"Γυαλένιος είσαι μαστραπάς": Έπαινος ή απαξίωση στο "ωραίο φύλο";

«Τα βάσανά μου χαίρομαι» ή « Όλοι μου λένε γιάντα κλαις» είναι  από τα γνωστά ταμπαχανιώτικα τραγούδια με τη μελωδία του Χαλεπιανού μανέ. 
Ο χαλεπιανός μανές,  είναι μια μελωδία διαδεδομένη στην ανατολική Μεσόγειο και ίσως η ονομασία του δε σχετίζεται με κάποια Χαλέπα (των Χανίων π.χ.), αλλά με το Χαλέπι της Συρίας, στην οποία επίσης θεωρείται παραδοσιακό, ενώ η μουσική του σχετίζεται και με το τραγούδι «Η Κρητικιά», που ηχογραφήθηκε στη Σμύρνη το 1908.

Στην Κρήτη ο Χαλεπιανός, ηχογραφήθηκε το 1938 από τον  Στέλιο Φουσταλιέρη  μαζί με τον Γιάννη Μπαξεβάνη  με τίτλο "Τα βάσανα μου χαίρομαι".

Το υπέροχο αστικό κρητικό τραγούδι, καταλήγει με τους στίχους:
«Γυαλένιος είσαι μαστραπάς κι όποιον κι αν δεις τον αγαπάς». Tι θέλει όμως να πει ο δημιουργός;

​Κάποιες πραγματικά ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις επιχειρούνται από τα μέλη του διαδικτυακού foroum  «rembetiko.gr»:

Ο μαστραπάς  ήταν μια μικρή μεταλλική, πήλινη ή και γυάλινη κανάτα για το σερβίρισμα δροσερού νερού. Πρόκειται μάλλον για μια αιχμή  σε εκπρόσωπο του «ασθενούς φύλου», αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι γυναίκα κενή περιεχομένου.

Μια άλλη άποψη , μέλους του συγκεκριμένου foroum, είναι ότι το πρώτο ημιστίχιο ( γυαλένιος είσαι μαστραπάς) αποτελεί έπαινο, καθώς εκείνη την εποχή όλοι   χρησιμοποιούσαν πήλινους ή μεταλλικούς μαστραπάδες οπότε ο γυάλινος ήταν σημάδι ομορφιάς, αξίας  και πλούτου
....όσο για το δεύτερο ημιστίχιο ...το σωστό θα ήταν (κι όποιος σε δει σε αγαπά), ωστόσο για τις ανάγκες της ομοιοκαταληξίας άλλαξε .

​Τέλος μια ακόμα ερμηνεία που επιχειρείται στην παρομοίωση  γυναίκας με μαστραπά είναι ότι η λέξη γυάλινος στο συγκεκριμένο ημιστίχιο καταδεικνύει  τον κάλπικο και ψεύτικο (από την τούρκικη λέξη, yalanci, που μεταφέρθηκε αυτούσια στα Ελληνικά).
Όμως ό, τι κι αν σημαίνει είναι ένα από τα ομορφότερα «άνθη»  που ξεχωρίζει μέσα στον μεγάλο «μπαξέ» της κρητικής μουσικής!!

E.M