπλέον, είναι φόρος οριζόντιος και μη αναλογικός, ο οποίος πλήττει κυρίως τις νέες και μικρές επιχειρήσεις. Συνεπώς, αν υπάρξει ο δημοσιονομικός χώρος, φαίνεται ότι θα είναι η πρώτη επιλογή στα μέτρα που μπορούν να καταργηθούν.

5 Η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών είναι ακόμη ένα αναπτυξιακό μέτρο το οποίο έχει στο πλάνο του το οικονομικό επιτελείο, αν και το πλάνο δεν είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο. Την περασμένη τετραετία είχαμε σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών συνολικά κατά 4,4%, ωστόσο η επιβάρυνση των ασφαλιστικών εισφορών παραμένει από τις υψηλότερες στις χώρες του ΟΟΣΑ, αφού παραμένει πάνω από 40%. Το πλάνο που υπάρχει είναι να γίνει επιπλέον μείωση κατά 1%, από το οποίο 0,5% να γίνει το 2025 και 0,5% το 2027. Εδώ όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά για εκκίνηση της μείωσης των εισφορών από φέτος (ίσως από τα μέσα του χρόνου) ή ίσως μεγαλύτερη μείωση. Η πρώτη μείωση κατά 0,5% θα έχει κόστος περίπου 354 εκατ. ευρώ, άρα και σε αυτή την περίπτωση «οδηγός» θα είναι η εκτέλεση του προϋπολογισμού και το δημοσιονομικό περιθώριο που υπάρχει λίγο πριν από τις ευρωεκλογές. Πάντως και η μείωση των εισφορών είναι ένα από τα μέτρα που θα υποστηρίξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα.

Διαβάστε επίσης:

Αναδρομικά συνταξιούχων: Ποιους αφορά, ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν

Ηλεκτρικό ρεύμα: Ξεκίνησε η καταβολή του επιδόματος σε 400.000 νοικοκυριά